Buitenplaats 't Baljuwhuis in Wassenaar

Buitenplaats in Zuid-Holland

Op een steenworp afstand van de dorpskerk in Wassenaar ligt het Plein. Het is een gezellig, klein pleintje in een driehoekige vorm, waarop enkele straten uitkomen. In het midden van het pleintje is een klein parkje met de dorpspomp. Op Plein nummer 1 staat het Baljuwhuis. Dit is geen kasteel, maar men kan het wel een buitenplaats noemen, want achter dit huis bevindt zich een groot park, dat vrijwel geheel ommuurd is.

Baljuwhuis

Het huis is nog niet oud. Het werd in de achttiende gebouwd door de aannemer Dirk Dijckerhoff op de plaats van een oude herberg. Het nieuwe gebouw zou het gerechtsgebouw worden, maar recht bleef gesproken worden in de herberg het Regthuis, die er tegenover ligt. De opdrachtgever voor het Baljuwhuis is rentmeester Joan Van Gybelant, een bakkerszoon uit Den Haag, die getrouwd was met de vermogende Ellegonda Th. Linthorst. De rentmeester van Gybelant was in dienst bij de heer van Wassenaar. De functie van rentmeester wordt ook baljuw genoemd, vandaar de naam van huis. Het duurde wel even voor het geheel klaar is, want de rentmeester liet beginnen met de bouw van het koetshuis en een keuken en pas in 1745 kwam het woonhuis gereed. Het echtpaar Van Gybelant liet het huis geheel voor eigen rekening bouwen en ging er ook wonen.

Stichting Twickel

Het echtpaar spande zich in de loop van hun leven in voor de armen en zieken in hun dorp. Het paar had geen kinderen en daarom vermaakte Gybelant het huis aan zijn heer, voor wie hij zijn functie van rentmeester had uitgeoefend, Johan Hendrik van Wassenaar Obdam. Via de Van Wassenaars Obdam komt het goed in het bezit van de Stichting Twickel in Ambt Delden in Overijssel. De stichting verhuurt of verpacht het huis.

Woonhuis

In latere jaren werd het Baljuwhuis nog bewoond door de burgemeester van Wassenaar en de dorpsdokter. Nu is het een 'gewoon' woonhuis, voor zover een woonhuis gewoon kan zijn met een prachtige gevel met hoekpilasters, die bekroond wordt door het fraaie gebeeldhouwd fronton met het geschilderde familiewapen van Johan Hendrik, graaf van Wassenaer van Obdam. In 1895 werd het huis nog uitgebreid door een aanbouw; aan de voorzijde is deze slechts één verdieping hoog, daar achter is de uitbreiding een verdieping hoger. Beide delen zijn gedekt door een plat dak. Na de Tweede Wereldoorlog werd het koetshuis nog gerestaureerd; dit koetshuis is nog steeds in gebruik voor de stalling van rijtuigen en als paardenstal.

Achterzijde Baljuwhuis

Park

Het achter het Baljuwhuis liggende park wordt begrensd door achttiende-eeuwse tuinmuren. De westelijke muur, die is gebouwd in 1730 en zevenenzestig meter lang is, was in de loop der tijd enigszins in verval geraakt. De muur stond wat uit het lood en is daarom in 2008 gerestaureerd. Binnen de muren ligt een omvangrijk park en bevat een zeldzaam slingerbos uit de achttiende eeuw. Het heeft imposante houtopstanden, waarin het padenstelsel goed bewaard is gebleven. Een boerderij en een voormalige tuinmanswoning maken deel uit van de oostgrens. Een gedeelte van de tuin werd in 1954 aangelegd door de befaamde tuinarchitecte Mien Ruys (1904-1999) uit Dedemsvaart.

Rijksmonument

Het geheel van huis en tuinen is een rijksmonument. De Stichting Twickel in Ambt Delden in Overijssel is nog steeds eigenaar van het huis met het park. Het huis is bewoond en daarom niet voor het publiek toegankelijk. Het park kon in het verleden op monumentendagen bezichtigd worden.

PS

Wie leest weet meer en begrijpt beter. In onze gewaardeerde nieuwsbrief schenken we veel aandacht aan kastelen. Lees Nederlandse kastelen: van motte tot buitenplaats als u meer wilt weten over de geschiedenis van Nederlandse kastelen en het leven op kastelen door de eeuwen heen.

Ontvang elke werkdag gratis geschiedenis per e-mail

Literatuur

Roy van Zuydewijn, Noortje de; Monumenten Reisboek van Nederland, deel: Nood- en Zuid-Holland; Den Haag, SDU, 1990.

Dessing, René W. Chr.; Haagse en Leidse buitenplaatsen. Over landelijke genoegens van adel en burgerij; Heemstede, Kantoor Verschoor, 2016.

Diverse websites (w.o. monumentenzorg).

Eigen documentatie.

Lees verder over kastelen: meer kasteelinformatie

Kastelen Nederland

Met 'Nederlandse kastelen: van motte tot buitenplaats' heeft Ben Hendriks een zeer toegankelijke studie geschreven over de geschiedenis van Nederlandse kastelen en het leven op kastelen door de eeuwen heen.
Kastelen: Van motte tot buitenplaats


Met 'Kastelen in Nederland' laten wij u genieten van de rijkdom van onze vaderlandse geschiedenis en in het bijzonder van de prachtigste en interessantste kastelen en huizen in Nederland.
Dankzij de vele illustraties is de uitgave 'Kastelen in Nederland' ook een kijkspel. Hierdoor krijgt u niet alleen een goede indruk hoe het kasteel in het Nederlandse landschap staat, maar wordt u ook geattendeerd op de uiterlijke bouwkundige bijzonderheden.
Kastelen in Nederland

Betrouwbare informatie kost veel tijd en geld, maar dankzij onze populaire producten heeft u op onze website toch gratis toegang.