Beschermheer voor prins Hendrik

Scheve schaats van Hendrik

In oktober 1979 gaf Loe de Jong een persconferentie in Nieuwspoort in Den Haag ter gelegenheid van het verschijnen van het negende deel van zijn geschiedschrijving over het koninkrijk in de Tweede Wereldoorlog. In dit deel deed hij een onthulling: de echtgenoot van koningin Wilhelmina, Hendrik van Mecklenburg-Schwerin, had in de jaren twintig een buitenechtelijk kind verwekt. De mededeling van Loe de Jong sloeg in als een bom.

Ernst Heldring

Toch was deze informatie niet nieuw. De reder en bankpresident Ernst Heldring (1871-1954) kende Hendrik goed en wist ook dat de prins afleiding zocht buiten het saaie hofleven. "De plaats van een prins-gemaal is ten allen tijde en overal vaag en moeilijk; ten onzent echter buitengewoon wegens het saaie en afgezonderde hofleven en de ietwat kleinburgerlijke eisen van ingetogenheid, die men aan vorstelijke personen stelt." Heldring ontmoette de prins regelmatig op diners en andere plechtigheden. In 1916 bracht hij enige weken met hem door in het Kulm Hotel in Sankt Moritz. Zij zagen elkaar toen geregeld. "Hij werd door een groot aantal gidsen de bergen opgesleept en vond voor die inspanning vergoeding in een overdadige besproeiing, die hem geregeld 'leutselig' maakte. Eens met hem pratende, vroeg ik hem of hij niet voor een reis naar Indië voelde. 'Ach, ik lig aan gouden ketenen,' zuchtte hij ten antwoord."

Zielig figuur

"De prins overleden. Een zielige figuur. Goedig, kinderlijk, vrolijk, maar doorlopend gebukt gaande onder zijn scheve positie, de gemaal der koningin zonder officieel regeringsambt of verantwoordelijkheid met een intelligente, maar van humor ontblote en lastige vrouw. Hun huwelijksidylle heeft kort geduurd, de verhouding liet sedert jaren veel te wensen over, niet in het minst wegens het weinig stichtelijk gedrag van de prins, vooral in het buitenland. Hij dronk veel en zijn zijsprongen op zinnelijk gebied waren van vrij laag allooi, zoals hij ook weinig kieskeurig in den omgang met mannen was," schreef Ernst Heldring op 3 juli 1934 na het overlijden van prins Hendrik.
Heldring vreesde herhaling. Men zocht in die jaren een echtgenoot voor Juliana. "Was de prins de man er niet naar - ontbloot van alle intellectuele neigingen - om er iets van te maken, ik vrees, dat een huwelijk van de prinses licht een herhaling, allicht in andere nuancering, zal brengen. Men doodverft haar steeds met den een of anderen Zweed."

Elisabeth le Roi

Loe de Jong vertelde in oktober 1979, dat koningin Wilhelmina de Haagse hoofdcommissaris van politie, François van 't Sant inschakelde om de escapades van haar echtgenoot op discrete wijze op te lossen. Van 't Sant slaagde goed in zijn opzet, maar hield er wel een slechte naam aan over. De voormalige hoofdcommissaris van politie werd na de oorlog door verzetsmensen beschuldigd er voor verantwoordelijk te zijn geweest dat een groot aantal boven Nederland gedropte Britse geheimagenten in Duitse handen viel. Loe de Jong vond hiervoor geen enkel bewijs. De directeur van het Rijksinstituut voor Oorlogsdocumentatie sprak in 1956 met François van 't Sant over zijn vooroorlogse activiteiten. Van 't Sant vertelde dat hij in de jaren twintig door koningin Wilhelmina was benaderd om de gevolgen van de uitspattingen van haar echtgenoot toe te dekken. Zo liet François van 't Sant in Brussel een onderzoek instellen naar 'Elisabet le Roi', een Belgische minnares, die zwanger zou zijn geraakt van de prins. Nadat zij haar relatie met Hendrik beëindigde, vestigde zij zich met haar zoon in de Belgische hoofdstad.

Van Vredenburch

De Nederlandse gezant in Brussel, C.G.W.F. van Vredenburch, voerde het onderzoek uit, maar hij raakte zo onder de indruk van 'Elisabeth', dat hij een liefdesrelatie met haar begon. Van 't Sant kon uiteindelijk toch tevreden zijn, want jonkheer Van Vredenburch tekende een verklaring waarin hij het vaderschap van de vermeende zoon van Hendrik erkende. Na de dood van Van Vredenburch in 1927 ontstond een nieuw probleem. 'Elisabeth' dreigde weer een schandaal te veroorzaken. Zij wilde geld zien, om met haar zoon een nieuw leven in de Verenigde Staten van Amerika te beginnen. François van 't Sant zocht contact met de familie van de jonkheer. Deze familie betaalde 'Elisabeth' via Van 't Sant, maar beschuldigde de commissaris later van bedrog. De politieman zou het geld in eigen zak gestoken hebben. Een rechtszaak volgde, maar de adellijke familie kon niet bewijzen dat 'Elisabeth le Roi' niet bestond. Tijdens dit proces beschermde François van 't Sant de koninklijke familie door de ware identiteit van 'Elisabeth le Roi' geheim te houden. Zijn eigen reputatie werd daardoor beschadigd. Van 't Sant moest aftreden als hoofdcommissaris en koningin Wilhelmina nam hem in dienst.
Later zou blijken dat François van 't Sant veel meer met de mantel der liefde heeft moeten afdekken. Prins Hendrik bracht ten minste negen buitenechtelijke kinderen voort: drie zoons en zes dochters.

PS

Wie leest weet meer en begrijpt beter. In onze gewaardeerde nieuwsbrief schenken we veel aandacht aan royalty en koninklijke huizen. Lees Koninklijke Geschiedenis als u meer wilt weten over de geschiedenis van de belangrijkste koninklijke huizen.

Ontvang elke werkdag gratis geschiedenis per e-mail

Lees verder: meer Koninklijk Huis

Koninklijk Huis
Koninklijk Huis in Nederland
Koninklijke Geschiedenis

In deze bundel is een eerste selectie opgenomen van de artikelen die Ruud van Capelleveen over het Koninklijk Huis schreef. Voor deze uitgave werden de meeste artikelen herschreven, geactualiseerd en aangevuld. Door deze wijzigingen blijven de artikelen interessant; nu en later.
Koninklijke geschiedenis


In deze publicatie in de serie Kastelen in Nederland van Ben Hendriks staan vooral veel kastelen en paleizen die zijn bewoond of eigendom zijn geweest van de koninklijke familie die zijn bewoond of eigendom zijn geweest van de koninklijke familie, zoals Huis ten Bosch, Soestdijk, Drakensteyn, Noordeinde, Paleis Het Loo, het Oude Loo. Ook deze uitgave van Ben Hendriks staat weer garant voor veel leesplezier.
Kastelen in Nederland


Met deze uitgave over het Britse vorstenhuis komt u veel te weten: niet alleen over het wel en wee van alle Engelse koningen en koninginnen, maar ook over de tijd waarin zij leefden, de machtsstrijd waarin de koningen verwikkeld raakten en de oorlogen die zij voerden. In dit digitale boek staan alle Britse koningen en koninginnen vanaf Willem de Veroveraar.
Engelse koningen en koninginnen

Betrouwbare informatie kost veel tijd en geld, maar dankzij onze populaire producten heeft u op onze website toch gratis toegang.