Koning Jan zonder Land (1167-1216)

Engelse koning

De Engelse koning Jan zonder Land volgde in 1199 zijn broer Richard Leeuwenhart op als koning. Hij kreeg te maken met veel weerstand. Hierdoor werd hij op 15 juni 1215 akkoord te gaan met de wensen van de opstandige edelen. Deze overeenkomst ging de geschiedenis in als de Magna Carta.

Zonder land

Koning Jan (1167-1216), met zijn merkwaardige bijnaam 'zonder Land', was een broer van Richard I Leeuwenhart en dus ook een zoon van Hendrik II en Eleanor van Aquitanië. Hij werd geboren in Beaumont Palace in Oxford op 24 december 1167. Omdat Jan de jongste zoon van Hendrik was kreeg hij geen gebieden in Normandië. Daaraan dankt hij zijn naam: Jan zonder Land.

Opvolger van Richard

Op 6 april 1199 volgde hij zijn broer Richard Leeuwenhart in Engeland op de troon op. Op 27 mei 1199 werd hij in de Westminster Abbey gekroond. Hij was de jongste zoon van koning Hendrik II en kreeg in tegenstelling tot zijn broers geen bijdrage uit de inkomsten van gronden in het buitenland en dat leidde tot zijn bijzondere bijnaam. Tijdens het verblijf van zijn broer Richard heeft Jan verschillende keren gepoogd zijn broer in Engeland te verdringen en meer invloed te krijgen, maar dat lukte niet. Toch heeft zijn broer hem voor zijn dood als zijn opvolger aangewezen, zodat Jan zonder problemen de nieuwe koning werd. Ook Jan is dus een vertegenwoordiger van het Huis Anjou.

Huwelijken

Jan zonder Land trouwde tweemaal. De eerste maal op 29 augustus 1189 in Marlborough in Wiltshire, met Isabella van Gloucester en de tweede maal op 26 augustus 1200 in Angoulême met Isabella, dochter van graaf Audemar van Angoulême.

Goed bestuurder en handige politicus

Jan was een goed bestuurder en een gehaaide politicus. Door zijn wreedheid en bedriegerijen werd hij echter de meest impopulaire monarch van Engeland.
In een strijd met de kerk van Rome, weigerde Jan Stephen Langton, die op de voordracht van Paus Innocentius III stond, te accepteren als nieuwe aartsbisschop van Canterbury. Dit leidde tot sluiting van diverse kerken en een excommunicatie van Jan (hij werd dus in de ban gedaan), waar hij zich aanvankelijk niets van aan trok. In 1213 verklaarde Jan zich echter onder dreiging van invasies, tot vazal van de Heilige Stoel en was alles vergeten en vergeven.

Magna Charter

Tijdens het in stand houden van zijn macht in Ierland, Schotland en Wales, braken er burgeroorlogen uit, die veel kosten meebrachten voor Jan en de adel. In 1215 accepteerde Jan zonder Land in Runnymede bij Windsor, noodgedwongen het beroemde Magna Carta (de Grote Overeenkomst), waarin de koninklijke macht en de rechten van de adel en de vrije mannen werden geregeld.

Opgevolgd door Hendrik III

Koning Jan zonder Land wordt veelal afgeschilderd als een wreedaard, maar waarschijnlijker is dat hij een psychisch zeer onevenwichtig man was. Hij werd vaak het slachtoffer van aanvallen van razernij. Een jaar later na het tekenen van het Magna Carta overleed Jan zonder Land op 18 of 19 oktober 1216 in Newark-on-Trent in het graafschap Nottinghamshire aan aan dysenterie, terwijl hij vocht in de zoveelste burgeroorlog. Hij werd opgevolgd door Hendrik III.

Magna Carta

De leenmannen van de Engelse koning Jan zonder Land vonden dat de koning zijn macht misbruikte. Zij dwongen hem een verklaring te tekenen, die nu wordt gezien als het eerste handvest over vrijheden en rechtspraak.
Magna Carta

PS

Wie leest weet meer en begrijpt beter. In onze gewaardeerde nieuwsbrief schenken we veel aandacht aan royalty en koninklijke huizen. Lees Engelse koningen en koninginnen als u meer wilt weten over de geschiedenis van het Engelse koningshuis.

Ontvang elke werkdag gratis geschiedenis per e-mail

Engelse koningen en koninginnen

Met deze uitgave over het Britse vorstenhuis komt u veel te weten: niet alleen over het wel en wee van alle Engelse koningen en koninginnen, maar ook over de tijd waarin zij leefden, de machtsstrijd waarin de koningen verwikkeld raakten en de oorlogen die zij voerden.
Engelse koningen en koninginnen

Lees verder: meer informatie over royalty

Hoofdpagina Royalty
Regeringsperioden Engelse koningen en koninginnen

Met deze uitgave over het Britse vorstenhuis komt u veel te weten: niet alleen over het wel en wee van alle Engelse koningen en koninginnen, maar ook over de tijd waarin zij leefden, de machtsstrijd waarin de koningen verwikkeld raakten en de oorlogen die zij voerden. In dit digitale boek staan alle Britse koningen en koninginnen vanaf Willem de Veroveraar.
Engelse koningen en koninginnen

'Harry en Meghan: Crisis in het Britse koningshuis' is in alle opzichten een opmerkelijk verhaal van twee bijzondere mensen; een koninklijk paar dat door de pers werd achtervolgd en zich niet kon aanpassen aan de tradities en het strakke protocol van het Britse koningshuis.
Harry en Meghan

Betrouwbare informatie kost veel tijd en geld, maar dankzij onze populaire producten heeft u op onze website toch gratis toegang.