Kasteel Genneperhuis in Gennep

Strategische versterking bij Gennep

Op een strategische plaats, ten westen van Gennep in Noord-Limburg, bij het punt waar het riviertje de Niers in de Maas uitmondt, liggen nu nog resten van het eens zeer zwaar beveiligde kasteel, het Genneperhuis.

Namen

Er zijn veel namen verbonden met het Genneperhuis. Maar al deze namen dateren pas uit de veertiende eeuw. Wel stond er in de elfde eeuw een kleine versterking op of nabij de plaats van het latere Genneperhuis. Deze voorganger speelde rond het jaar 1000 een rol in de strijd tussen graaf Balderik (overleden in 1021), de tweede echtgenoot van de beruchte Adela, en Wichman van Vreden.

Lonenstein en Immelhagen

Uit de twaalfde en dertiende eeuw zijn geen feiten over deze strategische plaats bekend. In de veertiende eeuw zou hier een kasteel Lonenstein gestaan hebben, maar dat stond vrij zeker in of dicht bij de stad Gennep. Dit huis Lonenstein werd ook wel Leeuwenberg genoemd. Het werd in de eerste helft van de veertiende eeuw gesloopt. Resten er van werden vermoedelijk gebruikt voor de bouw of versterking van het Genneperhuis. Het Genneperhuis wordt voor het eerst vermeld in het midden van de veertiende eeuw. Het stond ook bekend als Ter Haghe, In gen Haegen of Immelhagen. Deze laatste namen duiden op het bos dat toen op deze Maasoever groeide. In die veertiende-eeuwse akte wordt Immelhagen door Karel IV geschonken aan de heren van Gennep. Hoe het kasteel er toen uitzag is helaas niet bekend.

Jan van Loon-Heinsberg

In 1400 werd het Genneperhuis versterkt door Jan van Loon-Heinsberg. Hij gebruikte daarvoor materiaal dat afkomstig was van het huis Lonestein. Tot 1449 bleef het Genneperhuis in eigendom bij leden van het geslacht Van Gennep. In 1442 kwam het huis door koop aan de graven van Kleef, die van Gennep en enkele omliggende plaatsen een drostambt maakten. Na 1614 kwamen alle goederen van Kleef in het bezit van de markgraaf van Brandenburg, waarvan nazaten koningen van Pruisen werden. Sinds het Wener Congres echter ging Gennep in 1815 tot het Koninkrijk der Nederlanden behoren.

Aan de Maas

Belegeringen

Niet alleen gedurende de lange strijd tussen Gelre en Kleef, maar ook tijdens de Tachtigjarige Oorlog werd de vesting veelvuldig belegerd, zoals in 1598 en in 1602. In 1614 kon de vesting door Prins Maurits ingenomen worden. Het kasteel, dat tot dat tijdstip een gewone waterburcht was, werd in de jaren daarna tot 1641 veranderd in een voor die tijd moderne vesting. Het Genneperhuis bezat een hoge donjon, zoals op de prent duidelijk zichtbaar is, en een woonvleugel. In de loop der tijd werd het kasteel geheel ingekapseld in verscheidene verdedigingswerken met lunetten en hoornwerk. Tegenover het kasteel aan de noordzijde van Niers lag ook een groot kroonwerk. Deze verdedigingswerken zijn op het kaartje van Visser uit 1645 goed te zien.

Verwoesting

In 1672 hadden de Fransen de vesting veroverd. Het huis werd toen - onder dwang van de bezetter - met behulp van de bevolking uit de wijde omgeving, gedeeltelijk afgebroken. Wat er van het kasteel nog over was werd in 1710 volledig verwoest. Volgens de restanten van de onderbouw was het huis ongeveer 60 bij 40 meter groot. Het huis werd sinds 1877 geleidelijk verder gesloopt, waarbij veel materiaal werd gebruikt voor een versteviging van de Maasoever. Nu resten er nog enkele fundamenten met een deel van de keldergewelven.

PS

Wie leest weet meer en begrijpt beter. In onze gewaardeerde nieuwsbrief schenken we veel aandacht aan kastelen. Lees Nederlandse kastelen: van motte tot buitenplaats als u meer wilt weten over de geschiedenis van Nederlandse kastelen en het leven op kastelen door de eeuwen heen.

Ontvang elke werkdag gratis geschiedenis per e-mail

Literatuur

Schulte, A.G. (red.); Ruïnes in Nederland; Zwolle, Waanders, 1997.

Hupperetz, Wim, Ben Olde Meierink en Ronald Rommes (red.); Kastelen in Limburg. Burchten en landhuizen (1000-1800); Utrecht, Stichting Limburgse Kastelen/Matrijs, 2005.

Eigen documentatie.

Lees verder over kastelen: meer kasteelinformatie

Kastelen Nederland

Met 'Nederlandse kastelen: van motte tot buitenplaats' heeft Ben Hendriks een zeer toegankelijke studie geschreven over de geschiedenis van Nederlandse kastelen en het leven op kastelen door de eeuwen heen.
Kastelen: Van motte tot buitenplaats


Met 'Kastelen in Nederland' laten wij u genieten van de rijkdom van onze vaderlandse geschiedenis en in het bijzonder van de prachtigste en interessantste kastelen en huizen in Nederland.
Dankzij de vele illustraties is de uitgave 'Kastelen in Nederland' ook een kijkspel. Hierdoor krijgt u niet alleen een goede indruk hoe het kasteel in het Nederlandse landschap staat, maar wordt u ook geattendeerd op de uiterlijke bouwkundige bijzonderheden.
Kastelen in Nederland

Betrouwbare informatie kost veel tijd en geld, maar dankzij onze populaire producten heeft u op onze website toch gratis toegang.