Woudagemaal in Lemmer

Doel van het Woudagemaal

Het Ir D.F. Woudagemaal in Lemmer werd in 1920 in gebruik genomen. Het Woudagemaal was noodzakelijk geworden, omdat de natuurlijke uitwatering via de spuisluizen van Harlingen en Dokkummer Nieuwe Zijlen niet meer toereikend was. Het Woudagemaal moest voorkomen dat Friesland bij hoog water onderliep.

Vroeg 20e-eeuwse techniek

Het Woudagemaal is een bijzonder staaltje van vroeg 20e-eeuwse techniek. Het gemaal heeft een capaciteit van 4000 m3 water per minuut. Het hart van het Woudagemaal wordt gevormd door vier stoommachines en centrifugaalpompen. Het gemaal werd gebouwd in de stijl van de Amsterdamse School, waarvan de Amsterdamse architect H.P. Berlage de belangrijkste vertegenwoordiger was. Kenmerkend voor de Amsterdamse School zijn de sobere gevelversieringen en de horizontale gevelindeling.
Het Woudagemaal werd in oktober 1920 officieel geopend door koningin Wilhelmina. Zij werd bij deze gelegenheid rondgeleid door ingenieur Dirk Frederik Wouda (1880-1961), de ontwerper van het gemaal. Na de pensionering van Wouda kreeg het gemaal zijn naam.

Werelderfgoed

Het Ir. D.F. Woudagemaal werd in 1998 toegevoegd aan de lijst van Werelderfgoederen van UNESCO. Deze organisatie roemt de originele staat van het gemaal. De staat van het Woudagemaal is nog nagenoeg gelijk aan die van 1920. "De enige belangrijke verandering was de vervanging van de acht originele ketels door vier installaties met een grotere capaciteit in 1955 en hun daaropvolgende conversie van kolen- naar stookoliestook twaalf jaar later."

Rondleiding

In 1966 werd het elektrisch Hooglandgemaal bij Stavoren in gebruik genomen. Bovendien werden in 1969 de uitwateringssluizen bij Lauwersoog geopend. Sindsdien wordt het Woudagemaal van tijd tot tijd nog gebruikt om het overtollige water weg te malen. U kunt het Woudagemaal bezoeken en er een rondleiding volgen. Het gemaal is gevestigd aan de Gemaalweg 1 in Lemmer. In 2011 bouwde men een bezoekerscentrum. Dit gebouw staat op enige afstand van het gemaal. "Het is bedoeld om bezoekers kwalitatief hoogwaardige informatie en faciliteiten te bieden aan de hand van een permanente tentoonstelling met als thema 'Stoom en Water', schreef UNESCO.

PS

Wie leest weet meer en begrijpt beter. In onze gewaardeerde nieuwsbrief staan veel tips en wetenswaardigheden over geschiedenis en cultuur waar u echt iets aan heeft. Lees Door de Nederlandse Geschiedenis en Leven in de delta als u meer wilt weten over de geschiedenis van Nederland.

Ontvang elke werkdag gratis geschiedenis per e-mail

Lees verder: meer geschiedenis

Hoofdpagina Geschiedenis
Strijd tegen het water

Leven in de delta is een aantrekkelijke geschiedenisbundel en een reis door de tijd en door Nederland. U ziet Nederland door de ogen van een liefhebber van geschiedenis: beleef het verleden van ons land aan de hand van opzienbarende feiten en mooie verhalen.
Leven in de delta


Met 'Nederlandse kastelen: van motte tot buitenplaats' heeft Ben Hendriks een zeer toegankelijke studie geschreven over de geschiedenis van Nederlandse kastelen en het leven op kastelen door de eeuwen heen.
Nederlandse kastelen

Betrouwbare informatie kost veel tijd en geld, maar dankzij onze populaire producten heeft u op onze website toch gratis toegang.