Süleyman Demirel (1924-2015)

Turkse staatsman

De Turkse staatsman Süleyman Demirel bracht een transformatie in Turkije tot stand. Het accent verschoof van een agrarische samenleving naar een verstedelijkte maatschappij. Voor veel Turken betekende dit een hogere levensstandaard. Critici vergeleken hem met een kamelon. Süleyman Demirel werkte net zo gemakkelijk samen met ultrarechtse nationalisten als met sociaal-democraten.

Ingenieur

Süleyman Demirel werd op 1 november 1924 geboren in Islamköy. Hij bezocht de middelbare school in Isparta. Demirel studeerde waterbouwkunde aan de Technische Universiteit van Istanboel. Hij werkte lange tijd als ingenieur, onder meer als directeur van Rijkswaterstaat. Ook werkte hij enige jaren in de Verenigde Staten van Amerika bij Morrison Knudsen, een bedrijf dat gereedschap voor machines bouwde.

Politiek

Na de militaire coup van 1960 ging hij in de politiek. In 1964 werd hij voorzitter van de rechtse Partij voor Rechtvaardigheid. Hij oefende deze functie tot 1985 uit. In 1965 behaalde Süleyman Demirel een grote verkiezingsoverwinning. Hierdoor werd hij de belangrijkste tegenspeler van Bülent Ecevit. Tot 1993 wisselden de twee elkaar regelmatig af als premier. Bovendien maakten ze samen deel uit van enkele coalitieregeringen. Süleyman Demirel was in deze periode zeven keer minister-president. Demirel bracht een transformatie in Turkije tot stand. Het accent verschoof van een agrarische samenleving naar een verstedelijkte maatschappij. Voor veel Turken betekende dit een hogere levensstandaard.

Het Juiste Pad

In 1971 en 1980 werd Süleyman Demirel door een militaire staatsgreep terzijde geschoven. Van 1987 tot 1993 was hij voorzitter van de DYP, de partij van het Juiste Pad. Deze partij zette het beleid voort van de door de militairen verboden Rechtvaardigheidspartij. Demirel was een groot voorstander van de NAVO.

Burgeroorlog

De toenemende economische problemen konden echter tijdens het presidentschap van Turgut Özals niet worden opgelost. Ook in de Koerdische kwestie werd geen oplossing bereikt. Integendeel: Süleyman Demirel zette het leger in om de naar onafhankelijkheid strevende PKK te bestrijden. Een burgeroorlog was een feit.

President van Turkije

In 1993 volgde Süleyman Demirel Turgut Özals op als president van Turkije. Eerst kreeg zijn eigen partij in de persoon van Tensu Ciller kans om de problemen aan te pakken. Toen dit niet snel genoeg lukte kwam Mesut Yilnaz in 1996 aan het roer. In korte tijd verschoot de Turkse politiek enkele keren van kleur: na Neçmettin Erbakan (1996) kwam Mesut Yilnaz (1997) en daarna was Bülent Ecevit (1999) weer aan de beurt. In deze jaren bleven de hoge inflatie en de vriendjespolitiek intact.

Corruptie

Demirel stond ook symbool voor een corrupte politieke cultuur, waarin macht belangrijker was dan politieke principes. Critici vergeleken hem met een kameleon, die afhankelijk van de ontstane omstandigheid van politieke kleur verschoot. Hij werkte net zo gemakkelijk samen met ultrarechtse nationalisten als met sociaal-democraten.

Latere jaren

Süleyman Demirel overleed op 17 juni 2015 in een ziekenhuis in Ankara aan hartfalen in combinatie met een longontsteking. Hij is 90 jaar geworden. Demirel werd begraven in zijn geboortedorp Islamköy. President Recep Tayyip Erdogan noemde Demirel een van de belangrijkste staatslieden in de Turkse politieke geschiedenis. Hij prees Süleyman Demirel omdat hij een grote bijdrage leverde aan de economische en maatschappelijke transformatie van Turkije.

PS

Wie leest weet meer en begrijpt beter. In onze gewaardeerde nieuwsbrief staan veel tips en wetenswaardigheden over geschiedenis en cultuur waar u echt iets aan heeft. Lees Door de Nederlandse Geschiedenis en Leven in de delta als u meer wilt weten over de geschiedenis van Nederland.

Ontvang elke werkdag gratis geschiedenis per e-mail

Lees verder: meer Politiek

Politiek

Leven in de delta is een aantrekkelijke geschiedenisbundel en een reis door de tijd en door Nederland. U ziet Nederland door de ogen van een liefhebber van geschiedenis: beleef het verleden van ons land aan de hand van opzienbarende feiten en mooie verhalen.
Leven in de delta


Met 'Nederlandse kastelen: van motte tot buitenplaats' heeft Ben Hendriks een zeer toegankelijke studie geschreven over de geschiedenis van Nederlandse kastelen en het leven op kastelen door de eeuwen heen.
Nederlandse kastelen

Betrouwbare informatie kost veel tijd en geld, maar dankzij onze populaire producten heeft u op onze website toch gratis toegang.