Rembrandthuis in Amsterdam

Sint Antoniesbreestraat

Het drie verdiepingen hoge huis in Amsterdam in de Sint Antoniesbreestraat, waar Rembrandt van Rijn twintig jaar heeft gewoond, ging in 1911 open als het Rembrandthuis. In het Rembrandthuis kunt u zien hoe de kunstenaar leefde. Ook kunt u hier zijn fraaie tekeningen en etsen, waaronder een fascinerende serie zelfportretten, bewonderen.

Goede tijden

Rembrandt schiep vele van zijn betere rijpere werken in dit deftige herenhuis. De kunstenaar kocht het huis in 1639 toen hij drieëndertig jaar oud was. In 1660 werd Rembrandt gedwongen tot verkoop van zijn deftige woonhuis en atelier. De inboedel van Rembrandt is uiteraard niet bewaard gebleven. Aan het interieur en exterieur van het Rembrandthuis veranderde het één en ander. Een latere eigenaar voegde er een verdieping aan toe en veranderde het dak.

Saskia van Uylenburgh

Rembrandt was getrouwd met Saskia van Uylenburgh (1612-1642) toen hij zijn huis aan de Sint Antoniesbreestraat in de Amsterdamse Jodenbuurt betrok. Saskia was de dochter van de vermogende jurist Rombertus van Uylenburgh (1554-1624) uit Leeuwarden. De erfenis van haar vader zorgde in 1638, een jaar voordat Rembrandt en Saskia het pand aan de Sint Antoniesbreestraat betrokken, nog voor moeilijkheden. Na het overlijden van de vermogende Rombertus werd de nalatenschap verdeeld onder acht kinderen. In 1638 keerde zijn schoonfamilie zich tegen hem. De familie diende een klacht in. Saskia zou haar erfenis verkwist hebben met 'pronken en pralen'. Rembrandt gaf zijn geld gemakkelijk uit. Ook Saskia zal met gemengde gevoelens naar het financiële beheer van haar man hebben gekeken. Tien dagen voor haar dood veranderde Saskia haar testament. Ze liet in een nieuw testament al haar bezittingen na aan haar oudste zoontje Titus. Omdat de jongen nog minderjarig was kon de kunstenaar als voogd het geld gebruiken, zoals het hem uitkwam.

Nachtwacht

Korte tijd nadat Rembrandt zijn intrek had genomen in het pand aan de Sint Antoniesbreestraat, begon hij aan de 'Nachtwacht'. Rembrandt werd later beroemd met dit schilderij. Tegenwoordig komen elk jaar duizenden toeristen naar het Rijksmuseum in Amsterdam om dit kunstwerk te bekijken. De Nachtwacht is een atypisch kunstwerk. In Rembrandts tijd voldeed het niet aan de norm die men aan een groepsportret stelde. Op andere groepsportretten uit die tijd zit of staat iedereen netjes op een rijtje; de belangrijkste figuren uiteraard in het midden of op een door de compositie benadrukte plaats. Rembrandt koos voor een andere benadering. Hij benadrukte alleen de kapitein en de luitenant. De rest van het gezelschap bevindt zich in de schaduw.

Schaduw

Niet alle leden van de Amsterdamse schutterij kregen de aandacht waarop zij gehoopt hadden, maar klaagden minder dan nu algemeen gedacht wordt. Tijdens zijn leven kreeg Rembrandt geen klacht, schreef de kunsthistoricus Robert Wallace. De mannen staan niet netjes in het gelid. Het is alsof Rembrandt snel even een foto nam, voordat de mannen zich groepeerden voor het eigenlijke portret: betrapt in de voorbereiding. Enkele schutters zijn met elkaar in gesprek. Een ander prepareert zijn musket. Rechts roert een schutter zijn trommel. Een hond slaat aan.

Trucs

Rembrandt paste allerlei trucs toe om de levendigheid in zijn schilderij te vergroten. In de donkere menigte valt het lichte jurkje van het meisje goed op. Zij hoorde zeker niet bij de schutterij en zal niet hebben meebetaald om door Rembrandt geportretteerd te worden. Het meisje zorgt voor kleurharmonie en brengt snelheid in het schaduwrijke groepsportret. Rembrandt schilderde de Nachtwacht in het jaar dat Saskia op 29-jarige leeftijd overleed. Zij kreeg een graf in de Oude Kerk. Rembrandt bleef achter met Titus, de enige van de vier kinderen van Saskia en Rembrandt die de kans kreeg om op te groeien. De andere drie kinderen overleden kort na de geboorte.

Geldzorgen

Rembrandt financierde het fraaie pand aan de Sint Antoniesbreestraat met een zware hypotheek. Op het moment van aankoop stond hij in Amsterdam in hoog aanzien. De jaren dertig waren productief en zakelijk succesvol geweest. Dit succes is ook te zien aan de leerlingen die zich bij hem kwamen melden: Govaert Flinck, Ferdinand Bol, Jacob Backer en tientallen anderen. Volgens Houbraken had Rembrandt zoveel leerlingen, dat hij een pakhuis moest huren om ze onder te brengen. Aan het einde van de jaren vijftig van de zeventiende eeuw stond de financiële situatie van Rembrandt er veel slechter voor. Hij kon een faillissement niet afwenden. Historici schrijven de geldzorgen van de kunstenaar toe aan de oorlog met Engeland en de blokkade van de Hollandse havens door de Engelsen.

Faillissement

De crediteuren zouden daarom alles hebben gedaan om hun vorderingen te innen. De hypotheek op zijn woning aan de Sint Antoniesbreestraat zou in vijf of zes jaar worden terugbetaald. Het kwam er echter niet van. Na veertien jaar bedroeg de schuld nog bijna 9.000 gulden. De geldlener werd ongeduldig. Uiteindelijk leidde dit ertoe dat Rembrandt in 1657 failliet werd verklaard. In december 1660 werd het faillissement opgeheven. Rembrandt verhuisde naar de Rozengracht en trad in dienst bij Titus en zijn huishoudster Hendrickje Stoffels. Met een firma werd Rembrandt in zijn laatste jaren beschermd tegen schuldeisers.

PS

Wie leest weet meer en begrijpt beter. In onze gewaardeerde nieuwsbrief schenken wij regelmatig aandacht aan geschiedenis van Amsterdam. Lees Amsterdam: Stadsgeschiedenis in 150 episoden als u uw bezoek aan Amsterdam wilt voorbereiden of meer wilt weten over de geschiedenis van Amsterdam.

Ontvang elke werkdag gratis geschiedenis per e-mail

Vervolg uw reis door Amsterdam

Amsterdam Hoofdpagina
ABC van Amsterdam

Ruud van Capelleveen schrijft regelmatig een artikel over de rijke geschiedenis van de hoofdstad van Nederland. In dit e-book verzamelde hij 150 verhalen die zijn grote interesse en betrokkenheid tonen. Deze uitgave over Amsterdam bevat 150 episoden uit de rijke geschiedenis van Amsterdam aan de hand van interessante plaatsen en opmerkelijke verhalen. U kunt de geschiedenis van deze prachtige stad en zijn soms eigenwijze inwoners volgen vanaf de middeleeuwen tot in deze tijd.
Amsterdam


In 'Door de Nederlandse geschiedenis' vertelt Ruud van Capelleveen veel over de Nederlandse geschiedenis: over de moordenaar van Willem van Oranje, Balthasar Gerards, over raadpensionaris Johan van Oldenbarnevelt, die met prins Maurits in conflict raakte, over de invloed van koning Lodewijk Napoleon, die door zijn broer Napoleon Bonaparte aangewezen werd om de Franse belangen te dienen als koning over Nederland, over de Slavenhandel van de WIC en andere belangrijke episodes uit onze vaderlandse geschiedenis.
Door de Nederlandse geschiedenis

Betrouwbare informatie kost veel tijd en geld, maar dankzij onze populaire producten heeft u op onze website toch gratis toegang.