Kasteel De Schaffelaar in Barneveld

Kasteel in Gelderland

De oudste bekende bezitter van dit kasteel was Floris van Hackfort, die leefde voor 1600. Via zijn kleindochter kwam het kasteel in handen van Nicolaas Vijgh en vervolgens vererfde het op een familie Van Essen. In 1793 werd het kasteel publiekelijk geveild toen de laatste telg van de familie Van Essen gestorven was. Via verschillende eigenaren kwam de Schaffelaar in 1879 in handen van de familie Van Nagell.

Hackfort of Hakvoort

Het eerste huis, toen het Hackfort of Hakvoort genoemd, kwam tot stand voor het jaar 1600 en stond op de Koewei. Rond 1680, toen het huis in het bezit was van de familie Van Essen werd het omgedoopt tot De Schaffelaar, maar een directe relatie met de bekende Jan van Schaffelaar, die van de toren sprong in Barneveld, is niet aanwezig.

Brand in de Schaffelaar

In 1767 werd op de plaats van het oude huis een voor die tijd modern landhuis gebouwd, waarbij ook een luisterrijk park werd gecreëerd. Helaas brak er in 1800 brand uit en de Schaffelaar brandde tot de grond toe af. De familie Van Zuylen van Nievelt kocht het buitengoed en liet omstreeks 1850 het huidige gebouw neerzetten.

Schaffelaar in 1910

Neo-Tudorstijl

Het nieuwe huis werd enige honderden meters dichter bij het dorp gebouwd dan het oude. Het is gebouwd in de zogenaamde neo-Tudorstijl en werd de belangrijkste vertegenwoordiger van deze stijl in Nederland. Tot 1935 werd het huis particulier bewoond.

Interneringskamp

Tijdens de Tweede Wereldoorlog werd het huis door de Duitsers gebruikt als interneringskamp voor Joodse Nederlanders, die van hier uit op transport gesteld werden naar de concentratiekampen in Duitsland. Later werden er nog mensen ondergebracht, die de Randstad ontvlucht waren. In deze periode begon het huis al aftakelingsverschijnselen te vertonen. Wegens bouwvalligheid werd een torentje aan de achterzijde van het huis kort na de oorlog afgebroken.

Interieur De Schaffelaar

Bescherming Bevolking

Na de Tweede Wereldoorlog is de Schaffelaar een onderkomen geweest voor een revalidatiecentrum en maakte de stafschool van de organisatie Bescherming Bevolking gedurende enige tijd nog gebruik van het kasteel. Ook is er nog een school in gevestigd geweest. Intussen was het kasteel danig vervallen, waarop de gemeente Barneveld zich over het pand ontfermde. Het huis werd in 1966 door de gemeente aangekocht en voorbeeldig gerestaureerd, waarmee deze vertegenwoordiger van de neo-Tudorstijl voor ons land behouden is gebleven.

Stichting Het Geldersch Landschap

Het achter het huis liggende landgoed werd in 1967 aangekocht door de Stichting Het Geldersch Landschap, die zich veel moeite heeft getroost het landgoed in de oorspronkelijke stijl terug te brengen en te houden. Het landgoed wordt onder meer gesierd door een sterrenbos, een plaats waar twaalf lanen in het bos bijeen komen. Er zijn verder een slingervijver, die het Franse werk wordt genoemd, en een theekoepeltje in het park aanwezig.

Ligging

Kasteel De Schaffelaar kan tegenwoordig worden gehuurd voor verschillende evenementen, personeelsfeesten en dergelijke; ook is het beschikbaar als trouwlocatie. Het huis is eenmaal per maand - op de eerste zondag van iedere maand - gedurende enkele uren in de middag een open huis. U kunt dan op uw gemak het huis bekijken om te beoordelen of het geschikt is voor een evenement dat u voor ogen staat. Het kasteel ligt direct achter het station van Barneveld, tegen de kom van het dorp, aan de overzijde van de provinciale weg. Het kasteel is, als vermeld, één maal per maand te bezichtigen, maar het park is vrij toegankelijk.

PS

Wie leest weet meer en begrijpt beter. In onze gewaardeerde nieuwsbrief schenken we veel aandacht aan kastelen. Lees Nederlandse kastelen: van motte tot buitenplaats als u meer wilt weten over de geschiedenis van Nederlandse kastelen en het leven op kastelen door de eeuwen heen. Kasteel De Schaffelaar in Barneveld is opgenomen in Kastelen in Nederland.

Ontvang elke werkdag gratis geschiedenis per e-mail

Kastelen in Nederland 5

Ben Hendriks toont in 'Kastelen in Nederland' de mooiste en interessantste kastelen en buitenplaatsen van Nederland. Ook deze uitgave is weer een genot voor de liefhebber van Nederlandse kastelen. Ben Hendriks laat weer zien dat er in ons land talrijke pareltjes staan.
Kastelen in Nederland 5

Literatuur

E. Zandstra, Kastelen en huizen op de Veluwe, 's-Gravenhage/Rotterdam, ca 1960.

Gids voor de terreinen van de Stichting Het Geldersch Landschap, Arnhem, 1994.

Jas, Jorien e.a. (red.), Kastelen in Gelderland, Utrecht, Matrijs, 2013.

Eigen documentatie.

Lees verder over kastelen: meer kasteelinformatie

Kastelen Nederland
Schaffelaar Dossier

In de grootste provincie van Nederland, Gelderland, staat een groot aantal kastelen en adellijke huizen. Deze kastelen zijn nauw verbonden met de Gelderse geschiedenis. Opvallend is ook de grote verscheidenheid. U wordt daar uitvoerig over geïnformeerd in Kastelen in Gelderland. In deze uitgave staan 150 interessante kastelen en landhuizen.
Kastelen in Gelderland


Met 'Nederlandse kastelen: van motte tot buitenplaats' heeft Ben Hendriks een zeer toegankelijke studie geschreven over de geschiedenis van Nederlandse kastelen en het leven op kastelen door de eeuwen heen.
Kastelen: Van motte tot buitenplaats

Betrouwbare informatie kost veel tijd en geld, maar dankzij onze populaire producten heeft u op onze website toch gratis toegang.