Ferdinand Domela Nieuwenhuis (1846-1919)

Nederlandse politicus

De Nederlandse politicus Ferdinand Domela Nieuwenhuis richtte in 1879 het tijdschrift Recht voor Allen op. Dit blad werd de spreekbuis van de Socialistische Bond. Domela Nieuwenhuis werd later anarchist. Vooral in Friesland kreeg hij een grote aanhang. De landarbeiders vereerden hem als 'onze verlosser'.

Opleiding

Ferdinand Domela Nieuwenhuis werd op 31 december 1846 geboren in Amsterdam. Hij studeerde theologie en werd daarna Luthers predikant in Harlingen, Beverwijk en Den Haag. Domela Nieuwenhuis werd socialist en trad in 1879 uit de kerk. Dankzij een erfenis in 1879 kreeg hij financiële onafhankelijkheid.

Socialistische Bond

Vanaf 1882 maakte hij zich sterk voor de invoering van het algemene kiesrecht. Hiervoor richtte hij met anderen de Bond voor het Algemeen Kies- en Stemrecht op. In 1879 richtte Ferdinand Domela Nieuwenhuis het eerste socialistische orgaan van Nederland op. Dit blad, Recht voor Allen, werd de spreekbuis van de Socialistische Bond. In 1886 werd hij veroordeeld door het artikel 'De koning komt' wegens majesteitsschennis, hoewel het artikel niet door hem geschreven was. Een jaar later werd hij weer vrijgelaten uit gevangenschap.

Eerste socialist in Tweede Kamer

Ferdinand Domela Nieuwenhuis trad in 1888 als eerste socialist tot de Tweede Kamer toe. Hij stichtte het Nationale Arbeidssecretariaat (NAS). Tijdens het congres van de Socialistische Bond bleek deze niet bereid om mee te willen doen aan de verkiezingen en ook geen parlementaire actie te willen voeren. Hierdoor scheidde zich een deel van de aanhang af en begon een nieuwe partij, de Sociaal Democratische Arbeiders Partij (SDAP). Later zou de Socialisten Bond weer toetreden tot de SDAP.

Anarchistische Vrije Socialist

In 1897 scheidde Domela Nieuwenhuis zich af van de Socialische Bond en ging de anarchistische Vrije Socialist uitgeven. Hij had zich tot anarchist bekeerd en weigerde elke vorm van organisatie, ook binnen zijn eigen club. In 1903 verhuisde hij naar Het Gooi en wijdde hij zich aan zijn publicistisch werk. In 1903 vertaalde hij 'Utopia' van Thomas More over een ideale maatschappij op socialistische grondslag. In 1910 publiceerde hij zijn memoires onder de titel 'Van Christen tot Anarchist'.

Waardering

Ferdinand Domela Nieuwenhuis overleed op 18 november 1919 op 72-jarige leeftijd in Hilversum. Tienduizenden socialisten kwamen naar Amsterdam om zijn uitvaart bij te wonen. Domela Nieuwenhuis werd gecremeerd op Westerveld in Driehuis. in 1931 onthulde men op het Nassauplein in Amsterdam een door Johan Polet ontworpen standbeeld. Het nabijgelegen park werd naar hem vernoemd: Domela Nieuwenhuisplantsoen. In Heerenveen vestigde men een Domela Nieuwenhuismuseum.

Domela Nieuwenhuis en het koningshuis

Ferdinand Domela Nieuwenhuis richtte vaak zijn pijlen op het koningshuis. Domela Nieuwenhuis (1846-1919) begon zijn loopbaan als luthers predikant in Harlingen. Als predikant was hij sociaal en politiek bewust. In 1879 verliet hij de kerk om zich helemaal te wijden aan zijn politieke boodschap waarvoor hij geïnspireerd werd door Marx en Engels.
Domela Nieuwenhuis en het koningshuis

PS

Wie leest weet meer en begrijpt beter. In onze gewaardeerde nieuwsbrief staan veel tips en wetenswaardigheden over geschiedenis en cultuur waar u echt iets aan heeft. Lees Door de Nederlandse Geschiedenis en Leven in de delta als u meer wilt weten over de geschiedenis van Nederland.

Ontvang elke werkdag gratis geschiedenis per e-mail

Lees verder: meer Politiek

Politiek

Leven in de delta is een aantrekkelijke geschiedenisbundel en een reis door de tijd en door Nederland. U ziet Nederland door de ogen van een liefhebber van geschiedenis: beleef het verleden van ons land aan de hand van opzienbarende feiten en mooie verhalen.
Leven in de delta


Met 'Nederlandse kastelen: van motte tot buitenplaats' heeft Ben Hendriks een zeer toegankelijke studie geschreven over de geschiedenis van Nederlandse kastelen en het leven op kastelen door de eeuwen heen.
Nederlandse kastelen

Betrouwbare informatie kost veel tijd en geld, maar dankzij onze populaire producten heeft u op onze website toch gratis toegang.