Kasteel Oyen in Lith

Kasteel aan de Maas

Als U de prachtige fietsroute langs de Maasdijk, die vanaf Macharen tot Lith de naam Oyense Bovendijk draagt, gaat rijden, heeft u enkele kilometers westelijk van Macharen vanaf deze dijk, over de Maas en zijn uiterwaarden heen, een fraai uitzicht op het plaatsje Maasbommel in het Land van Maas en Waal. Nog wat verderop wordt u, in een mooie lindenlaan, verrast door het gerestaureerde restant van het voormalige kasteel Oyen, dat fraai wit gekalkt in zijn grachten ligt. Dit restant is een deel van de vroegere voorburcht van het kasteel Oyen, dat ten westen van de huidige voorburcht heeft gelegen.

Landhoofd

Voor het kasteel ligt een landhoofd, waar in vroeger dagen een brug naar de voorburcht van het kasteel leidde. De brug is verdwenen, maar op het landhoofd staat een informatiebord, waarop u de nodige wetenswaardigheden over het kasteel kunt aantreffen.

Heren van Cuijk

Kasteel Oyen, dat oorspronkelijk een bezit was van heren van Kuyc of Cuijk, heeft in de loop der tijden verscheidene eigenaren gekend. In de veertiende eeuw werd het eerste kasteel Oyen gebouwd op de plaats waar vroeger al een versterkt huis aanwezig schijnt te zijn geweest. Dit kasteel speelde een aantal eeuwen een belangrijke rol in de strijd tussen Brabant en Gelderland. Maria van Kuyc en haar echtgenoot verkochten Oyen aan Maria van Brabant. In 1399 kwam Oyen, dat toen nog onder Brabants bewind viel, in handen van de Geldersen. Nadat de hertog van Gelre het kasteel Oyen in verband met geldgebrek had verpand aan de Heren van Arkel, kwam het daarna in verscheidene andere handen. In 1474 ten slotte werd Willem van Gendt, die heer van Rixtel was, eigenaar van Oyen.

Nieuw kasteel

In 1511 gaf landvoogdes Margaretha toestemming om het kasteel Oyen te slopen, maar in 1594 werd door Johan van Gent een nieuw, kleiner kasteel gebouwd, dat enige eeuwen heeft stand gehouden. Daarna kreeg het kasteel van Oyen achtereenvolgens weer verscheidene andere bezitters.

Josephus Smits

In 1836 werd ter gelegenheid van een openbare verkoping, kasteel Oyen gekocht door de Eindhovense fabrikant Josephus Smits, die zich prompt met de naam Smits van Oyen tooide. Smits was onder meer wethouder van Eindhoven en lid van provinciale staten. Josephus liet het kasteel grotendeels afbreken. Alleen een deel van de voorburcht met enkele gebouwen bleef bestaan en werd ingericht tot woonhuis. De brug, die de verbinding vormde met de dijk werd omstreeks 1920 afgebroken en de poort werd dichtgemetseld. Vanaf dat moment was de oude voorburcht bereikbaar via de oostzijde.

Boerderij

Josephus en zijn nazaten hebben nooit op Oyen gewoond, maar verpachtten de resten van het kasteel als boerderij. In 1973 verkocht een lid van de vierde generatie Smits van Oyen het geheel aan zijn pachter, die hier tot 1994 het bedrijf voortzette. Daarna verkocht hij Oyen. In 1956 ontstond er brand in een voormalige paardenstal, waarbij onder meer het dak verloren ging. Een latere eigenaar heeft deze stal weer geheel hersteld.

Restauratie Oyen

Omstreeks 1984 ontstonden er plannen om de resten van kasteel Oyen te restaureren. Uiteindelijk leidden de plannen tot een fraaie restauratie. Kasteel Oyen werd witgeschilderd en de oorspronkelijke poort aan de zuidzijde werd weer zichtbaar gemaakt: maar de brug naar het landhoofd kwam niet terug. Nadat de laatste particuliere eigenaar het kasteel Oyen aan de Vereniging Natuurmonumenten had verkocht, lijkt de toekomst van kasteel Oyen zeker gesteld.

PS

Wie leest weet meer en begrijpt beter. In onze gewaardeerde nieuwsbrief schenken we veel aandacht aan kastelen. Lees Nederlandse kastelen: van motte tot buitenplaats als u meer wilt weten over de geschiedenis van Nederlandse kastelen en het leven op kastelen door de eeuwen heen. Kasteel Oyen in Lith is opgenomen in Kastelen in Nederland.

Ontvang elke werkdag gratis geschiedenis per e-mail

Kastelen in Nederland 4

Dit vierde deeltje in de serie Kastelen in Nederland van Ben Hendriks bevat een aantal interessante kasteelbeschrijvingen. In dit deel staan een groot aantal kastelen uit Limburg, zoals Amstenrade, Borgharen, Eijsden, Neercanne en Valkenburg en andere pareltjes uit andere delen van het land, zoals Gelderland, Noord-Holland en Groningen.
In Kastelen in Nederland 4 van Ben Hendriks staan dertig interessante kastelen.
Kastelen in Nederland 4

Literatuur

Anton van Oirschot, Middeleeuwse kastelen van Noord-Brabant, Delft, Elmar, 1981.

Esther Becx e.a., Kastelengids van Noord-Brabant, Utrecht, Matrijs, 1999.

Nederlands Adelsboek, jaargang 93 (2008), 's-Gravenhage, Centraal Bureau voor Genealogie, p.390vv.

Eigen documentatie.

Lees verder over kastelen: meer kasteelinformatie

Kastelen Nederland

Met 'Nederlandse kastelen: van motte tot buitenplaats' heeft Ben Hendriks een zeer toegankelijke studie geschreven over de geschiedenis van Nederlandse kastelen en het leven op kastelen door de eeuwen heen.
Kastelen: Van motte tot buitenplaats


Met 'Kastelen in Nederland' laten wij u genieten van de rijkdom van onze vaderlandse geschiedenis en in het bijzonder van de prachtigste en interessantste kastelen en huizen in Nederland.
Dankzij de vele illustraties is de uitgave 'Kastelen in Nederland' ook een kijkspel. Hierdoor krijgt u niet alleen een goede indruk hoe het kasteel in het Nederlandse landschap staat, maar wordt u ook geattendeerd op de uiterlijke bouwkundige bijzonderheden.
Kastelen in Nederland

Betrouwbare informatie kost veel tijd en geld, maar dankzij onze populaire producten heeft u op onze website toch gratis toegang.