Jan Mankes met uil in 1911

Nederlandse kunstenaar

De in Meppel geboren kunstenaar Jan Mankes liet een klein oeuvre van honderdvijftig schilderijen na. Daarnaast zijn er honderd tekeningen en vijftig prenten. Jan Mankes was tuberculosepatiënt. Hij zou op 23 april 1920 op 30-jarige leeftijd aan deze ziekte bezwijken. in 1911 schilderde hij een zelfportret met uil.

Verstilde perfectie

Het werk van Mankes was tijdens zijn leven al te zien op verschillende tentoonstellingen. Zijn evenwichtige composities werden zeer gewaardeerd. De kunstverzamelaar Aloys Pauwels, een sigarenfabrikant uit Den Haag, ondersteunde hem. Zijn mecenas stuurde hem schildersmaterialen en bijzondere vogels.

Opleiding

Jan Mankes werd op 15 augustus 1889 geboren. Hij was de zoon van een ambtenaar. Jan bezocht de hbs in Meppel, maar hield het na een jaar al voor gezien. Alleen tekenen kon hem boeien. "Alle andere vakken zijn altijd onwezenlijk voor hem gebleven," schreef Anne Zernike later. Het gezin verhuisde naar Delft, waar Mankes leerling werd bij de glazenier J.L. Schouten. In de avonduren volgde hij een opleiding aan de academie in Den Haag. Jan Mankes maakte een groot aantal zelfportretten, landschappen, stillevens en interieurs. Daarnaast schilderde hij ook zijn vader, moeder en later zijn echtgenote, Anne Zernike.

Anne Zernike

Anne Zernike (1887-1972) was een bijzondere vrouw. Zij studeerde als eerste vrouw theologie aan de Universiteit van Amsterdam en het Doopsgezind Seminarie. Anne was in 1911 ook de eerste vrouwelijke predikant in Nederland. Haar vader en haar moeder waren beiden wiskundedocent. Haar broer Frits was natuurkundige en ontving in 1953 de Nobelprijs voor Natuurkunde. Haar zuster Elizabeth was de eerste Nederlandse vrouw die werd bekroond met een literaire prijs. In 1921 kreeg ze de Haagsche Postprijs voor haar boek 'Een vrouw als zij'.

Laatste jaren

Anne Zernike leerde in 1913 Jan Mankes kennen. Zij traden in 1915 in het huwelijk. In 1916 vertoonden zich de eerste verschijnselen van de longziekte waaraan Jan Mankes zou overlijden. Dankzij antibiotica is tuberculose tegenwoordig meestal goed te behandelen, maar de infectieziekte kon toen nog niet worden genezen. Eind 1919 werd Mankes bedlegerig. Hij overleed in Eerbeek, nadat hij eerder nog enkele maanden in een revalidatieoord in Nunspeet had doorgebracht. Jan Mankes werd in Eerbeek begraven. Anne Zernike overleed in 1972. Zij kreeg haar laatste rustplaats naast Jan Mankes op de Algemene Begraafplaats aan de Coldenhovenseweg.

PS

Wie leest weet meer en begrijpt beter. Jan Mankes met Uil staat ook in 'Uit de kunst' een bundel over kunst en kunstenaars van Ruud van Capelleveen. In onze gewaardeerde nieuwsbrief staan veel tips en wetenswaardigheden over geschiedenis en cultuur waar u echt iets aan heeft. Lees Kunstbegrip en Kijken naar Kunst als u meer wilt weten over kunstenaars en kunststromingen.

Ontvang elke werkdag gratis geschiedenis per e-mail

Lees verder: meer over kunst en kunstenaars

Kunst

Met 'Uit de kunst' van Ruud van Capelleveen komt u veel te weten over belangrijke kunststromingen en kunstenaars. De auteur koos interessante voorbeelden. De belangrijkste kunststromingen tussen de renaissance en de twintigste eeuw komen in deze uitgave ter sprake. 'Uit de kunst' is een gevarieerde bundel over kunst en kunstenaars.
Uit de kunst

In 'Kijken naar kunst' staan honderdvijftig interessante en fraai geïllustreerde verhalen van Ruud van Capelleveen over opmerkelijke kunstenaars. Hij koos interessante voorbeelden.
De belangrijkste kunststromingen tussen de renaissance en de twintigste eeuw komen in deze uitgave ter sprake.
Kijken naar Kunst

Betrouwbare informatie kost veel tijd en geld, maar dankzij onze populaire producten heeft u op onze website toch gratis toegang.