Karel de Bazel (1869-1923)

Nederlandse architect

Karel de Bazel was een veelzijdige architect en ontwerper. Hij ontwierp het opzienbarende hoofdkantoor van de Nederlandsche Handel-Maatschappij aan de Vijzelstraat, waar tegenwoordig het Stadsarchief Amsterdam is gevestigd, en was ook verantwoordelijk voor arbeiderswoningen in Bussum, Dieren, Eindhoven en Amsterdam.

Opleiding

Karel Petrus Cornelis de Bazel werd op 14 februari 1869 in Den Helder geboren. Hij groeide op in een eenvoudig milieu. Na de lagere school werd Karel leerjongen bij een timmerman. Na een avondopleiding bouwkunde aan de academie in Den Haag werd hij in 1888 tekenaar bij een Haags architectenbureau.

Pierre Cuypers

De Bazel kreeg in 1889 een kans op het bureau van architect Pierre Cuypers in Amsterdam. Cuypers zag dat hij grote capaciteiten had en bevorderde hem enkele keren. Uiteindelijk was hij chef de bureau, maar het kwam tot een breuk met de katholieke Limburgse kathedralenbouwer, toen Karel de Bazel lid werd van de Theosofische Vereniging.

Vahânaloge

Karel de Bazel richtte in 1895 met Mathieu Lauweriks een eigen firma op. Daarnaast ging hij lesgeven. Tussen 1897 en 1902 gaf hij met Lauweriks en Herman Walenkamp cursussen in tekenen, kunstgeschiedenis en esthetica in de door hen opgerichte theosofische Vahânaloge in Amsterdam. In hun lessen legden zij verbanden tussen de wiskundige architectonische orde, de natuur en de kosmos. Het was een tijd van vernieuwingen. In Wenen was Jugendstil of art nouveau ontstaan: vormgeving voor een betere maatschappij met gebogen lijnen, asymmetrie en organische vormen. Schoonheid werd levensnoodzaak.

Nederlandsche Handel-Maatschappij

Karel de Bazel ontwierp onder meer een kantoorgebouw voor de Nederlandsche Handel-Maatschappij aan de Vijzelstraat 32 in Amsterdam. Hij ontwierp ook elementen voor het interieur van dit gebouw. De bouw van het gebouw voor de NHM duurde van 1919 tot 1926. Het voormalige kantoor van de Nederlandsche Handel-Maatschappij wordt tegenwoordig De Bazel genoemd. Sinds 2007 is het stadsarchief van Amsterdam hier gevestigd. De Bazel ontwierp ook het gebouw van de Nederlandse Heidemaatschappij in Arnhem en de Synagoge in Enschede.

Arbeiderswoningen

Karel de Bazel werd ook betrokken bij de bouw van arbeiderswoningen. Hij ontwierp bijvoorbeeld twee woonblokken voor het Van Beuningenplein in de Staatsliedenbuurt in Amsterdam. Karel de Bazel ontwierp ook een serie postzegels voor het Nederlandse postbedrijf, meubels, glaswerk en andere gebruiksvoorwerpen.

Plannen

Karel de Bazel maakte in 1905 een groots ontwerp voor de Stichting voor Internationalisme. Dit project voorzag in een achthoekige Wereldhoofdstad, even buiten Den Haag, waarin onder meer een Vredespaleis en drie academies waren ondergebracht. Het project werd niet uitgevoerd. Ook zijn Uitbreidingsplan voor Den Haag uit 1908 werd niet gerealiseerd.

Overlijden

Karel de Bazel was de eerste voorzitter van de Bond van Nederlandse Architecten (BNA). Hij reisde op 28 november 1923 van zijn woonplaats Bussum naar Amsterdam voor de begrafenis van de architect Michiel de Klerk. Karel de Bazel overleed tijdens deze reis op 54-jarige leeftijd in de trein ten gevolge van een longaandoening. Karel de Bazel werd begraven op Westerveld in Driehuis.

PS

Wie leest weet meer en begrijpt beter. In onze gewaardeerde nieuwsbrief staan veel tips en wetenswaardigheden over geschiedenis en cultuur waar u echt iets aan heeft. Lees Door de Nederlandse Geschiedenis en Leven in de delta als u meer wilt weten over de geschiedenis van Nederland.

Ontvang elke werkdag gratis geschiedenis per e-mail

Lees verder: meer geschiedenis

Biografie

Leven in de delta is een aantrekkelijke geschiedenisbundel en een reis door de tijd en door Nederland. U ziet Nederland door de ogen van een liefhebber van geschiedenis: beleef het verleden van ons land aan de hand van opzienbarende feiten en mooie verhalen.
Leven in de delta


Met 'Nederlandse kastelen: van motte tot buitenplaats' heeft Ben Hendriks een zeer toegankelijke studie geschreven over de geschiedenis van Nederlandse kastelen en het leven op kastelen door de eeuwen heen.
Nederlandse kastelen

Betrouwbare informatie kost veel tijd en geld, maar dankzij onze populaire producten heeft u op onze website toch gratis toegang.