Nacht van de Lange Messen

Afrekening met de SA

Tijdens de 'Nacht van de lange Messen' werd de top van de Sturmabteiling (SA) in Duitsland vermoord. Deze bloedige nacht in juni 1934 kwam na een periode van interne strijd binnen de NSDAP, de partij waarmee Adolf Hitler in 1933 aan de macht was gekomen. Volgens Adolf Hitler nam de SA het socialisme uit het partijprogramma veel te serieus.

Meedogenloos

Adolf Hitler wilde de grote bedrijven, de ondernemingen die hij nodig had voor zijn oorlogsindustrie, niet voor het hoofd stoten. Bovendien werd de SA een te grote concurrent van de Reichswehr. De SA was bewapend en kon eventueel ingrijpen en Hitler aan de kant schuiven. Adolf Hitler koos daarom de kant van de Reichswehr en besloot anderhalf jaar na de machtsovername af te rekenen met de te machtige Sturmabteilung. Het optreden van Hermann Göring was meedogenloos. In maart 1933 liet hij twee concentratiekampen inrichten om er de politieke tegenstanders van de nationaal-socialisten in op te sluiten. Het was ook Göring die in april 1933 de Gestapo oprichtte. De Gestapo kwam in juni 1934 in actie tijdens de Nacht van de Lange Messen. De SA dreigde een gevaar voor de NSDAP te worden, daarom wilde Göring de top van de SA voorgoed het zwijgen opleggen.

Ernst Röhm

Het belangrijkste slachtoffer van de 'Nacht van de lange messen' was Ernst Röhm (1887-1934). Röhm was één van Hitlers getrouwen en werd de leider van de Sturmabteilung. De SA was een weerkorps van geüniformeerde 'vechtersbazen'. De leden van de SA schrokken er niet voor terug om politieke tegenstanders, zoals communisten en Joden, af te rossen.

Heinrich Himmler

Een gevolg van de 'Nacht van de lange messen' was een toename van de SS. De SS (Schutzstaffel) onder leiding van Heinrich Himmler (1900-1945) moest de nazi-ideologie bewaken en verder ontwikkelen. Onder Himmler ging de SS ook het binnenlandse veiligheids- en onderdrukkingsapparaat omvatten. Hierdoor werd de SS verantwoordelijk voor de concentratiekampen waar tegenstanders werden ondergebracht. De SS kon zich na de 'Nacht van de lange messen' ontwikkelen als een staat binnen de staat.

Toespraak Sportpaleis

Op 8 april 1933 hield Adolf Hitler een toespraak in het Sportpaleis in Berlijn. Zijn redevoering tot de SA werd uitgezonden door de radio: "U heeft het recht om u vandaag door uw moed en uw vastberadenheid de redders van volk en vaderland te voelen. Maar u dient vandaag ook de onversaagde strijdgroep te zijn van de nationale revolutie. U dient u nu ook voor de toekomst te wapenen met de deugden die u dertien en veertien jaar lang heeft gehad. [...] Indien u in de toekomst als één man trouw en gehoorzaam achter mij staat, zal geen macht ter wereld deze beweging kunnen breken. Zij zal haar zegetocht voortzetten als u dezelfde tucht en dezelfde gehoorzaamheid, dezelfde kameraadschap en dezelfde grenzeloze loyaliteit ook in de toekomst bewaart."

Betekenis SA

In mei 1933 sprak Adolf Hitler tijdens een massabijeenkomst in Kiel over de betekenis van de SA voor de vorming van een Duits leger: "Als het leger de drager is van de wapenen van de natie, dan moeten jullie de dragers zijn van de politieke wil van de Duitse natie. Als het leger het Duitse volk schoolt in de wapenen, dan moet bij u de politieke scholing berusten, zodat eens deze twee factoren - politieke wilsvorming en verdediging van het vaderland - elkaar aanvullen tot een machtig geheel. Het is uw taak het grote lichaam niet op de een of andere wijze concurrentie aan te doen."

Hitler over de afrekening

"Als iemand mij het verwijt maakt dat we niet de normale rechtbanken ter veroordeling hebben ingezet, dat is dit mijn antwoord: in dat uur was ik verantwoordelijk voor het lot van de Duitse natie en daarmee de opperste rechterlijke instantie van het Duitse volk." Adolf Hitler zei dit in een radiotoespraak die vanuit de Rijksdag werd uitgezonden na de afrekening met Ernst Röhm en andere tegenstanders. "Muitende divisies heeft men altijd door koppen te laten rollen tot de orde geroepen. [...] Ik heb bevel gegeven de hoofdschuldigen aan dit verraad terecht te stellen en verder het bevel gegeven de zweren die de bronnen in ons eigen land vergiftigen en het buitenland vergiftigen uit te branden tot op het bot. De natie moet weten dat haar bestaan [...] door niemand straffeloos wordt bedreigd. En voor eeuwig en altijd moet iedereen weten dat als hij de hand opheft tegen de staat, hij een zekere dood tegemoet gaat."

PS

Wie leest weet meer en begrijpt beter. In onze gewaardeerde nieuwsbrief schenken we regelmatig aandacht aan de beslissende momenten en belangrijkste personen in de Tweede Wereldoorlog. Lees Tweede Wereldoorlog: de Hoofdrolspelers als u meer wilt weten over de geschiedenis van de Tweede Wereldoorlog.

Ontvang elke werkdag gratis geschiedenis per e-mail

Lees verder: meer Tweede Wereldoorlog

Tweede Wereldoorlog
Gebeurtenissen tijdens de Tweede Wereldoorlog

'Tweede Wereldoorlog: de hoofdrolspelers' is de 'wie is wie' van deze oorlog. In deze publicatie nam Ruud van Capelleveen de belangrijkste personen op die een rol van betekenis speelden in dit wereldomvattende conflict. U kunt in deze biografiën snel de belangrijkste feiten opzoeken.
In 'Tweede Wereldoorlog: de hoofdrolspelers' van Ruud van Capelleveen treft u de biografieën aan van 165 mannen en vrouwen die in deze oorlog een beslissende rol speelden.
Tweede Wereldoorlog: de hoofdrolspelers


In 'Door de Nederlandse geschiedenis' vertelt Ruud van Capelleveen veel over de Nederlandse geschiedenis: over de moordenaar van Willem van Oranje, Balthasar Gerards, over raadpensionaris Johan van Oldenbarnevelt, die met prins Maurits in conflict raakte, over de invloed van koning Lodewijk Napoleon, die door zijn broer Napoleon Bonaparte aangewezen werd om de Franse belangen te dienen als koning over Nederland, over de Slavenhandel van de WIC en andere belangrijke episodes uit onze vaderlandse geschiedenis.
'Door de Nederlandse geschiedenis' is een bundeling van de beste artikelen van Ruud van Capelleveen over de geschiedenis van Nederland.
Door de Nederlandse geschiedenis

Betrouwbare informatie kost veel tijd en geld, maar dankzij onze populaire producten heeft u op onze website toch gratis toegang.