Arnhem

Geschiedenis Arnhem

De stad Arnhem is niet gebouwd op de oevers van de Rijn, maar op een hogergelegen gedeelte bij de Jansbeek. Arnhem ontstond op de plek waar de weg tussen Nijmegen en Utrecht/Zutphen zich splitste. Pas toen de loop van de Rijn rond het jaar 1500 door de Arnhemmers verlegd werd, kwam Arnhem aan de rivier te liggen.

Kies een letter

Hoofdstad van Gelderland

Arnhem is nooit een echte industriestad geweest. Er zijn natuurlijk wel industrieën gevestigd, maar vooral de hoofdvestigingen van multinationals en dienstverlenende bedrijven geven de toon aan. Daarnaast is Arnhem een bestuursstad. Arnhem is de hoofdstad van Gelderland en de zetel van verschillende overheidsinstanties.

Geschiedenis Arnhem

Arnhem is de stad die tijdens de Tweede Wereldoorlog de speerpunt vormde tijdens Operatie Market Garden. Hierbij bleek de verovering van de Rijnbrug in het centrum van Arnhem 'een brug te ver'. De Slag om Arnhem en de gevolgen hiervan ontbreken natuurlijk niet in deze uitgave. Arnhem heeft echter veel meer te bieden, dan enkel oorlogsherinneringen. De stad speelde al een belangrijke rol in de vijftiende eeuw.
Arnhem: Geschiedenis en wetenswaardigheden

Sabelspoort

De Sabelspoort is een van de oudste monumenten van Arnhem. Deze stadspoort werd voor het eerst vermeld in 1357 en wordt ook wel Eusebiuspoort genoemd. Later werd het gebouw ook gebruikt om gevangenen en krankzinnigen op te sluiten en werd de poort ook wel 'Gekkentoren' genoemd.
Sabelspoort in Arnhem

Nederlands Watermuseum in Arnhem

In Arnhem is een museum waar u wordt geïnformeerd over waterwinning en waterbeheer. Het Nederlands Watermuseum is gevestigd aan de Zijpendaalseweg in Arnhem. Het museum staat vlakbij de Witte Watermolen aan de Sonsbeek, de beek waarnaar het fraaie landgoed is genoemd.
Nederlands Watermuseum in Arnhem

Kazemat in Meinerswijk

In de uiterwaarden van Meinerswijk bij Arnhem is een restant te zien van de Koude Oorlog. Hier werd aan het begin van de jaren vijftig een verdedigingslinie aangelegd, die een aanval uit het oosten zou moeten hinderen. Van Nijmegen tot Zwolle bouwde men een IJssellinie.
Kazemat in Meinerswijk

Spoorbrug bij Arnhem

De eerste spoorbrug voor de spoorlijn naar Elst, de Betuwe en Nijmegen over de Nederrijn bij Arnhem en Oosterbeek werd in 1879 gebouwd. De brug ligt aan de noordzijde van de Rijn op de grens tussen Arnhem en Oosterbeek en bestaat uit een aantal brugdelen in de uiterwaarden van de Rosandepolder.
Spoorbrug bij Arnhem

Het Oude Stadhuis

Arnhem kreeg op 13 juli 1233 stadsrechten. Mogelijk werd korte tijd later aan de noord-oostelijke zijde van de Markt begonnen aan de bouw van het geheel vrijstaande stadhuis. De stad werd toen bestuurd door de magistraat, een college van twaalf schepenen. De schepenen waren ook rechters.
Het Oude Stadhuis van Arnhem

Arnhem aan de Veluwezoom

De zuidelijke Veluwezoom rijst steil op vanuit het Rijndal. Veel dorpen zijn vanaf het rivierdal tegen de beboste heuvels aangebouwd of liggen daar bovenop. Daartussen ligt de stad Arnhem. De basis voor dit prachtige landschap werd ongeveer 200.000 jaar geleden gelegd in de voorlaatste ijstijd.
Arnhem aan de Veluwezoom

Waterval in Sonsbeekpark

Het Sonsbeekpark was van oorsprong een particulier landgoed. In 1826 liet baron Van Heeckeren daar een waterval aanleggen voor het destijds enorme bedrag van 70.000 gulden. De keien hiervoor kwamen van de Veluwe en vooral uit het Kootwijkerzand. Het water was afkomstig uit de Sonsbeek die van de heuvels van Zijpendaal naar de Rijn stroomt.
Waterval in Sonsbeekpark

Sonsbeekpark

De hoofdingang van Sonsbeekpark aan de Apeldoornseweg laat door zijn twee portierswoningen een Engelse indruk achter. In augustus 1823 bezocht Jacob van Lennep dit landgoed in Arnhem. "Onberekenbare schatten worden hier besteed," schreef hij in zijn reisdagboek.
Sonsbeekpark

Presickhaeffs Huys

In Arnhem zijn niet veel huizen meer uit de middeleeuwen. Het Presickhaeffs Huys is een uitzondering. In dit huis woonden belangrijke Arnhemmers, zoals burgemeesters, wethouders en de president van het Hof van Gelre.
Presickhaeffs Huys

Gele Rijder in Arnhem

Op het Gele Rijdersplein in Arnhem staat nog altijd een bronzen ruiterstandbeeld, dat herinnert aan het Korps Rijdende Artillerie. Hier stond de Willemskazerne; de ingang lag aan het Willemsplein. De Gele Rijders waren meer dan honderd jaar aan Arnhem verbonden. Aan het begin van de jaren negentig van de twintigste eeuw vertrok het korps uit Arnhem.
Gele Rijder in Arnhem

Sint-Martinuskerk

In de Steenstraat in Arnhem staat een kerk uit de negentiende eeuw. De neogotische Sint-Martinuskerk werd ontworpen door architect Alfred Tepe (1840-1920). Hij was na Pierre Cuypers de belangrijkste architect van de neogotiek in Nederland. Tepe bouwde veel kerken voor het bisdom Utrecht.
Steenstraat met Sint-Martinuskerk

Coberco in Arnhem

De melkfabriek van Coberco in Arnhem sloot aan het begin van deze eeuw haar deuren. De productie werd verplaatst naar andere locaties van het concern. Het stadsbestuur schaarde zich achter een bouwplan voor een Cobercokwartier en men begon met de afbraak van de melkfabriek. De hoofdingang aan de Westervoortsedijk bleef staan.
Voormalige Melkfabriek van Coberco

Trolleystad Arnhem

Er zijn maar een paar plaatsen in Nederland waar trolleybussen hebben gereden. In Groningen en Nijmegen verdwenen de bovenleidingen. Hierdoor bleef Arnhem als enige trolleystad in de Benelux over.
Trolleystad Arnhem

Luxortheater

Het Luxortheater werd tijdens de Eerste Wereldoorlog gebouwd op het Nieuwe Plein 47. Tegenwoordig heeft dit deel van de straat een andere naam. Het pand, dat ook wel werd aangeduid als het 'Tuschinski van het oosten', verhuisde naar Willemsplein 10.
Luxortheater

Paleis van Justitie

Op de plek van het enkele jaren geleden verbouwde moderne Paleis van Justitie aan de Walburgstraat, stond vanaf de negentiende eeuw ook reeds een voornaam pand, waarin recht werd gesproken. Dit gerechtsgebouw in neoclassicistische stijl werd in 1833 gebouwd onder leiding van stadsarchitect Anthony Aytink van Falkenstein.
Paleis van Justitie

Betaald parkeren in Arnhem

Tegenwoordig is de auto, hoe graag stadsbestuurders het ook willen, niet meer weg te denken uit het stadsbeeld. Er worden transferia ingericht om de auto uit het centrum van de steden te weren.
Betaald parkeren in Arnhem

Ark van Noach

Op de hoek van de Rijnstraat in Arnhem, vlakbij het uitgaanscentrum van de Korenmarkt, is het restaurant Ark van Noach gevestigd. Dit restaurant serveert Turkse specialiteiten. In de ruit weerspiegelt de opgang naar de Nelson Mandelabrug en het verwaarloosde gebied met de Blauwe Golven van Peter Struycken.
Ark van Noach

Arnhem Modestad

Arnhem profileert zich steeds meer als modestad. Dit is niet toevallig. Sinds 1953 heeft de Kunstacademie in deze stad een succesvolle modeafdeling. De afdeling voor modeontwerpen en modetekenen werd opgericht door de legendarische Elly Lamaker. In de eerste jaren volgden slechts een klein aantal studenten de lessen van Lamaker. De modeafdeling van de Arnhemse Academie voor beeldende kunst en vormgeving ontwikkelde zich daarna razendsnel.
Arnhem Modestad

Arnhem: Toeristische bestemming

Arnhem was aan het begin van de twintigste eeuw een belangrijke bestemming voor toeristen. De bosrijke omgeving had veel te bieden voor de stedeling en bracht sommigen in vervoering: "Arnhem, de heerlijke, jonge bloemenstad. Al van de dijk, voor je nog langs de IJssel fietst, zie je ver vooruit tegen de grijze hoogte van de Veluwe haar huizen liggen," schreven Jan Feith en Charles Behrens aan het begin van de twintigste eeuw in 'Zwerftochten door ons land'.
Arnhem door de ogen van Jan Feith

Elisabeth Gasthuis

Het St. Elisabeth Gasthuis aan de Utrechtseweg in Arnhem was in de late negentiende eeuw een van de meest efficiënte ziekenhuizen binnen Nederland. Met de bouw van het ziekenhuis werd in 1893 begonnen.
Elisabeth Gasthuis

Huis Sonsbeek

Huis Sonsbeek kijkt uit over het centrum van de stad in de richting van het station. De ingang van Huis Sonsbeek, aan de Apeldoornse weg, ligt enkele tientallen meters verwijderd van deze verkeersweg.
Huis Sonsbeek

Kasteel Zypendaal

Kasteel Zypendaal staat op landgoed Zijpendaal aan de Zijpendaalseweg. Het huidige kasteel Zypendaal werd in de achttiende eeuw gebouwd en werd later door diverse verbouwingen sterk gewijzigd.
Kasteel Zypendaal

Spookstad Arnhem

Na de mislukte Slag om Arnhem moesten de Arnhemse burgers op last van de Duitse bezetter de stad in september 1944 verlaten. Grote delen van de stad waren verwoest of in brand gestoken. 95.000 Arnhemmers werden ondergebracht bij gastgezinnen in andere plaatsen in Nederland.
Spookstad Arnhem

Station Arnhem

In juli 2011 werd de nieuwe perrontunnel van het station in Arnhem geopend. Later volgde de oplevering van de Passerelle, een verbinding voor reizigers over de sporen.
Perron Arnhem 2012

Evacuatie Arnhem 1944

In het Openluchtmuseum staat een monument ter herinnering aan de evacuatie van de Arnhemse burgers in 1944. Dit oorlogsmonument staat verdekt opgesteld tussen de bomen van het Openluchtmuseum. Na de mislukte geallieerde aanval, Market Garden, op Arnhem in september 1944, moesten de Arnhemse burgers Arnhem op last van de Duitse bezetter verlaten.
Evacuatie Arnhem 1944

Witte Watermolen

Vanaf de Veluwe lopen vele beekjes naar lager gelegen gebieden bij de rivieren de Rijn en de IJssel. De Jansbeek stroomt vanuit het noorden naar het centrum van Arnhem. Net voor de oorspronkelijke stadswallen ligt het prachtige stadspark Sonsbeek. Daar, parallel aan de Zijpendaalseweg, ligt de Jansbeek.
Witte Watermolen

Museum Bronbeek in Arnhem

Museum Bronbeek is een van de oudste musea van Nederland. Het museum schenkt aandacht aan ons koloniale verleden in Nederlands-Indië. Het ontstond als tehuis voor oud-KNIL-militairen, maar tegenwoordig kunnen militairen uit alle delen van de Nederlandse krijgsmacht, met uitzondering van officieren, hun oude dag in Bronbeek slijten.
Museum Bronbeek

Fietsen in Arnhem

Nederland is een fietsland. Het is een vervoermiddel dat past bij de typisch zuinige Nederlander. De fiets is goedkoop in gebruik en je kunt hem altijd wel ergens kwijt. Als je in de binnensteden van de Nederlandse steden loopt zie je dat de Nederlander de fiets steeds meer ziet als een wegwerpartikel.
Fietsen in het centrum

Land van de Markt

Arnhem is, na de grote steden in het westen, de vijfde winkelstad van Nederland. De Arnhemse winkels vervullen een streekfunctie. Vanuit de verre omtrek komen kopers en kijkers naar de speciaalzaken in de binnenstad.
Land van de Markt is het pleintje, waar de belangrijkste winkelstraten van Arnhem, Koningstraat, Ketelstraat, Bovenbeekstraat, Roggestraat en Beekstraat samenkomen.
Land van de Markt

Eusebiuskerk en Duivelshuis

De Grote of Eusebiuskerk werd tijdens de Tweede Wereldoorlog zwaar beschadigd. Aan deze driebeukige kruisbasiliek in laatgotische Nederrijnse stijl werd gebouwd tussen 1452 en 1560.
Eusebiuskerk
Duivelshuis

Bezienswaardigheden

Draaiorgel Veronica
Burgers' Zoo
Nationaal Openluchtmuseum
St Janskerk of Koepelkerk
Bekende plekken in Arnhem
Gele Rijdersplein
Willemsplein
Musis Sacrum
Velperplein
Openluchtmuseum
Nationaal Historisch Museum Arnhem
Historisch Museum Arnhem
Apenkooi Burgers' Zoo
Koning Eenoog
Arnhem Centraal Station
Provinciehuis
Meer artikelen over Arnhem

PS

Wie leest weet meer en begrijpt beter. In onze gewaardeerde nieuwsbrief schenken wij regelmatig aandacht aan de geschiedenis van Arnhem. Lees meer over de geschiedenis van Arnhem. Ons interessante e-book over de geschiedenis van Arnhem is een aanrader. Deze stad heeft veel te bieden. Arnhem speelde al in de vijftiende eeuw een belangrijke rol.

Ontvang elke werkdag gratis geschiedenis per e-mail

Arnhem is de stad die tijdens de Tweede Wereldoorlog de speerpunt vormde tijdens Operatie Market Garden. Hierbij bleek de verovering van de Rijnbrug in het centrum van Arnhem 'een brug te ver'. De Slag om Arnhem en de gevolgen hiervan ontbreken natuurlijk niet in deze uitgave. Arnhem heeft echter veel meer te bieden, dan enkel oorlogsherinneringen. De stad speelde al een belangrijke rol in de vijftiende eeuw.
Arnhem: Geschiedenis en wetenswaardigheden


Deze uitgave over Gelderland van Ruud van Capelleveen is zeker niet saai te noemen. Gelderland heeft een rijke geschiedenis en ook landschappelijk veel te bieden. De auteur informeert u op onderhoudende wijze over de geschiedenis en wetenswaardigheden van de honderdvijftig meest interessantste plaatsen in Gelderland.
Bezienswaardigheden in Gelderland

Betrouwbare informatie kost veel tijd en geld, maar dankzij onze populaire producten heeft u op onze website toch gratis toegang.