Maximilien de Robespierre (1758-1794)

Executie

De executie van Maximilien de Robespierre op 28 juli 1794 vormde het eindpunt van de radicale fase van de Franse Revolutie. De Nationale Conventie werd na de dood van Robespierre in oktober 1795 ontbonden. Daardoor kwam een einde aan een bijzonder bloedige tijd. Robespierre had een schrikbewind gevoerd. In de tijd van Robespierre werden in Frankrijk vijftienduizend mensen onthoofd. Voor een deugdzame samenleving is terreur noodzakelijk, meende Robespierre.

Opleiding

Maximilien-François-Marie-Isidore de Robespierre werd op 6 mei 1758 in Aras geboren. Nadat zijn moeder in het kraambed was gestorven vertrok zijn vader naar Beieren. Hierdoor groeiden Maximilien en broers en zusters gescheiden op. Maximilien werd opgevoed door zijn grootvader. Hij kreeg op elfjarige leeftijd een beurs om in Parijs aan het prestigieuze Lycée Louis-le-Grand te studeren. Tijdens zijn rechtenstudie raakte Robespierre bekend met het werk van de grootste denkers van de westerse beschaving, zoals de ideeën van de verlichtingsfilosoof Jean-Jacques Rousseau. Volgens deze filosoof was ieder mens van nature goed en zuiver. Het slechte inde mens was niet het gevolg van de zondeval, zoals de kerk beweerde, maar van maatschappelijke factoren. Deze visie vormde de leidraad voor zijn latere politieke loopbaan. Robespierre studeerde in 1781 af.

Idealen

Maximilien vestigde zich na zijn studie als advocaat in Aras. Hij had zich al vroeg voor de Verlichting geïnteresseerd. Begin 1789 publiceerde hij zijn 'Oproep aan de natie van Artois', waarin hij aangaf wat er allemaal moest veranderen. Dit gebeurde aan het begin van de Franse Revolutie. Op 5 mei 1789 ging hij naar Parijs als afgevaardigde van zijn provincie voor de derde stand in de Staten-Generaal in Versailles. Robespierre werd lid van de Nationale Grondwetgevende Vergadering en lid van de radicale 'Jakobijnen', de hervormingsgezinde beweging die zich inzette voor meer sociale rechtvaardigheid en volkssoevereiniteit. Om de rust in Frankrijk te herstellen moest Lodewijk XVI gedood worden, meende Robespierre. Het proces tegen de koning begon op 11 december 1792. Op 21 januari 1793 werd Lodewijk XVI onthoofd op de Place de la Révolution, dat later werd hernoemd tot Place de la Concorde.

Schrikbewind

Maximilien de Robespierre stond bekend als onomkoopbaar. Hij hield consequent vast aan zijn uitgangspunten. Hij stuurde veel corrupte politici en tegenstanders van de revolutie naar de guillotine. Hij geloofde in volmaakte gerechtigheid en gelijkheid, maar hij realiseerde deze beginselen met een waar schrikbewind. Met de Wet op de Verdachten van 17 september 1793 kon iedereen worden gearresteerd die de indruk wekte een vijand van de vrijheid te zijn. Niet alleen girondijnen, maar ook duizenden onschuldige Franse burgers werden door het regime ter dood veroordeeld. In de provincie werden opstanden met grote wreedheid neergeslagen. Er vonden massaexecuties plaats, waarbij kanonnen werden ingezet. Ook werden mensen ruggelings aan elkaar gebonden in het water geworpen. Dit werd door spotters een 'Republikeins huwelijk' genoemd.

Paul Barras

Roberspierre voerde veel zuiveringen in zijn naaste directe omgeving uit. Dit gebeurde mogelijk uit wantrouwen. Hierdoor bleven er weinig vertrouwelingen over. Zijn vijanden maakten daar in 1794 gebruik van om hem weg te werken. Uiteindelijk greep Paul Barras in. Hij ging met zijn aanhangers naar het stadhuis en arresteerde daar Robespierre. Tijdens deze arrestatie werd geschoten. Mogelijk schoot Robespierre zichzelf een kogel door de mond. Het is niet duidelijk wat er gebeurde. Wel weten we dat er erg veel geweld werd gebruikt bij de arrestatie, want ook de andere personen die op deze dag gearresteerd werden liepen ernstige verwondingen op.

Veroordeling

Door zijn verwonding kon Maximilien de Robespierre tijdens het gesprek de rechtszaak niet spreken. De rechtsgang stelde niet veel voor, want die gebeurde op de wijze die hij zelf altijd had gepropageerd. De gevangenen, waaronder Robespierre werden in de ochtenduren van 28 juli 1794 veroordeeld volgens de Wet van de 22ste Prairial. Aan het einde van de middag werden de vierentwintig veroordeelden met karren naar de guillotine op de Place de Révolution gebracht. De 36-jarige Roberspierre werd door de woedende burgers uitgescholden voor moordenaar toen hij naar het schvot werd gebracht. Toen de beul het hoofd van Maximilien de Robespierre aan de menigte toonde, brak een luid gejuich uit waaraan geen einde leek te komen, schreef Otto Flake. Na de dood van Maximilien de Robespierre begon de periode van het Directoire.

PS

Wie leest weet meer en begrijpt beter. In onze gewaardeerde nieuwsbrief staan veel tips en wetenswaardigheden over geschiedenis en cultuur waar u echt iets aan heeft. Hierin schrijven ook regelmatig over Frankrijk en Parijs. Lees Parijs: Geschiedenis en wetenswaardigheden als u meer wilt weten over deze interessante stad.

Ontvang elke werkdag gratis geschiedenis per e-mail

Lees verder: meer geschiedenis Frankrijk

Frankrijk
Napoleon Bonaparte

Elke keer als u de Franse hoofdstad bezoekt wordt u verrast door de allure, de schoonheid en de geschiedenis van Parijs. Deze stad is het resultaat van een ontwikkeling van tweeduizend jaar. In de wereldstad Parijs kunt u uren ronddwalen. Het is gemakkelijk om van deze stad te gaan houden. Over bijna elk gebouw in het centrum van Parijs is een interessant verhaal te vertellen.
Parijs


Leven in de delta is een aantrekkelijke geschiedenisbundel en een reis door de tijd en door Nederland. U ziet Nederland door de ogen van een liefhebber van geschiedenis: beleef het verleden van ons land aan de hand van opzienbarende feiten en mooie verhalen.
Leven in de delta

Betrouwbare informatie kost veel tijd en geld, maar dankzij onze populaire producten heeft u op onze website toch gratis toegang.