Helikopterevacuatie uit Sirte

Mislukte evacuatie

Het kabinet erkende dat er fouten waren gemaakt bij de mislukte evacuatie in Libië. De oppositie toonde zich zeer kritisch over de landing van de Nederlandse marinehelikopter op het strand bij Sirte, vlakbij een goed bewaakt paleis van dictator Muammar Gaddafi. Een Nederlandse ingenieur van Royal Haskoning uit Nijmegen, die op geen andere manier Libië kon verlaten, stond op het strand te wachten.

Vreselijk mis

De bemanning van de helikopter werd gevangen genomen en twaalf dagen later weer vrijgelaten, toen de NAVO zich gereed maakte om actie te ondernemen tegen Libië. De ingenieur en een Zweedse, die ook op het strand op de bijzondere vlucht van de Nederlandse marine stond te wachten, waren al eerder vrijgelaten. Hier was iets vreselijk mis gegaan, dat was al direct duidelijk. De verklaringen van het kabinet riepen veel vragen op. De oppositie bewaarde haar vragen tot de drie marinemensen weer veilig op Nederlandse bodem stonden.

Besluit

Het besluit tot de helikopteractie in Libië was enkele uren voor de vlucht, op zondag middag 27 februari 2011, genomen door minister-president Mark Rutte, vicepremier Maxime Verhagen, minister van Buitenlandse Zaken Uri Rosenthal en minister van Defensie Hans Hillen. Er zou gebruik gemaakt worden van een unieke "window of opportunity", een gelegenheidsmoment van enkele uren. Snelheid was daardoor geboden.

Landingspoging

De landingsplek bleek geen gelukkige keuze. De helikopter van het marinefregat Hr. Ms. Tromp landde op het strand bij de haven van Sirte in de directe omgeving van een goed bewaakt paleis van Muammar Gaddafi. Bovendien stond ingenieur 'Paul' niet alleen op het strand. Ook een Zweedse wilde graag mee met deze speciaal ingelaste vlucht. De Lynx-helikopter had direct moeten terugkeren toen bleek dat 'Paul' gezelschap had gekregen, maar landde toch. De bemanning werd meteen gevangengenomen en werd enkele dagen later getoond op de Libische staatstelevisie. Een zware Nederlandse onderhandelingsdelegatie met topdiplomaat Ed Kronenburg vertrok naar Malta om met Libië te onderhandelen over de vrijlating van de Lynx-bemanning.

Terugkomst

Op zaterdagmiddag 12 maart 2011 arriveerde het drietal op de vliegbasis Eindhoven. Zij werden daar ontvangen door de commandant van de Nederlandse strijdkrachten Peter van Uhm. Een paar dagen eerder was de bemanning van de Lynx-helikopter met een Grieks toestel van Libië naar Athene gevlogen. "Wat deze drie militairen hebben meegemaakt, is niet niks. Militairen worden getraind op dit soort situaties. De bemanning van de Lynx-helikopter was zeer ervaren. Maar als oefenscenario's werkelijkheid worden, is dat natuurlijk zeer ingrijpend," verklaarde de minister van Defensie toen de helikopterbemanning in Nederland aankwam.

Reputatie

Op dinsdagavond 29 maart 2011 betuigde minister van defensie Hans Hillen spijt in de Tweede Kamer voor hetgeen de bemanning van de helikopter was overkomen. "Ze vallen onder mijn verantwoordelijkheid en vanaf het eerste moment heb ik het me persoonlijk zeer aangetrokken," zei Hans Hillen tijdens dit Kamerdebat. De reputatie van Hans Hillen stond opnieuw ter discussie. Eerder was hij met de Tweede Kamer in aanvaring gekomen door een onjuiste informatieverstrekking met betrekking tot misstanden bij de marine.

Vreemd besluit

"Het had anders gekund en anders gemoeten," zei Uri Rosenthal. Hans Hillen bedankte de kamer "voor de terughoudende opstelling zolang het probleem niet was opgelost." Na een lang debat zag de oppositie af van het indienen van een motie van afkeuring of wantrouwen. Sommige conclusies van het kabinet deden lachwekkend aan. Zo moest de Militaire Inlichtingen- en Veiligheidsdienst (MIVD) dag en nacht, zeven dagen per week, operationeel zijn en zal de regering als standaardprocedure bij militaire operaties altijd deze militaire inlichtingendienst consulteren.

PS

Wie leest weet meer en begrijpt beter. In onze gewaardeerde nieuwsbrief staan veel tips en wetenswaardigheden over geschiedenis en cultuur waar u echt iets aan heeft. Lees Door de Nederlandse Geschiedenis en Leven in de delta als u meer wilt weten over de geschiedenis van Nederland.

Ontvang elke werkdag gratis geschiedenis per e-mail

Lees verder: meer Politiek

Politiek
Overzicht Politiek 2011

Leven in de delta is een aantrekkelijke geschiedenisbundel en een reis door de tijd en door Nederland. U ziet Nederland door de ogen van een liefhebber van geschiedenis: beleef het verleden van ons land aan de hand van opzienbarende feiten en mooie verhalen.
Leven in de delta


Met 'Nederlandse kastelen: van motte tot buitenplaats' heeft Ben Hendriks een zeer toegankelijke studie geschreven over de geschiedenis van Nederlandse kastelen en het leven op kastelen door de eeuwen heen.
Nederlandse kastelen

Betrouwbare informatie kost veel tijd en geld, maar dankzij onze populaire producten heeft u op onze website toch gratis toegang.