Enclaves Baarle-Nassau

Grenscontrole

Op de foto ziet u de grenspost tussen Nederland (Baarle-Nassau) en België (Baarle-Hertog) van ver voor de tijd dat de Benelux ontstond en de grenscontroles tussen Nederland en België definitief vervielen. Het dorpje Baarle is al lang geleden ontstaan aan de oude Romeinse weg, die Turnhout met Breda verbond.

Dorp in Noord-Brabant

Al in de middeleeuwen ontstond er een conflict tussen de hertog van Brabant en de graaf van Holland, waardoor er in het grensgebied tussen beide machthebbers diverse enclaves ontstonden. Enclaves zijn gebieden van de ene machthebber, die omsloten worden door grondgebied van een andere machthebber. Langs de grens van de invloedsgebieden van Brabant en Holland zijn de meeste enclaves in de loop der eeuwen, voornamelijk door landruil, verdwenen, maar in Baarle en omgeving overleefden de enclaves de tijden.

Engelbert van Nassau

Dank zij graaf Engelbert van Nassau, die heer van Breda was en veel bezittingen in de omgeving van Breda had, kwam de naam Nassau terecht in verschillende gebieden in en rond Baarle, waar zowel de hertog van Brabant als de graaf eigendommen bezaten. Na de afscheiding van België kwam de grens tussen beide landen te liggen tussen het Belgische Baarle, dat nu Baarle-Hertog heet en het Nederlandse Baarle, dat sinds die tijd Baarle-Nassau heet.

Enclaves

De grondgebieden van beide gemeenten lopen erg door elkaar. In Baarle-Nassau liggen meer dan twintig enclaves, die tot Baarle Hertog behoren en omgekeerd liggen er acht enclaves van Baarle-Nassau in Baarle-Hertog. Die situatie is in al die eeuwen nimmer rechtgetrokken. Soms loopt de grens van een enclave dwars over een straat, maar het komt ook voor dat die grens dwars door een huis loopt. Bij een wandeling door Baarle-Nassau kan de bezoeker die grenslijn zelf waarnemen, want men heeft er voor gezorgd dat de enclaves zichtbaar blijven, door hier en daar de grenslijnen met witte lijnen aan te geven. Hier en daar wordt de bezoeker ook geïnformeerd door informatieborden.

Eerste Wereldoorlog

In de Eerste Wereldoorlog was Nederland neutraal en België bezet door Duitse troepen. De grens tussen Baarle-Hertog en Baarle-Nassau werd door de Duitsers hermetisch afgesloten, maar ze hebben het nooit aangedurfd om iets met de enclaves van Baarle-Hertog binnen Baarle-Nassau te ondernemen, omdat ze anders inbreuk zouden plegen op de Nederlandse neutraliteit.

PS

Wie leest weet meer en begrijpt beter. In onze gewaardeerde nieuwsbrief staan veel tips en wetenswaardigheden over geschiedenis en cultuur waar u echt iets aan heeft. Lees Door de Nederlandse Geschiedenis en Leven in de delta als u meer wilt weten over de geschiedenis van Nederland.

Ontvang elke werkdag gratis geschiedenis per e-mail

Lees verder: geschiedenis Noord-Brabant

Noord-Brabant

Leven in de delta is een aantrekkelijke geschiedenisbundel en een reis door de tijd en door Nederland. U ziet Nederland door de ogen van een liefhebber van geschiedenis: beleef het verleden van ons land aan de hand van opzienbarende feiten en mooie verhalen.
Leven in de delta


Met 'Nederlandse kastelen: van motte tot buitenplaats' heeft Ben Hendriks een zeer toegankelijke studie geschreven over de geschiedenis van Nederlandse kastelen en het leven op kastelen door de eeuwen heen.
Nederlandse kastelen

Betrouwbare informatie kost veel tijd en geld, maar dankzij onze populaire producten heeft u op onze website toch gratis toegang.