Moordaanslag op koning Leopold II

Moordaanslag in Brussel

Koning Leopold II van België werd op 15 november 1902 beschoten door de Italiaanse anarchist Gennaro Rubino. Leopold en de andere leden van de koninklijke familie werden door de werkloze schrijnwerker beschoten toen zij terugkeerden van het jaarlijkse Te Deum in de kathedraal van Sint-Michiel en Sint-Goedele in Brussel.

Anarchist

Gennaro Rubino was werkloos en geradicaliseerd. Hij noemde zichzelf anarchist, maar hij was waarschijnlijk erg in de war. Erg consequent was hij niet. Rubino was bij zijn anarchistische vrienden in Londen in diskrediet geraakt, toen zij ontdekten dat hij spioneerde voor de Italiaanse inlichtingendienst. Met de aanslag in Brussel wilde hij een daad stellen. We weten veel over Gennaro Rubino omdat de Belgische historica Anne Morelli in 2007 en 2009 twee publicaties over deze anarchist schreef, waaronder het door uitgeverij Epo uit Antwerpen uitgegeven 'Rubino, De aanslag op Leopold II' (2009).

Bitonto

Gennaro Rubino was een Italiaan van eenvoudige komaf. Hij werd geboren in Bitonto, een plaats in de provincie Bari in de hiel van de laars van Italië. Zijn moeder heeft hij niet gekend. Zij overleed toen Gennaro nog geen jaar oud was. Hij werd opgevoed door zijn vader, een smid en vrijdenker. Van studeren kwam door geldgebrek niets. Gennaro Rubino ging in dienst in de hoop daar te kunnen studeren, maar de militaire discipline beviel hem niet. Hij werd in 1884 gedegradeerd en veroordeeld voor het schrijven van anarchistische artikelen in een republikeins blad. Rubino werd in 1887 vrijgelaten en keerde terug naar Bitonto.

Londen

Gennaro Rubino trad in het huwelijk met een onderwijzeres en vond een baan als boekhouder. In 1893 werd hij veroordeeld voor valsheid in geschrifte en oplichterij. Nadat hij zijn celstraf had uitgezeten vestigde hij zich in Londen. Hij werkte daar als kelner in een restaurant, verzweeg zijn eerdere huwelijk en trouwde met een Londense arbeidster bij wie hij een zoon kreeg. Een poging om in Glasgow beter werk te vinden mislukte. Terug in Londen kwam hij in contact met een agent van de Italiaanse geheime dienst. Hij kreeg de opdracht om anarchistische organisaties te bespioneren. De geheime dienst ontdekte al snel dat Gennaro Rubino sympathiseerde met de anarchisten. De onhandige Rubino werd korte tijd later ook als spion ontmaskerd door zijn politieke vrienden.

Brussel

De historica vermoedt dat Gennaro Rubino de aanslag in Brussel pleegde om zijn trouw te bewijzen aan de anarchistische zaak. Een aanslag op een lid van het Britse koningshuis kwam niet in aanmerking, omdat hij wist dat een aanslag op koning Edward VII geen revolutie zou veroorzaken, want de Britten waren te monarchistisch. Bovendien had hij slechts beperkte financiële middelen. Daarom viel zijn keuze op Brussel. Rubino dacht dat de monarchie daar niet erg populair was. Gennaro Rubino schafte in Londen een pistool aan en reisde naar Brussel, waar hij foto's kocht van de leden van de koninklijke familie, zodat hij wist op wie hij moest schieten.

Leopold II

Koning Leopold was niet populair. Hij werd in heel Europa bekritiseerd om zijn bandietenstreken in Kongo. Er was ook sociale onrust in België. In de lente van 1902 organiseerden de socialisten een staking. Bij de bloedige onderdrukking van de acties schoot de burgerwacht in Leuven zes stakers neer. Bovendien was er onrust over het algemeen stemrecht. Hier was een revolutie mogelijk, dacht Rubino. Op 15 november 1902 vertoonde de vaak in het buitenland verkerende Leopold II zich weer eens in het openbaar in Brussel. Na het jaarlijkse Te Deum in de kathedraal van Sint-Michiel en Sint-Goedele in Brussel reden de koetsen terug naar het Koninklijk Paleis. Leopold II had daar een dienst bijgewoond die in het teken stond van zijn moeder, koningin Louise-Marie, en zijn onlangs overleden echtgenote, koningin Marie-Henriëtte.

Aanslag

Gennaro Rubino stond in de Koningsstraat, maar toen hij de stoet met de koetsen zag naderen was de anarchist weer onhandig. Hij kon zijn pistool niet snel uit zijn jaszak krijgen en de eerste koets met de koning was al voorbij toen hij zijn pistool kon richten. Rubino riep "Leve de sociale revolutie! Leve de anarchie!" en schoot enkele keren op de derde koets. De kogels misten de hoogwaardigheidsbekleders in dit rijtuig. Niemand raakte gewond bij deze mislukte moordaanslag. Gennaro Rubino werd direct overmeesterd door omstanders. De politie moest snel tussenbeide komen om te beletten dat hij ter plekke werd gelyncht.

Veroordeling

Gennaro Rubino werd tijdens zijn proces in februari 1903 schuldig verklaard en tot levenslang veroordeeld. In gevangenschap schreef hij herinneringen en een verdediging van zijn daad. Volgens Anne Morelli werd hij door het gevangenisregime gekraakt. Gennaro Rubino werd krankzinnig en overleed op 14 maart 1918 in de gevangenis van Leuven aan de Spaanse griep.
Deze onhandige anarchist was niet dom en zeer begaan met het lot van anderen, zei Anne Morelli in een interview met Knack. "Hij was bovendien een heel belezen man. De vertalingen die hij als autodidact in de gevangenis van Leuven maakte, van het Italiaans naar het Frans, waren uitstekend."

Lees Koninklijke Geschiedenis als u meer wilt weten over de geschiedenis van de belangrijkste koninklijke huizen.

Ontvang elke werkdag gratis geschiedenis per e-mail

Lees verder: Koningshuis België

Koningshuis België
Koninklijke Geschiedenis

In deze bundel is een eerste selectie opgenomen van de artikelen die Ruud van Capelleveen over het Koninklijk Huis schreef voor nieuwsbrieven en websites. Voor deze uitgave werden de meeste columns herschreven, geactualiseerd en aangevuld. Door deze wijzigingen blijven de artikelen interessant; nu en later.
Koninklijke geschiedenis


Met deze uitgave over het Britse vorstenhuis komt u veel te weten: niet alleen over het wel en wee van alle Engelse koningen en koninginnen, maar ook over de tijd waarin zij leefden, de machtsstrijd waarin de koningen verwikkeld raakten en de oorlogen die zij voerden. In dit digitale boek staan alle Britse koningen en koninginnen vanaf Willem de Veroveraar.
Engelse koningen en koninginnen

Betrouwbare informatie kost veel tijd en geld, maar dankzij onze populaire producten heeft u op onze website toch gratis toegang.