Strijd tegen het water

Nederland en het water

Nederland en het water: het leven in de lage landen bij de zee is een constante strijd. Kunnen wij en het nageslacht ons handhaven als de Noordzee meer water gaat bevatten, er meer neerslag komt, de rivieren vaker overstromen en de stormen heviger op onze kwetsbare kusten beuken? Het zijn dit soort vragen die je stelt als je als nietig mensje op een duin of op het strand staat. De natuur is ontembaar, maar we kunnen daar wel iets tegenover stellen.

Watersnoodramp

In de nacht van 31 januari op 1 februari 1953 overstroomden grote delen van Zeeland en de Zuid-Hollandse eilanden na dijkdoorbraken. Het zeewater in de Zuid-Hollandse en Zeeuwse wateren werd hoog opgestuwd door een zware noordwesterstorm, die gepaard ging met springtij, waardoor de dijken het begaven. Op negentig plaatsen konden de dijken het niet meer aan en zocht het kolkende water zijn weg over het vruchtbare land. Tientallen dorpen en steden kwamen onder water te staan.
Watersnoodramp

Deltaplan

De Watersnoodramp van 1953 was de aanleiding voor een gigantisch plan om dergelijke rampen in de toekomst te voorkomen. Met het Deltaplan wilde de regering de veiligheid van de Zeeuwse en Zuid-Hollandse eilanden vergroten door de zeearmen in dit Deltagebied tussen de Nieuwe Waterweg en de Westerschelde af te dammen. Er kwamen onder meer een stormvloedkering in de Hollandse IJssel en dammen in de Grevelingen, het Volkerak en de Zandkreek.
Deltaplan

Afsluitdijk

De aanleg van de Afsluitdijk betekende een belangrijke verbetering van Nederland tegen het gevaar van het water. De Afsluitdijk sloot de vroegere Zuiderzee af van de Noordzee en was een van de belangrijkste onderdelen van de Zuiderzeewerken, die tevens tot doel hadden om de Zuiderzee in te polderen. Na de aanleg van de Afsluitdijk kreeg de Zuiderzee ook een nieuwe naam: IJsselmeer.
Afsluitdijk
Afsluitdijk in Noord-Holland
Standbeeld Cornelis Lely op de Afsluitdijk

Hollandse polders

Aan het einde van de middeleeuwen verschoof het economische en politieke zwaartepunt van Holland naar het Noorden. Niet Dordrecht maar Amsterdam was nu de grootste stad. Door deze toename nam ook de behoefte aan landbouwgrond in de omgeving van Amsterdam toe en daardoor kreeg men belangstelling voor landaanwinning.
Hollandse polders

Staatsdroogmakerijen

De staat en de lagere overheden kregen een grote inbreng bij de inpolderingen. In 1681 besloten de Staten van Holland geen vergunningsverzoek meer in behandeling te nemen zonder de hoogheemraadschappen te betrekken in de besluitvorming.
Staatsdroogmakerijen

Droogmaking van de Haarlemmermeer

Aan de ringvaart van de Haarlemmermeer staat in het stoomgemaal Cruquius nog de originele pompinstallatie opgesteld, waarmee in 1849 met twee andere gemalen werd begonnen met de drooglegging van de Haarlemmermeer.
Cruquius Haarlemmermeer

Woudagemaal

Het Ir D.F. Woudagemaal in Lemmer werd in 1920 in gebruik genomen. Het Woudagemaal was noodzakelijk geworden, omdat de natuurlijke uitwatering via de spuisluizen van Harlingen en Dokkummer Nieuwe Zijlen niet meer toereikend was.
Woudagemaal

Zuiderzeemuseum

Het Zuiderzeemuseum is gevestigd in Enkhuizen. Het museum geeft een beeld van de periode dat Nederlands grootste binnenwater nog een echte zee was. Met de voltooiing van de Afsluitdijk in 1932 verdween de open verbinding met de Noordzee en sindsdien heet de Zuiderzee IJsselmeer.
Zuiderzeemuseum

Zuiderzeewerken

Onder de naam Zuiderzeewerken worden alle werkzaamheden begrepen, die te maken hadden met de inpoldering van de voormalige Zuiderzee, nu IJsselmeer geheten, en de aanleg van de befaamde Afsluitdijk.
Zuiderzeewerken

Zuiderzeeplan

De bouw van de Afsluitdijk tussen Noord-Holland en Friesland was een onderdeel uit het Zuiderzeeplan van Cornelis Lely. We moeten ver in de tijd teruggaan om een eerste plan voor de beveiliging van de Zuiderzee, het huidige IJsselmeer, te vinden. Zo bedacht Hendrik Stevin rond 1667 een Zuiderzeeplan.
Zuiderzeeplan

Redding op zee

De snelle reddingsboten aan de kust zijn tegenwoordig niet meer weg te denken. Elk jaar worden honderden mensen gered door de inzet van de vrijwilligers van de Koninklijke Nederlandse Redding Maatschappij (KNRM). Wie deze vrijwilligers aan het werk heeft gezien zal zijn geïmponeerd door hun vaardigheden en het materiaal waarmee zij de schipbreukelingen redden.
Redding op zee

PS

Wie leest weet meer en begrijpt beter. In onze gewaardeerde nieuwsbrief staan veel tips en wetenswaardigheden over geschiedenis en cultuur waar u echt iets aan heeft. Lees Door de Nederlandse Geschiedenis en Leven in de delta als u meer wilt weten over de geschiedenis van Nederland.

Ontvang elke werkdag gratis geschiedenis per e-mail

Leven in de delta is een aantrekkelijke geschiedenisbundel en een reis door de tijd en door Nederland. U ziet Nederland door de ogen van een liefhebber van geschiedenis: beleef het verleden van ons land aan de hand van opzienbarende feiten en mooie verhalen.
Leven in de delta


Met 'Nederlandse kastelen: van motte tot buitenplaats' heeft Ben Hendriks een zeer toegankelijke studie geschreven over de geschiedenis van Nederlandse kastelen en het leven op kastelen door de eeuwen heen.
Nederlandse kastelen

Betrouwbare informatie kost veel tijd en geld, maar dankzij onze populaire producten heeft u op onze website toch gratis toegang.