Alexander Dubcek (1921-1992)

Tsjecho-Slowaakse politicus

Onder leiding van Alexander Dubcek vonden in Tsjecho-Slowakije in de tweede helft van de jaren zestig politieke en economische hervormingen plaats. Alexander Dubcek werd het boegbeeld van deze poging tot liberalisering van het communisme. Deze periode werd bekend als de Praagse Lente. Hij keerde na de Fluwelen Revolutie in november 1989 terug in het politieke leven.

Jeugdjaren

De Tsjecho-Slowaakse politicus Alexander Dubcek werd op 27 november 1921 geboren in Uhrovec, Slowakije. Van 1925 tot 1938 woonde hij met zijn ouders in de Sovjet-Unie. Na terugkeer in Tsjecho-Slowakije sloot hij zich aan bij de toen illegale communistische partij. In 1944 nam hij deel aan de Slowaakse Nationale Opstand tegen de Duitse nationaalsocialisten.

Liberaliserende koers

Alexander Dubcek was oorspronkelijk machinebankwerker. Vanaf 1963 was Dubcek partijleider van de Slowaakse afdeling van de communistische partij. In 1968 volgde hij Antonin Novotny op als partijleider van Tsjecho-Slowakije. Alexander Dubcek zette meteen zijn liberaliserende koers uit. Dubcek wilde de politiek in Tsjecho-Slowakije een liberaler gezicht geven, maar wilde tegelijkertijd Moskou trouw blijven.

Praagse lente

Deze periode onder Dubcek ging de geschiedenis in als de 'Praagse lente' (1968). Het doel van partijchef Alexander Dubcek was om socialisme en democratie te combineren in nieuw beleid. Door ingrijpen van Rusland werd deze poging in de kiem gesmoord. Moskou greep in: de tanks van het Warschaupact rolden op 21 augustus 1968 door de straten van Praag. Partijleider en premier Alexander Dubcek werd op 17 april 1969 tot aftreden gedwongen. Hij werd opgevolgd door Gustav Husak. Geleidelijk werd Dubcek van al zijn politieke functies ontheven. Vanaf de jaren zeventig werkte hij als bosarbeider bij het Slowaakse Staatsbosbeheer.

Rehabilitatie

Na de omwenteling in 1989 werd hij gerehabiliteerd. Alexander Dubcek keerde terug in de politiek. Hij ondersteunde het Burgerforum van Vaclac Havel en werd gekozen als voorzitter in het federale parlement. Hij was eerst lid van de VPN-partij. Later was hij lid van de Sociaaldemocratische Partij van Slowakije. Dubcek werd 1989 onderscheiden met de Sacharovprijs voor de Vrijheid van Denken van het Europees Parlement.

Overlijden

Alexander Dubcek overleed op 7 november 1992 op 70-jarige leeftijd in een ziekenhuis in Bratislava aan de gevolgen van een verkeersongeval, dat enkele maanden daarvoor had plaatsgevonden op de snelweg bij Humpolec. Hij werd begraven op de begraafplaats Slávicie Udolie in Bratislava. De aanrijding werd verdacht bevonden. Er vond een onderzoek plaats. Men oordeelde uiteindelijk dat de dood van Dubcek te wijten was aan aquaplaning. De bestuurder die de aanrijding had veroorzaakt had bovendien te hard gereden. Hij kreeg een gevangenisstraf van twaalf maanden.

PS

Wie leest weet meer en begrijpt beter. In onze gewaardeerde nieuwsbrief staan veel tips en wetenswaardigheden over geschiedenis en cultuur waar u echt iets aan heeft. Lees Door de Nederlandse Geschiedenis en Leven in de delta als u meer wilt weten over de geschiedenis van Nederland.

Ontvang elke werkdag gratis geschiedenis per e-mail

Lees verder: meer Politiek

Politiek

Leven in de delta is een aantrekkelijke geschiedenisbundel en een reis door de tijd en door Nederland. U ziet Nederland door de ogen van een liefhebber van geschiedenis: beleef het verleden van ons land aan de hand van opzienbarende feiten en mooie verhalen.
Leven in de delta


Met 'Nederlandse kastelen: van motte tot buitenplaats' heeft Ben Hendriks een zeer toegankelijke studie geschreven over de geschiedenis van Nederlandse kastelen en het leven op kastelen door de eeuwen heen.
Nederlandse kastelen

Betrouwbare informatie kost veel tijd en geld, maar dankzij onze populaire producten heeft u op onze website toch gratis toegang.