Berckheyde in Sint Bavo in Haarlem

Kerkinterieur

De in Haarlem geboren en werkzame kunstenaar Job Adriaenszoon Berckheyde was net als zijn jongere broer Gerrit Berckheyde een specialist in het schilderen van kerkinterieurs en stadsgezichten. Volgens Arnold Houbraken zou Job aanvankelijk boekbinder worden, maar hij voelde zich later meer aangetrokken tot de schilderskunst en ging in de leer bij de Haarlemse meester Jacob de Wet. In 1654 werd hij lid van het Haarlemse Sint-Lucasgilde.

St. Bavo

Job Adriaenszoon Berckheyde schilderde het interieur van de Grote of Sint Bavokerk in 1668. De St. Bavo is de grootste kerk van Haarlem. De voormalige katholieke kerk staat in het centrum aan de Grote Markt. Vanaf 1559 was het de kathedraal van het nieuw opgerichte bisdom Haarlem. Tijdens de Reformatie werd de kerk door de protestanten in gebruik genomen. Na het herstel van de bisschoppelijke hiërarchie in Nederland in 1853 bouwden de katholieken een nieuwe basiliek in Haarlem. Ook deze kathedraal kreeg de naam Sint Bavo. De oude Bavo in het centrum wordt nog altijd gebruikt door de protestantse gemeente van Haarlem.

Interieur

Voor de Reformatie stonden er vier biechtstoelen, een hoofdaltaar en tweeëntwintig kleinere altaren in de St. Bavo. Deze altaren verdwenen tijdens de Reformatie. De kerk kreeg een soberder interieur, want ook de heiligenbeelden verdwenen uit de kerk. De kerk werd nu vooral Grote Kerk genoemd, omdat Bavo van Gent bij de calvinisten in minder hoog aanzien stond. Men plaatste in de zeventiende eeuw een nieuwe preekstoel. De koorbanken met bijzonder houtsnijwerk uit 1512 bleven staan. Bijzonder is ook het koorhek, dat niet zichtbaar is op het schilderij van Job Adriaenszoon Berckheyde. Ook het orgel waarop de tienjarige Wolfgang Amadeus Mozart zou hebben gespeeld, is niet te zien. Dit instrument bevindt zich tegen de muur aan de andere zijde van de kerk. Wel zien we het sobere koor met houten gewelven uit de zestiende eeuw.

Job Adriaenszoon Berckheyde

Zoals bij veel schilders uit de Gouden Eeuw zijn de geboorte- en sterfdatum van Job Adriaenszoon Berckheyde niet bekend. Een burgerlijke stand bestond in de Noordelijke Nederlanden nog niet. Die kwam pas in de Franse tijd. Dit gebeurde pas in 1811. Tot die tijd zijn we meestal afhankelijk van kerkregisters. In dikke boeken noteerde men de doop en de bijzetting in de kerk. Hierdoor weten we dat Job Adriaenszoon Berckheyde op 27 januari 1630 werd gedoopt in Haarlem en dat hij daar op 23 november 1693 werd begraven.

PS

Wie leest weet meer en begrijpt beter. Berckheyde in Sint Bavo in Haarlem staat ook in 'Uit de kunst' een bundel over kunst en kunstenaars van Ruud van Capelleveen. In onze gewaardeerde nieuwsbrief staan veel tips en wetenswaardigheden over geschiedenis en cultuur waar u echt iets aan heeft. Lees Kunstbegrip en Kijken naar Kunst als u meer wilt weten over kunstenaars en kunststromingen.

Ontvang elke werkdag gratis geschiedenis per e-mail

Lees verder: meer over kunst en kunstenaars

Kunst

Met 'Uit de kunst' van Ruud van Capelleveen komt u veel te weten over belangrijke kunststromingen en kunstenaars. De auteur koos interessante voorbeelden. De belangrijkste kunststromingen tussen de renaissance en de twintigste eeuw komen in deze uitgave ter sprake. 'Uit de kunst' is een gevarieerde bundel over kunst en kunstenaars.
Uit de kunst

In 'Kijken naar kunst' staan honderdvijftig interessante en fraai geïllustreerde verhalen van Ruud van Capelleveen over opmerkelijke kunstenaars. Hij koos interessante voorbeelden.
De belangrijkste kunststromingen tussen de renaissance en de twintigste eeuw komen in deze uitgave ter sprake.
Kijken naar Kunst

Betrouwbare informatie kost veel tijd en geld, maar dankzij onze populaire producten heeft u op onze website toch gratis toegang.