Conclaaf in Rome
Tekst: J.C.M. Wiesman
Applaus na doorbreking taboe
Foto Ruud van Capelleveen: Het appartement van de paus in Rome
Benedictus XVI doorbreekt met zijn aftreden een taboe. Hij treedt af omdat hij zich te verzwakt voelt om leiding te geven aan de katholieke kerk. Joseph Aloisius Ratzinger was al 78 toen hij in 2005 door de kardinalen na vier stemrondes tot de 265e paus van de katholieke kerk werd gekozen. Van te voren stond dus al vast, dat hij niet zo lang als zijn voorganger paus zou zijn. Op Aswoensdag, twee dagen na de aankondiging van zijn vertrek, droeg Benedictus voor het laatst een mis op. De paus kreeg in de afgeladen Sint-Pietersbasiliek een staande ovatie. Het applaus hield minutenlang aan. Het pontificaat van paus Benedictus XVI eindigt op 28 februari in het pauselijke zomerverblijf Castel Gandolfo ten zuiden van Rome. Eerder op die dag zal in het Vaticaan een afscheidsmis met de kardinalen plaatsvinden. De verwachting is dat Benedictus zich hierna op een rustige plek zal terugtrekken, zodat hij zijn opvolger niet voor de voeten loopt.Conclaaf voor pausverkiezing
De opvolger van Benedictus XVI zal gekozen worden tijdens een besloten conclaaf in de Sixtijnse Kapel in Vaticaanstad. De 117 stemgerechtigde kardinalen - alleen kardinalen jonger dan 80 jaar hebben stemrecht - kiezen achter gesloten deuren een opvolger uit hun midden. Het college van kiesgerechtigde kardinalen komt ten vroegste vijftien dagen na het overlijden of het aftreden van de paus bijeen.De kardinalen beginnen de verkiezing met een Heilige Mis ter ere van de Heilige Geest. Daarna begint de stemming. Elke kardinaal schrijft zijn keuze op een briefje. Met dat briefje loopt hij naar het altaar voor de schildering met het 'Laatste Oordeel' van Michelangelo - één van de hoogtepunten in de kunstcollectie van het Vaticaan - en stopt het briefje in een miskelk. Per dag worden maximaal vier stemrondes gehouden. Dit gaat door tot er voor een kandidaat een tweederde meerderheid bestaat. Gewoonlijk wordt om de drie dagen een bezinningsdag ingelast, waarop niet wordt gestemd. Vroeger kon de pauselijke kamerheer na dertig stemrondes in overleg met de kardinalen besluiten om de norm te verlagen tot een gewone meerderheid. Paus Benedictus XVI paste in juni 2007 de regeling van de pausverkiezing aan: vanaf nu zal na 33 stemrondes automatisch een gewone meerderheid voldoen.
Voorspelling
Een pausverkiezing krijgt meestal een onverwacht resultaat. Soms lijken de gebeurtenissen in het recente verleden de voorkeur van de kardinalen te kleuren. In het verleden werd soms zelfs bewust gekozen met een breuk met het verleden. In 1978 overleed Johannes Paulus I op 75-jarige leeftijd al na 33 dagen. Hij werd opgevolgd door de jonge, 58-jarige, Pool Karol Wojtyla. Deze benoeming was bovendien bijzonder, omdat voor het eerst sinds de zestiende eeuw een niet-Italiaanse paus werd benoemd. De laatste niet-Italiaan was de uit de Nederlanden afkomstige paus Adrianus VI (1522-1523).Het is zeer onwaarschijnlijk dat de kardinalen zullen kiezen voor een progressieve paus, want de meeste kardinalen zijn benoemd door de laatste pausen Johannes Paulus II en Benedictus XVI. Zij waren beiden zeer conservatief en kozen gelijkgestemden. Anderen vinden het tijd worden voor een paus uit Afrika (Peter Turkson, Ghana) of uit Latijns-Amerika (Óscar Andrés Rodriguez Maradiaga, Honduras), maar de kans op een Italiaanse paus is groter. Van de stemgerechtigde kardinalen is 21 Italiaan. De conservatieve Italiaan Angelo Scola wordt kansrijk genoemd, maar u weet hoe het gaat: wie als 'paus' het conclaaf in de Sixtijnse Kapel betreedt, komt er als kardinaal weer uit.
PS
Wie leest weet meer en begrijpt beter. In onze gewaardeerde nieuwsbrief staan veel tips en wetenswaardigheden over geschiedenis en cultuur waar u echt iets aan heeft. Lees Door de Nederlandse Geschiedenis en Leven in de delta als u meer wilt weten over de geschiedenis van Nederland.Ontvang elke werkdag gratis geschiedenis per e-mail
Lees verder: meer informatie over Kerk en Samenleving
Kerk en SamenlevingKatholieke Kerk
Leestip
Een informatieve gratis nieuwsbrief over geschiedenis. Interessante verhalen over Historische Plaatsen, Kastelen, Royalty, WO2 en Wetenschap.
Al twintig jaar een begrip in Nederland bij liefhebbers van geschiedenis.
Mis niets ...
Neem nu een abonnement op onze
Gratis Nieuwsbrief
Mis niets ...
Neem nu een abonnement op onze
Gratis Nieuwsbrief
Geschiedenis Nederland
Leven in de delta is een aantrekkelijke geschiedenisbundel en een reis door de tijd en door Nederland. U ziet Nederland door de ogen van een liefhebber van geschiedenis: beleef het verleden van ons land aan de hand van opzienbarende feiten en mooie verhalen.Leven in de delta
Nederlandse Kastelen
Met 'Nederlandse kastelen: van motte tot buitenplaats' heeft Ben Hendriks een zeer toegankelijke studie geschreven over de geschiedenis van Nederlandse kastelen en het leven op kastelen door de eeuwen heen.Nederlandse kastelen
Betrouwbare informatie kost veel tijd en geld, maar dankzij onze populaire producten heeft u op onze website toch gratis toegang.