Nationaal Slavernijmonument in Amsterdam

Slavernijverleden

In 1999 werd door het Landelijk Platform Slavernijverleden het initiatief genomen om tot een nationaal monument in Amsterdam te komen. Verschillende beeldhouwers maakten een ontwerp. Hieruit werd het voorstel van Erwin de Vries gekozen: bronzen beelden op een sokkel van beton.

Onthulling

Het Nationaal Monument Slavernijverleden werd op 1 juli 2002 door koningin Beatrix onthuld. Vanwege de veiligheid werden bij deze onthulling alleen officiële genodigden toegelaten. Dit leidde tot woede bij het Surinaamse en Antilliaanse publiek dat pas na afloop in de gelegenheid werd gesteld om het monument in het Oosterpark te bezichtigen. "Zwarte mensen stonden achter met zwart plastic afgedekte hekken," zei een bezoeker. "Ik hoorde vrouwen gillen. Zo pijnlijk."

Herdenking

Het monument van Erwin de Vries in het Oosterpark in Amsterdam bestaat uit drie delen: verleden, heden en toekomst. Het Nationaal Monument Slavernijverleden is jaarlijks op 1 juli de plek voor de herdenking van de afschaffing van de slavernij door Nederland op 1 juli 1863 in Suriname en de Nederlandse Antillen. Deze feestdag wordt Ketikoti genoemd. Ketikoti betekent 'Ketenen gebroken'. Erwin de Vries beeldde dit prachtig uit. Het Slavernijmonument staat in de openbare ruimte en kan daardoor altijd bezocht worden.

Amsterdam en slavernij

De betrokkenheid van Amsterdam bij de slavernij was al duidelijk voordat de gemeente het Internationaal Instituut voor Sociale Geschiedenis (IISG) vroeg om onderzoek te doen naar het verleden van de stad. Amsterdam had via de kamers van de Verenigde Oost-Indische Compagnie (VOC) en de West-Indische Compagnie (WIC) grote invloed op het reilen en zeilen van deze ondernemingen. Een belangrijk deel van de winsten van deze activiteiten zorgden voor een opleving van de economie in de zeventiende eeuw. Na deze Gouden Eeuw zorgden de koloniën in de oost en de west nog lange tijd voor inkomsten voor Amsterdam en haar burgers.

Excuses

De onderzoekers van het IISG beschrijven in 'De slavernij oost en west' (2020) hoe Amsterdam niet alleen rechtstreeks meebestuurde in de koloniën via de Verenigde Oost-Indische Compagnie en de West-Indische Compagnie, maar ook via de Staten-Generaal invloed had op beslissingen over oorlog en vrede in deze gebieden. Het onderzoek van het IISG kan gezien worden als het voortraject voor Amsterdam om te komen met excuses voor het slavernijverleden. Burgemeester Halsema bood op 1 jul 2021 bij het Slavernijmonument excuses aan voor de betrokkenheid van het stadsbestuur bij het slavernijverleden. De Nederlandse staat volgde: minister-president Mark Rutte bood op 19 december 2022 excuses aan voor het handelen van de Nederlandse staat in het verleden. Dit gebeurde in het Nationaal Archief in Den Haag in aanwezigheid van vertegenwoordigers van organisaties die zich sterk maken voor erkenning van de gevolgen van slavernij.

PS

Wie leest weet meer en begrijpt beter. In onze gewaardeerde nieuwsbrief staan veel tips en wetenswaardigheden over geschiedenis en cultuur waar u echt iets aan heeft. Lees Door de Nederlandse Geschiedenis en Leven in de delta als u meer wilt weten over de geschiedenis van Nederland.

Ontvang elke werkdag gratis geschiedenis per e-mail

Lees verder: meer geschiedenis

Hoofdpagina Geschiedenis
Geschiedenis Slavernij

Leven in de delta is een aantrekkelijke geschiedenisbundel en een reis door de tijd en door Nederland. U ziet Nederland door de ogen van een liefhebber van geschiedenis: beleef het verleden van ons land aan de hand van opzienbarende feiten en mooie verhalen.
Leven in de delta


Met 'Nederlandse kastelen: van motte tot buitenplaats' heeft Ben Hendriks een zeer toegankelijke studie geschreven over de geschiedenis van Nederlandse kastelen en het leven op kastelen door de eeuwen heen.
Nederlandse kastelen

Betrouwbare informatie kost veel tijd en geld, maar dankzij onze populaire producten heeft u op onze website toch gratis toegang.