Commissie-Deetman over kindermisbruik in de rooms-katholieke kerk

Eindelijk erkenning voor slachtoffers

De commisie-Deetman stelde vast dat tussen 1945 en 1981 in katholieke instellingen tien- tot twintigduizend kinderen zijn misbruikt. Dit grootschalige misbruik binnen de katholieke kerk was bekend bij de kerkelijke leiding, maar men deed daar weinig mee. "Het idee dat men het niet wist kan niet staande worden gehouden," meent Wim Deetman.

Wim Deetman

Wim Deetman was de voorzitter van de door de katholieke kerk ingestelde commissie die onderzoek deed naar het misbruik door geestelijken binnen deze kerk. Wim Deetman sprak tijdens de presentatie van zijn rapport over "ernstige tekortkomingen" waarvoor een financiële compensatieregeling op zijn plaats is.

Celibaat en zonde

"Wij hebben het niet geweten," zei kardinaal Simonis bij de openbaring van het misbruik binnen de katholieke kerk. Tijdens het televisieprogramma Pauw en Witteman, waarin Simonis zijn opmerkelijke leugen anderhalf jaar geleden verkondigde, zei de kardinaal ook dat het celibaat geen oorzaak kan zijn van het misbruik binnen de kerk.
De invloed van het celibaat werd door de commissie onderzocht. In katholieke internaten, kindertehuizen, kostscholen en seminaries was de kans op ongewenste seksuele benadering voor kinderen twee keer zo groot als daarbuiten, meent Deetman, maar er is geen wetenschappelijk bewijs dat het celibaat hiervan de oorzaak is. Wim Deetman denkt wel dat bij sommige celibataire mannen sprake was van 'noodseksualiteit'. Het is echter niet onmogelijk, dat zonder een celibatair leven deze misbruikzaken zich niet hadden voorgedaan. De commissie-Deetman raadt daarom aan om de opleiding en de begeleiding van geestelijken kritisch tegen het licht te houden.

Hulp

De kerkleiding wilde ruchtbaarheid voorkomen en schoot daardoor ernstig tekort in het omgaan met de slachtoffers. De slachtoffers kregen geen steun of hulp als zij bij de kerkleiding aanklopten. Uit de archieven blijkt dat de slachtoffers ook geen nazorg kregen. Tegen de ontuchtplegers werd geen aangifte gedaan. Priesters werden soms overgeplaatst en konden vervolgens elders slachtoffers maken. Bij eerder en harder ingrijpen hadden misbruikgevallen voorkomen kunnen worden.
Deze handelswijze moet veranderen, vindt Wim Deetman. De katholieke kerk moet voorzieningen treffen waar slachtoffers worden begeleid en geholpen.
De commissie identificeerde meer dan 800 daders, van wie er nog ten minste 105 in leven zijn. Veel zaken zijn verjaard en kunnen niet meer voor de rechter gebracht worden.
Verjaring ontslaat de kerkleiding niet van de plicht om toch actie te ondernemen. Zij moet onderzoeken of deze geestelijken nog een gevaar voor de samenleving opleveren.

Berouw

Na de presentatie van het rapport van de commissie-Deetman zei aartsbisschop Eijck van Utrecht dat priesters die zich schuldig hebben gemaakt aan seksueel misbruik binnen de katholieke kerk in het vervolg de mis niet meer in het openbaar mogen opdragen en uit hun kerkelijke functies zullen worden ontheven. Eijk gaf toe dat de katholieke kerk fouten had gemaakt. Namens de bisschoppen betuigde hij spijt voor het misbruik. De aartsbisschop beloofde ook dat de kerk alle vergoedingen betaalt die door de 'compensatiecommissie slachtoffers' wordt toegekend. Naar schatting gaat het om ongeveer vijf miljoen euro.
Twee dagen later werd in de rooms-katholieke kerken een excuusbrief van de bisschoppen voorgelezen over het kindermisbruik door geestelijken. De bisschoppen toonden "diep respect en mededogen voor de slachtoffers" van het kindermisbruik en schreven dat ze het verschrikkelijk vonden dat het kindermisbruik kon gebeuren. Ze zeiden dat ze ervan doordrongen waren hoe belangrijk het is dat een kind veilig kan opgroeien. "Wij veroordelen het ten zeerste en het spijt ons uit de grond van ons hart."

Reacties rapport-Deetman

Op zondag 18 december 2011 werd in bijna alle katholieke kerken de spijtbrief van de bisschoppen voorgelezen. De brief was een reactie op het rapport van Wim Deetman over het seksueel misbruik in de katholieke kerk. In deze brief zeggen de bisschoppen geschokt te zijn door het gedrag van de daders.
Reacties rapport-Deetman

Paus Benedictus vraagt vergeving

Paus Benedictus XVI heeft in juni 2006 aan God en de kinderen die seksueel zijn misbruikt door priesters om vergeving gevraagd. Tijdens een preek ter afsluiting van het 'Jaar van de priester' zei de paus dat de katholieke kerk alles zal doen om te voorkomen dat dit ooit nog gebeurt.
Paus Benedictus vraagt vergeving

Misbruikschandaal in Nederland

Kardinaal Angelo Sodano sprak aan het begin van de paasmis op het Sint-Pietersplein. De Rooms-katholieke Kerk moet zich niet van de wijs laten brengen door berichten over seksueel misbruik in de media. Paus Benedictus zweeg. Tijdens de paasmis in Rome sprak hij wel over geweld, discriminatie en terreur in de wereld, maar zweeg hij over het misbruikschandaal dat in veel landen met een grote katholieke vertegenwoordiging de media beheerst.
Het voortbestaan van het katholieke instituut is belangrijker dan het onrecht dat jongens en enkele meisjes is aangedaan.
Misbruikschandaal Katholieke Kerk Nederland

Misbruik in de katholieke kerk

De katholieke kerk is de laatste jaren in opspraak vanwege seksueel misbruik door geestelijken in Ierland, de Verenigde Staten van Amerika en nu ook in Duitsland. Voor de slachtoffers van de seksuele moraal van de kerkvaders is de daad niet het enige dat telt. Zij zijn ook zeer getekend door de ontkenning door de kerk. Jarenlang werden deze daden bedekt door de mantel der liefde; de katholieke kerk was in een staat van ontkenning. Hieraan lijkt een einde gekomen, nu de Ierse bisschoppen zich bij paus Benedictus moesten komen verantwoorden. Deze koerswijziging heeft wel heel lang op zich laten wachten.
Misbruik in de katholieke kerk

PS

Wie leest weet meer en begrijpt beter. In onze gewaardeerde nieuwsbrief staan veel tips en wetenswaardigheden over geschiedenis en cultuur waar u echt iets aan heeft. Lees Door de Nederlandse Geschiedenis en Leven in de delta als u meer wilt weten over de geschiedenis van Nederland.

Ontvang elke werkdag gratis geschiedenis per e-mail

Lees verder: meer informatie over Kerk en Samenleving

Kerk en Samenleving
Katholieke Kerk

Leven in de delta is een aantrekkelijke geschiedenisbundel en een reis door de tijd en door Nederland. U ziet Nederland door de ogen van een liefhebber van geschiedenis: beleef het verleden van ons land aan de hand van opzienbarende feiten en mooie verhalen.
Leven in de delta


Met 'Nederlandse kastelen: van motte tot buitenplaats' heeft Ben Hendriks een zeer toegankelijke studie geschreven over de geschiedenis van Nederlandse kastelen en het leven op kastelen door de eeuwen heen.
Nederlandse kastelen

Betrouwbare informatie kost veel tijd en geld, maar dankzij onze populaire producten heeft u op onze website toch gratis toegang.