Beeldenstorm in Utrecht

Vernielingen in kerken

De Beeldenstorm, waarbij vernielingen werden aangericht in katholieke kerken en kloosters, begon in 1566 in Steenvoorde, in het huidige Noord-Frankrijk. Indirect leidde de Beeldenstorm tot de Tachtigjarige Oorlog en het ontstaan van de Republiek van de Zeven Verenigde Nederlanden.

Reformatie

De Beeldenstorm woedde enkele jaren later ook in de Noordelijke Nederlanden. In de Domkerk in Utrecht is het resultaat daarvan nog te zien in de kapel van Van Arkel. Het kunstwerk van Gerrit Splintersz. met de uitbeelding van de graflegging van Christus werd in 1580 vernield. De hoofden van de figuren werden door de kerkbestormers van de rompen geslagen, zoals u op de foto kunt zien.

Domkerk in Utrecht

De Domkerk in Utrecht werd gebouwd op de plek waar eens een Romeins castellum stond. De Domkerk was een kapittelkerk, die werd beheerd door rijke geestelijken, de kapittelheren. Men deed er drie eeuwen over om de door brand verwoeste Romaanse dom op te bouwen. De Domkerk in Utrecht was in 1520 klaar. De kerk werd gewijd aan Sint Maarten. De heilige Maarten of Martinus van Tours (316-397) ontving volgens de naslagwerken op 22-jarige leeftijd het doopsel. Martinus stichtte het eerste klooster van Gallië bij Poitiers. In 371 werd hij bisschop van Tours. Martinus van Tours werd de eerste officieel vereerde niet-martelaar, toen Chlodevech I hem uitriep tot beschermer van het Frankische Rijk.

Domtoren

Sint Maarten behoedde de Domkerk in Utrecht niet voor de Beeldenstorm. Na de Reformatie kreeg de kerk een protestante signatuur. Evenmin voorkwam de beschermheilige de tornado in 1674. Deze natuurramp veranderde het uiterlijk van de Dom van Utrecht definitief. Door de hevige rukwinden stortte het schip van de kerk in. Er vond geen herbouw plaats. Hierdoor ontstond het Domplein, een open plek tussen de hoogste toren van Nederland en de kerk. De Domtoren kwam in de Franse Tijd in eigendom bij de gemeentelijke overheid. De Domtoren maakte vanaf 1885 onderdeel uit van een netwerk van referentiepunten om met driehoeksmetingen Nederland op te meten.

Renaissance

Het beeld van Gerrit Splintersz. uit 1501 in de Domkerk in Utrecht is niet alleen een fraaie illustratie van de vernielingen tijdens de Beeldenstorm, maar ook een mooi voorbeeld van een beeld dat ontstond in de overgang van de gotiek naar de renaissance. De renaissance leidde de overgang in van de middeleeuwen naar de nieuwe tijd. De mens kwam in het middelpunt van kunst en cultuur te staan en God verdween langzaam naar de achtergrond. De Dom van Utrecht is voor iedereen toegankelijk. Naast kerkdiensten vinden er tegenwoordig ook andere activiteiten plaats, als concerten, tentoonstellingen en symposia.

PS

Wie leest weet meer en begrijpt beter. In onze gewaardeerde nieuwsbrief staan veel tips en wetenswaardigheden over geschiedenis en cultuur waar u echt iets aan heeft. Lees Door de Nederlandse Geschiedenis en Leven in de delta als u meer wilt weten over de geschiedenis van Nederland. Beeldenstorm in Utrecht komt ook voor in de interessante geschiedenisbundel Koning Eenoog.

Ontvang elke werkdag gratis geschiedenis per e-mail

Geschiedeniscolumns

Een afwisselende bundel met beschouwingen van Ruud van Capelleveen. De nadruk ligt op geschiedenis. In sommige stukken laat hij zich uit over de waan van de dag. Ruud van Capelleveen heeft de gave om geschiedenis tot leven te brengen. U zult zich niet vervelen met de artikelen van deze auteur en uren genieten van deze uitgave.
Koning Eenoog door Ruud van Capelleveen

Lees verder: geschiedenis Utrecht

Utrecht

Leven in de delta is een aantrekkelijke geschiedenisbundel en een reis door de tijd en door Nederland. U ziet Nederland door de ogen van een liefhebber van geschiedenis: beleef het verleden van ons land aan de hand van opzienbarende feiten en mooie verhalen.
Leven in de delta


Met 'Nederlandse kastelen: van motte tot buitenplaats' heeft Ben Hendriks een zeer toegankelijke studie geschreven over de geschiedenis van Nederlandse kastelen en het leven op kastelen door de eeuwen heen.
Nederlandse kastelen

Betrouwbare informatie kost veel tijd en geld, maar dankzij onze populaire producten heeft u op onze website toch gratis toegang.