Landgoed De Paauw in Wassenaar

Gemeentehuis van Wassenaar

Het gemeentehuis van Wassenaar is in een schitterend classicistisch pand gehuisvest. Het is nooit een kasteel geweest, maar het is zijn geschiedenis begonnen als een buitenhuis. In 1556 laat mr Cornelis Arentsz. van der Dussen op een terrein, ter grootte van circa negen hectare een huis bouwen dat hij Te Pau noemde.

Landgoed

In de loop van zijn leven kocht hij er wat gronden bij; Van der Dussen bouwde zo aan een uitbreiding van zijn huis en terreinen. Misschien mogen we dat dan al een landgoed noemen. Hij had een dochter Catharina, die gehuwd was met Pieter van der Goes. Na het overlijden van haar vader in 1581 erfde zij het landgoed, dat op dat moment al meer dan vijftig hectare groot was geworden. Na Catharina kwamen er verschillende andere eigenaren.

Adamus van Halfwassenaar

In 1747 kocht Adamus van Halfwassenaar het landgoed. Hij was Heer van Stad aan het Haringvliet. Zijn nazaten verkochten het landgoed in 1770 aan Adriaan Pieter Twent, die meer goederen in deze streek bezat. Twent was een man van aanzien. Onder koning Lodewijk Napoleon was hij opgeklommen tot directeur van Waterstaat. Twent liet in deze streek belangrijke waterwerken aanleggen, die moesten voorkomen dat het gebied iedere winter onder water liep. Ook was hij degene die er voor zorgde dat de rijksstraatweg van Wassenaar naar Den Haag werd aangelegd.

Modern landhuis

Adriaan Pieter Twent liet het oude huis afbreken en er een modern landhuis voor in de plaats bouwen. Twent overleed omstreeks 1838 en zijn erfgenamen verkochten het landgoed, samen met onder meer de landgoederen De Raephorst en Ter Horst, aan prins Frederik der Nederlanden. Prins Frederik (1797-1881) was de tweede zoon van koning Willem I. Hij had na zijn jeugd een militaire opleiding gehad. Hij speelde nog een rol in het beleg van Brussel, tijdens de veldtochten in België, maar dat werd geen succes. Sinds die tijd werd hij niet meer direct bij militaire handelingen betrokken en kon de prins zich gaan bezig houden met andere zaken.

Prins Frederik

Prins Frederik liet het huis na aankoop verbouwen, waarbij onder meer de balzaal, de huidige raadzaal, ontstond. De prins noemde het landgoed De Paauw en betrok het met zijn gezin.
Na de dood van prins Frederik ging het landgoed over op zijn dochter, die gehuwd was met de prins van Wied. Via een exploitatiemaatschappij wordt ten slotte in 1925 de gemeente Wassenaar eigenares van De Paauw en een gedeelte van de gronden. De gemeente ging De Paauw als raadhuis gebruiken en dat is het nu nog steeds. De overige landgoederen, die deel uitmaakten van de Horsten werden gekocht door de toenmalige koningin Wilhelmina.

Bestuurscentrum

In de zestiger jaren van de vorige eeuw werd De Paauw nog uitgebreid met een commissiekamer en archiefruimten. In 1983 kwam elders een gemeentekantoor gereed, waarin vele afdelingen van het gemeentehuis een plaatsje vonden. De Paauw werd sindsdien beperkt als raadhuis gebruikt. De Paauw fungeert nu als bestuurscentrum, zodat hier niet alleen gemeenteraadsvergaderingen kunnen worden gehouden, maar ook op stijlvolle wijze huwelijken kunnen worden gesloten en recepties kunnen worden gehouden.
Behalve als bestuurscentrum wordt De Paauw ook gebruikt voor tentoonstellingen op het gebied van de beeldende kunst. Bovendien is in de kelders van De Paauw een alleraardigst brandweermuseum gevestigd, waarin het wel en wee van de geschiedenis van de brandweer in de gemeente Wassenaar is vastgelegd met behulp van vele attributen, gebruiksvoorwerpen en documenten.

Park en tuinen

Na de aankoop van de Paauw door prins Frederik gaf hij de bekende landschapsarchitect Eduard Petzold opdracht het park en de tuinen van zowel De Paauw, als De Horsten aan de overzijde van de rijksstraatweg harmonisch tot een groot geheel in te richten. De beplanting is zodanig aangebracht dat er voor De Paauw een zichtas is ontstaan, die overgaat in het huidige landgoed De Horsten, waar De Paauw dus destijds eveneens toe behoorde. Nog steeds is daardoor De Paauw vanaf de Rijksstraatweg goed te zien.

Rozentuin of Princessetuin

Links van het landhuis De Paauw werd een prachtige, besloten, rozentuin geschapen. Oorspronkelijk werd deze tuin de Princessetuin genoemd. In de zomermaanden is het hier bijzonder mooi. In de tuin staat een fraai tempeltje met een Victoriabeeld, die het vredige karakter van de tuin benadrukt. Maar ook achter De Paauw is een fraai park gehandhaafd, al is het park lang zo groot niet meer als in de tijd toen prins Frederik hier met zijn gezin woonde. Gelukkig kon in 1952 het zogenaamde Bos van Ruys aangekocht worden. Het werd bij de tuin van De Paauw gevoegd, zodat De Paauw nu toch weer in een redelijk park ligt. De fraaie vijver achter het landhuis zorgt er voor dat De Paauw, een van de mooiste gebouwen van Wassenaar, tijdens een wandeling in het park ook van over die vijver een elegante indruk maakt. In deze vijver staat een beeld van de kunstenares Carla Rutgers-Hendriksen 'Hendrickje Stoffels', weergegeven naar een schilderij van Rembrandt.

Ligging

Er zijn in het park nog meer beelden opgesteld, die men tijdens een wandeling te zien krijgt. De meest indrukwekkende zijn wel de twee marmeren leeuwen met de paardendrinkbak, die zijn geplaatst voor de voorgevel van De Paauw. Deze beeldengroep werd omstreeks 1850 door de Russische tsaar Alexander II aan prins Frederik geschonken.
Het park is opengesteld voor het publiek. Het gemeentehuis is gelegen aan de Rijksstraatweg te Wassenaar. Een zijweg van deze weg voert u naar de parkeerplaats naast het huis.

PS

Wie leest weet meer en begrijpt beter. In onze gewaardeerde nieuwsbrief schenken we veel aandacht aan kastelen. Lees Nederlandse kastelen: van motte tot buitenplaats als u meer wilt weten over de geschiedenis van Nederlandse kastelen en het leven op kastelen door de eeuwen heen. Landgoed De Paauw in Wassenaar is opgenomen in Kastelen in Nederland.

Ontvang elke werkdag gratis geschiedenis per e-mail

Kastelen en paleizen

In deze publicatie in de serie Kastelen in Nederland van Ben Hendriks staan vooral veel kastelen en paleizen die zijn bewoond of eigendom zijn geweest van de koninklijke familie die zijn bewoond of eigendom zijn geweest van de koninklijke familie, zoals Huis ten Bosch, Soestdijk, Drakensteyn, Noordeinde, Paleis Het Loo, het Oude Loo. Ook deze uitgave van Ben Hendriks staat weer garant voor veel leesplezier.
Kastelen in Nederland

Literatuur

Frans H. Micklinghoff, Kastelen, buytenplaetsen en landgoederen in Wassenaar, 's-Gravenhage, 1998.

Van Paleis tot Raadhuis, De Paauw, Town Hall in profile, uitgave gemeente Wassenaar, z.j.

Eigen documentatie.

Lees verder over kastelen: meer kasteelinformatie

Kastelen Nederland

Met 'Nederlandse kastelen: van motte tot buitenplaats' heeft Ben Hendriks een zeer toegankelijke studie geschreven over de geschiedenis van Nederlandse kastelen en het leven op kastelen door de eeuwen heen.
Kastelen: Van motte tot buitenplaats


Met 'Kastelen in Nederland' laten wij u genieten van de rijkdom van onze vaderlandse geschiedenis en in het bijzonder van de prachtigste en interessantste kastelen en huizen in Nederland.
Dankzij de vele illustraties is de uitgave 'Kastelen in Nederland' ook een kijkspel. Hierdoor krijgt u niet alleen een goede indruk hoe het kasteel in het Nederlandse landschap staat, maar wordt u ook geattendeerd op de uiterlijke bouwkundige bijzonderheden.
Kastelen in Nederland

Betrouwbare informatie kost veel tijd en geld, maar dankzij onze populaire producten heeft u op onze website toch gratis toegang.