Slag bij Lowestoft
Zeeslag voor de Engelse kust

Hendrik van Minderhout: De Slag bij Lowestoft op 13 juni 1665
Tijdens de Tweede Engels-Nederlandse Oorlog leed de Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden een zware nederlaag op zee. Dit gebeurde in een zeeslag voor de Engelse kust bij het plaatsje Lowestoft. Hierbij verloren admiraal Jacob van Wassenaer Obdam, viceadmiraal Egbert Bartolomeusz Kortenaer en admiraal Auke Stellingwerf het leven. De schade voor de Republiek was groot. Tijdens de zeeslag vergingen acht schepen en na thuiskomst gingen nog eens acht schepen naar de sloop. Bovendien maakten de Britten negen schepen buit. Tijdens de Slag bij Lowestoft verloren duizenden opvarenden het leven en werden tweeduizend zeelieden krijgsgevangen gemaakt.Johan de Witt
Tijdens het Eerste Stadhouderloze Tijdperk werd Johan de Witt, de raadpensionaris van het graafschap Holland, de belangrijkste politicus van de Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden. Hij stelde de staatsfinanciën op orde en zorgde voor een sterke vloot. Engeland, de belangrijkste tegenstander van de Republiek, liet zich hier niet door afschrikken. Op 8 mei 1665 verscheen een Engelse oorlogsvloot voor de Hollandse kust. Dit leidde na enig aandringen van Johan de Witt tot het begin van de Tweede Engels-Nederlandse Oorlog. Hij stuurde Jacob van Wassenaer Obdam op de Engelsen af. De opperbevelhebber ter zee had er niet veel vertrouwen in en volgde de aanwijzing van Johan de Witt, om direct aan te vallen, niet op. Toen Jacob van Wassenaer Obdam arriveerde, was de vijandelijke vloot wegens gebrek aan proviand al naar Engeland teruggekeerd.Admiraal besluiteloos
Een maand later, op 11 juni 1665, kwam de Britse vloot van 109 schepen toch nog in zicht. Jacob van Wassenaer Obdam had de beschikking over 103 schepen. Door windstilte bleef het die dag rustig op de zee bij Lowestoft. Ook op deze dag viel de besluiteloosheid van Jacob van Wassenaer Obdam op. "Op de eerste plaats heeft die almachtige God onze commandant van het verstand beroofd," zou admiraal Tjerk Hiddes de Vries later over de oorzaak van de nederlaag hebben gezegd.Aanval
Jacob van Wassenaer Obdam koos op 13 juni wel de aanval. Hij maakte hierbij gebruik van de wind, die in de nacht naar noordwest was gedraaid. We zullen nooit weten wat zijn overwegingen zijn geweest. Jacob van Wassenaer Obdam overleed toen de kruitkamer van zijn schip een voltreffer kreeg. Slechts vijf bemanningsleden van de Eendracht konden worden gered. Daarvoor was de bevelhebber van de voorhoede, admiraal Egbert Bartolomeusz Kortenaer, op de Groot Hollandia gesneuveld door een toevalstreffer in zijn dij. Auke Stellingwerf overleed toen hij op de Zevenwolden door een kanonskogel in tweeën werd geschoten. Doordat het gezag wegviel werd de wanorde in de Nederlandse vloot steeds groter. De kiellinie werd verbroken, waardoor de schepen niet meer in één lijn achter elkaar lagen. "De Hollanders waren in alle staten van verwarring," zei een ooggetuige.Gevolg
Viceadmiraal Cornelis Tromp en luitenant-admiraal Jan Evertsen konden ontsnappen. Tromp dekte de aftocht, waardoor zestig schepen naar Texel konden varen. Evertsen voer met acht schepen naar de Maas. De Republiek verloor door de nederlaag bij Lowestoft veel prestige en in de Republiek reageerde men geschokt op het verlies. Er kwam een officieel onderzoek. De kapiteins Anthonie Evertsen de Marre, Jacob Bruijnings, Laurens Heemskerck en Jan Pietersz Onclaer werden wegens lafheid ter dood veroordeeld en drie andere kapiteins werden eerloos verklaard en verbannen. Belangrijker was misschien dat men iets geleerd had van het gebeuren. De gevechtsinstructies werden in augustus 1665 aangepast met duidelijker regels wanneer wel of niet in kiellinie gevaren moest worden.PS
Wie leest weet meer en begrijpt beter. In onze gewaardeerde nieuwsbrief staan veel tips en wetenswaardigheden over geschiedenis en cultuur waar u echt iets aan heeft. Lees Door de Nederlandse Geschiedenis en Leven in de delta als u meer wilt weten over de geschiedenis van Nederland.Ontvang elke werkdag gratis geschiedenis per e-mail
Door de Nederlandse geschiedenis

Door de Nederlandse geschiedenis
Lees verder: meer geschiedenis
Hoofdpagina GeschiedenisLeestip
Een informatieve gratis nieuwsbrief over geschiedenis. Interessante verhalen over Historische Plaatsen, Kastelen, Royalty, WO2 en Wetenschap.
Al twintig jaar een begrip in Nederland bij liefhebbers van geschiedenis.
Mis niets ...
Neem nu een abonnement op onze
Gratis Nieuwsbrief
Mis niets ...
Neem nu een abonnement op onze
Gratis Nieuwsbrief
Geschiedenis Nederland

Leven in de delta
Nederlandse Kastelen

Nederlandse kastelen
Betrouwbare informatie kost veel tijd en geld, maar dankzij onze populaire producten heeft u op onze website toch gratis toegang.