William Ewart Gladstone (1809-1898)

Britse liberale politicus

De Britse liberale politicus William Ewart Gladstone was tussen 1868 en 1894 vier keer premier van Engeland. Hij had een moeilijke relatie met koningin Victoria. Zij vond de premier een houten klaas. Gladstone trad in 1894 af omdat zijn voorstel voor zelfbestuur voor Ierland werd verworpen door het Hogerhuis, dat vond dat de wet veel te ver ging.

Opleiding

William Ewart Gladstone werd op 29 december 1809 in Liverpool. Hij was een kind van de handelaar John Gladstone en Anne Mackenzie Robertson. Zijn vader had met de handel op Noord-Amerika en Brits-West-Indië een groot vermogen opgebouwd. Gladstone studeerde aan Eton College en Christ Church in Oxford. Na zijn studie werkte hij korte tijd als advocaat, maar hij vond al snel zijn weg in de politiek. Vanaf 1834 bezette hij functies in verschillende kabinetten.

Premier

Gladstone won in december 1868 met de liberalen de verkiezingen en werd premier. Zijn eerste regeringsperiode werd gekenmerkt door verlaging van de belastingdruk en het voorkomen van kostbare oorlogen. Ierland vormde een groot probleem. De katholieke meerderheid in Ierland was ontevreden over de Britse overheersing. In 1882 liet Gladstone zich meeslepen in een interventie in Egypte. Hij greep niet in toen de fanatieke profeet Mohammed Ahmad ibn Abd Allah zich bleef verzetten. De Britse generaal Charles George Gordon werd in Khartoem ingesloten en vermoord. In Engeland werd Gladstone uitgemaakt als 'moordenaar van Gordon'. Gladstone moest in juni 1885 aftreden.

Houten klaas

Premier William Ewart Gladstone had een moeilijke verhouding met koningin Victoria. De Britse vorstin vond hem een houten klaas. "Hij spreekt mij altijd toe, alsof ik een openbare vergadering ben," klaagde zij eens over Gladstone. Victoria voelde meer voor de charmeur Benjamin Disraeli, de politieke rivaal van William Ewart Gladstone.

Grenzen

Koningin Victoria overschreed soms de grenzen van haar mogelijkheden en liet vaak duidelijk blijken naar welke premier haar voorkeur uitging. William Lamb, de burggraaf van Melbourne, die haar hielp aan het begin van haar regeringsperiode, en Benjamin Disraeli hadden haar voorkeur. Victoria werkte niet graag met de liberale premiers Palmerston en Gladstone. William Ewart Gladstone werd in 1892 voor de vierde en laatste maal premier. Hij probeerde toen een wet door te drukken voor het zelfbestuur van Ierland. De wet werd goedgekeurd in het Lagerhuis, maar sneuvelde in het Hogerhuis.

Overlijden

De hoogbejaarde Gladstone trad in mei 1894 af als premier. De staatsman overleed op 19 mei 1898 op 88-jarige leeftijd op Hawarden Castle in Wales. Hij kreeg een staatsbegrafenis in de Westminster Abbey. Zijn echtgenote Catherine stierf twee jaar later. Zij werd naast hem begraven. In verschillende plaatsen in het Verenigd Koninkrijk staan monumenten ter herinnering aan deze markante politicus. Een fraai voorbeeld is het Gladstone Memorial dat in 1905 op Aldwych in Londen werd geplaatst. In het noordwesten van Londen ligt het Gladstone Park op de plaats waar in de negentiende eeuw Dollis Hill House stond. Dit landhuis in Cricklewood werd verschillende keren bezocht door William Ewart Gladstone.

PS

Wie leest weet meer en begrijpt beter. In onze gewaardeerde nieuwsbrief schenken we regelmatig aandacht aan het Britse koninklijke huis en de kastelen, landhuizen en paleizen in Groot-Brittannië. Lees Groot-Brittannië: Geschiedenis en Wetenswaardigheden als u uw vakantie in Engeland wilt voorbereiden of meer wilt weten over de geschiedenis van dit interessante land.

Ontvang elke werkdag gratis geschiedenis per e-mail

Lees verder: meer Politiek

Politiek

Leven in de delta is een aantrekkelijke geschiedenisbundel en een reis door de tijd en door Nederland. U ziet Nederland door de ogen van een liefhebber van geschiedenis: beleef het verleden van ons land aan de hand van opzienbarende feiten en mooie verhalen.
Leven in de delta


Met 'Nederlandse kastelen: van motte tot buitenplaats' heeft Ben Hendriks een zeer toegankelijke studie geschreven over de geschiedenis van Nederlandse kastelen en het leven op kastelen door de eeuwen heen.
Nederlandse kastelen

Betrouwbare informatie kost veel tijd en geld, maar dankzij onze populaire producten heeft u op onze website toch gratis toegang.