Gaper, de geschiedenis van het uithangbord
Uithangbord voor drogist

Foto Ruud van Capelleveen: Gaper in Zutphen
De gaper is een uithangbord uit vroeger tijden. Elke beroepsgroep had een eigen beeldteken, waaruit de bevolking, die nog niet kon lezen en schrijven, kon opmaken wat daar te halen was. De gaper is doorgaans een houten beeld met gapende mond en vaak met uitgestoken tong. Dit beeld werd door winkels van drogisten als uithangteken op hun gevel geplaatst.Symbool
In vroeger tijden hadden gapers een exotisch uiterlijk als symbool voor de herkomst van de ingrediënten van de medicijnen. Het beeld van de gaper ontstond ook in de tijd van de Verenigde Oost-Indische Compagnie, toen de Nederlandse handel met gebieden in Azië floreerde. Specerijen werden gedroogd en verkocht door een drogist.Arts en geneesmiddel
Tot 1900 was een drogisterij veelal een bijverdienste voor de dokter. Hij onderzocht de patiënt en verkocht aansluitend een wondermiddel ter bestrijding van de kwaal. Veelal stelde de arts ook zijn eigen medicijnen samen. Vanaf de twintigste eeuw, toen de farmaceutische industrie ontstond, kwam er een einde aan deze praktijk. Huisarts en apotheker werden aparte beroepsgroepen met specifieke opleidingen. Deze ontwikkeling werd in gang gezet door de snelle opmars van de farmaceutische industrie.De apotheek heeft tot taak gekregen om medicijnen die door artsen worden voorgeschreven aan patiënten te verstrekken. De apotheker kent de toepassing van de medicijnen en is bekend met de hieraan verbonden risico's. Hierdoor wordt voorkomen dat het gebruik van een geneesmiddel in combinatie met een ander middel bij de patiënt tot problemen leidt.
Stijgende kosten
We weten steeds meer over de werking van het menselijk lichaam en de problemen die kunnen optreden. Ziektes die vroeger tot een zekere dood leidden, kunnen nu met medicamenten bestreden worden. Bloeddruk, suikerspiegel en talloze andere ijkpunten worden preventief in de gaten gehouden. Als gevolg van deze ontwikkeling wordt de mens gemiddeld steeds ouder. De keerzijde hiervan zijn de stijgende ziektekosten. Om deze kosten enigszins in de hand te houden, bedacht de Nederlandse politiek de inzet van marktwerking. De ziekenfondsen werden geprivatiseerd en de rekening ging voortaan naar de verzekerde.Ziektebeleving
Mensen zijn gelijk zou je denken, maar dit gaat niet op voor de beleving van ziekte. Nederlandse schrijvers in Parijs, zoals Willem Frederik Hermans en Rudy Kousbroek, bemerkten een groot verschil. In Frankrijk wordt een arts slecht gevonden als deze weinig geneesmiddelen voorschrijft. Bovendien verschilt de manier van inname. In Frankrijk is de anale benadering populair. In het Franse stadsbeeld treffen we dan ook geen gapers met uitstekende tongen aan, maar neonreclames met een groen Grieks kruis.PS
Lees Door de Nederlandse Geschiedenis en Leven in de delta als u meer wilt weten over de geschiedenis van Nederland.Ontvang elke werkdag gratis geschiedenis per e-mail
Geschiedeniscolumns

Koning Eenoog door Ruud van Capelleveen
Lees verder: meer geschiedenis
Hoofdpagina GeschiedenisLeestip
Een informatieve gratis nieuwsbrief over geschiedenis. Interessante verhalen over Historische Plaatsen, Kastelen, Royalty, WO2 en Wetenschap.
Al twintig jaar een begrip in Nederland bij liefhebbers van geschiedenis.
Mis niets ...
Neem nu een abonnement op onze
Gratis Nieuwsbrief
Mis niets ...
Neem nu een abonnement op onze
Gratis Nieuwsbrief
Geschiedenis Nederland

Leven in de delta
Nederlandse Kastelen

Nederlandse kastelen
Betrouwbare informatie kost veel tijd en geld, maar dankzij onze populaire producten heeft u op onze website toch gratis toegang.