Aleksandr Loekasjenko (1954)

President van Wit-Rusland

Aleksandr Loekasjenko, ook geschreven als Alexander Lukaschenko, werd op 20 juli 1994 president van Wit-Rusland. Opmerkelijk genoeg manifesteerde hij zich aan het begin van zijn politieke loopbaan als strijder tegen corruptie.

Parlementslid

De op 30 augustus 1954 in Kopys geboren Aleksandr Loekasjenko was in de communistische tijd leider van een kolchoz (collectieve boerderij). Bovendien was Aleksandr Loekasjenko als politiek instructeur bij de grenstroepen van de KGB actief. Hij was als kind lid geweest van de communistische jeugdbeweging Komsomol. Hij richtte in 1990 de beweging Communisten voor Democratie op. Met deze beweging kwam hij in 1990 in het parlement, dat toen nog Opperste Sovjet genoemd werd, van Wit-Rusland. Loekasjenko was onder meer voorzitter van het anti-corruptie-comité van het Wit-Russische parlement.

Schoktherapie

Loekasjenko was een tegenstander van de door de Verenigde Staten van Amerika na de Val van de Sovjet-Unie gepropageerde schoktherapie. De voormalige communistische landen werd aanbevolen om van de ene op de andere dag te stoppen met protectionistische beschermingsconstructies als subsidies, valutarestricties en andere protectionistische maatregelen. Loekasjenko zag aanvankelijk ook niets in een onafhankelijk Wit-Rusland, los van de Sovjet-Unie. Na het uiteenvallen van de Sovjet-Unie won Loekasjenko de verkiezing in Wit-Rusland met een ruime marge. Hij behaalde tachtig procent van de stemmen.

President

Aleksandr Loekasjenko volgde op 20 juli 1994 als president de laatste voorzitter van de Opperste Sovjet van de Wit-Russische SSR op. Dankzij volmachten kon hij zijn autoritaire stijl van leidinggeven voortzetten in de nieuwe tijd. Hij gebruikte hiervoor de door dictators regelmatig beproefde methoden. Loekasjenko schreef in 1995 een referendum uit dat de president meer bevoegdheden gaf. Na twee termijnen zou zijn ambtstermijn in 2006 aflopen. Om te voorkomen dat de burgers zouden worden geconfronteerd met een vroegtijdig vertrek van de zo gewaardeerde president, werd op 17 oktober 2004 wederom een beroep gedaan op het referenduminstrument. Hierdoor kon de grondwet van Wit-Rusland gewijzigd worden, die een derde regeringsperiode mogelijk maakte. Er kwam nu kritiek uit het buitenland. Een woordvoerder van de Raad van Europa noemde het referendum illegaal. De Amerikaanse president George W. Bush had Aleksandr Loekasjenko eerder al de laatste dictator van Europa genoemd.

Fraude

Inmiddels was wel duidelijk dat Wit-Rusland niet gemakkelijk van hem zou afkomen. Hij won de verkiezingen steeds met opmerkelijk groot verschil. Zo kreeg Aleksandr Loekasjenko in 2006 82,5 en in 2010 80 procent van de stemmen. Dit was in het buitenland niet onopgemerkt gebleven. Vanwege de frauduleus verlopen verkiezingen legde de Europese Unie Loekasjenko in april 2006 een reisverbod binnen de unie op. Desondanks bleef de president in Wit-Rusland ongekend populair. Zijn achterban zou vooral te vinden zijn onder boeren, arbeiders en ouderen. In 2010 ontstond voor het eerst onrust, toen in Minsk dertigduizend mensen tegen Aleksandr Loekasjenko betoogden. Zij protesteerden daarmee tegen de door hen geconstateerde stembusfraude. Zeshonderd mensen werden gearresteerd. De Organisatie voor Veiligheid en Samenwerking in Europa (OVSE) bestempelde de verkiezingen van 2010 als oneerlijk. Maar het hielp allemaal niets. In 2015 werd Loekasjenko herkozen met 83 procent van de stemmen.

PS

Wie leest weet meer en begrijpt beter. In onze gewaardeerde nieuwsbrief staan veel tips en wetenswaardigheden over geschiedenis en cultuur waar u echt iets aan heeft. Lees Door de Nederlandse Geschiedenis en Leven in de delta als u meer wilt weten over de geschiedenis van Nederland.

Ontvang elke werkdag gratis geschiedenis per e-mail

Lees verder: meer Politiek

Politiek

Leven in de delta is een aantrekkelijke geschiedenisbundel en een reis door de tijd en door Nederland. U ziet Nederland door de ogen van een liefhebber van geschiedenis: beleef het verleden van ons land aan de hand van opzienbarende feiten en mooie verhalen.
Leven in de delta


Met 'Nederlandse kastelen: van motte tot buitenplaats' heeft Ben Hendriks een zeer toegankelijke studie geschreven over de geschiedenis van Nederlandse kastelen en het leven op kastelen door de eeuwen heen.
Nederlandse kastelen

Betrouwbare informatie kost veel tijd en geld, maar dankzij onze populaire producten heeft u op onze website toch gratis toegang.