Kasteel Wegdam in Kerspel Goor

Havezate in Overijssel

Ten zuiden van Goor in Overijssel staat de voormalige havezate het Wegdam. Het huis ligt aan de oostzijde van de Poelsbeek aan de Wegdammerweg in het Kerspel Goor. Aan de overzijde van de Poelsbeek, ten westen van het Wegdam ligt het landgoed Weldam met de zeer bekende havezate.

Middeleeuwen

In de middeleeuwen lag op de latere plaats van het kasteel Wegdam al een boerderij die behoorde tot de goederen van het huis te Goor. In het jaar 1400 werden de gebroeders Reinolt en Wolter van Coeverden door de bisschop van Utrecht beleend met het goed 'Weecdam', het latere Wegdam. Het vruchtgebruik werd door de broers aan hun tante Lysbeth van Goor gegeven.

Christoffel van Coeverden

Het goed 'Weecdam' bleef in het bezit van de familie van Coeverden, veelal als gemeenschappelijk bezit, maar omstreeks 1550 kwam het landgoed geheel in het bezit van Christoffel van Coeverden. Christoffel bezat tot dat tijdstip de helft van de erve Wegdam, maar verkreeg de andere helft van zijn achternicht Anna van Mervelt, die de weduwe was van Reinolt IV van Coeverden. Christoffel was in 1547 getrouwd met Hendrika van Haersolte. Zij lieten samen bij het erve Wegdam een edelmanswoning bouwen. Christoffel was sinds 1545 een riddermatige in de Overijsselse landdag.

Wilko Entens

Na het overlijden van Christoffel in 1563 hertrouwde zijn weduwe twee jaar later met Wilko Entens. Deze Wilco was een zoon van de beruchte Groningse watergeus Barthold Entens van Mentheda. Wilco moest door de komst van de hertog van Alva uitwijken en stierf ten slotte in 1570 in Engeland. Er brak een strijd uit om de nalatenschap tussen de erfgenamen van Christoffel, maar enkele scheidslieden wisten hulp te bieden. Bij de verdeling in 1589 kreeg Wolter, de oudste zoon, onder meer het Wegdam. Evenals zijn vader was ook hij verschreven in de ridderschap van Overijssel.

Herman van Wegdam

Herman van Wegdam, een volgende eigenaar, was aanvankelijk schout in Olst. Nadat hij daar in 1615 was opgevolgd, vestigde hij zich op het Wegdam. In 1619 liet hij het voorhuis van het Wegdam geheel vernieuwen. Er volgden nog enkele Van Coeverdens op als bewoner van het Wegdam.

Cornelis Pronk

In 1732 tekende Cornelis Pronk het Wegdam. Zijn vriend Schoemaker, die bij hem was toen Pronk de havezate tekende, schreef in 1734 dat het huis met 'deftig geboomte' was omgeven en in het water lag; het huis was via een vaste brug toegankelijk. Het was een L-vormig huis, zoals we op de prent van Cornelis Pronk kunnen zien.

Johan Heidenrijk van Coeverden

In 1755 ging Johan Heidenrijk van Coeverden het Wegdam bewonen. Ook hij werd toegelaten tot de ridderschap van Overijssel. Het jaar er op trouwde hij met Allegonda Isabella van Raesfelt. Dit echtpaar liet in 1758 een geheel nieuw huis bouwen, waarbij ze de smaak van hun tijd volgden. Dit classicistische huis is het huis zoals we dat nu kennen. Wegdam heeft een rechthoekige vorm en bestaat eigenlijk uit twee achter elkaar gelegen delen. De bovenverdieping van de achterzijde werd namelijk pas in de negentiende eeuw aangebracht, waardoor het Wegdam een dubbel schilddak heeft gekregen. Op de foto van de zijgevel is dat goed te zien. Aan de beide zijgevels en aan de achterkant is de gracht nog steeds aanwezig.

Vleugellam

Het Wegdam heeft slechts een enkel bouwhuis, daarom zegt men in Twente vaak dat het huis 'vleugellam' is. Dit bouwhuis dateert uit het begin van de achttiende eeuw.

Latere bewoners

Johan Heidenrijk was tot zijn dood onder meer richter van Kedingen, een Twents richterambt. dat de plaatsen Goor, Markelo, Rijssen en Wierden omvatte. Na zijn dood kwam Wegdam aan zijn zoon Arend Daniel, die aanvankelijk een militaire loopbaan ambieerde. Hij bleek de laatste mannelijk eigenaar van Wegdam uit de familie Van Coeverden te zijn, want na zijn dood kwam Wegdam aan zijn dochter Fosca Helena van Coeverden, die in 1822 getrouwd was met Jeremias Meyes. Meyes was reder en scheepsbouwer in Amserdam. Zij woonden niet zelf op het Wegdam, maar verhuurden de havezate.

Bouwhuis

Weldam

Een zoon van dit echtpaar, notaris Arent Meyer, vestigde zich wel op het Wegdam. Hij liet het huis aanzienlijk verbeteren, maar na enkele jaren kwam hij al te overlijden. Wegdam werd verkocht en kwam in handen van Maria Cornelia van Heeckeren van Wassenaar, die Vrouwe was van Weldam, het grotere kasteel, dat ten westen van het Wegdam is gelegen.
Zo kwam Wegdam te behoren bij het grote bezit van Weldam.
Het Wegdam heeft zeer lang leeg gestaan, maar werd vanaf de Tweede Wereldoorlog verhuurd. In 1963 werd het Wegdam grondig gerestaureerd.

PS

Wie leest weet meer en begrijpt beter. In onze gewaardeerde nieuwsbrief schenken we veel aandacht aan kastelen. Lees Nederlandse kastelen: van motte tot buitenplaats als u meer wilt weten over de geschiedenis van Nederlandse kastelen en het leven op kastelen door de eeuwen heen.

Ontvang elke werkdag gratis geschiedenis per e-mail

Literatuur

Kuile, Mr. G.J. ter; Geschiedkundige aantekeningen op de havezathen van Twenthe; 1911 - herdruk, Hengelo, 1974.

Gevers, Jhr. A.J., en A.J.Mensema; De havezaten in Twente en hun bewoners; Zwolle, Waanders, 1995.

Goïnga, Klaas; Overijssel voor ontdekkers. Kastelen, havezaten, landgoederen; Zwolle, Waanders, 1999.

Eigen documentatie.

Lees verder over kastelen: meer kasteelinformatie

Kastelen Nederland

Met 'Nederlandse kastelen: van motte tot buitenplaats' heeft Ben Hendriks een zeer toegankelijke studie geschreven over de geschiedenis van Nederlandse kastelen en het leven op kastelen door de eeuwen heen.
Kastelen: Van motte tot buitenplaats


Met 'Kastelen in Nederland' laten wij u genieten van de rijkdom van onze vaderlandse geschiedenis en in het bijzonder van de prachtigste en interessantste kastelen en huizen in Nederland.
Dankzij de vele illustraties is de uitgave 'Kastelen in Nederland' ook een kijkspel. Hierdoor krijgt u niet alleen een goede indruk hoe het kasteel in het Nederlandse landschap staat, maar wordt u ook geattendeerd op de uiterlijke bouwkundige bijzonderheden.
Kastelen in Nederland

Betrouwbare informatie kost veel tijd en geld, maar dankzij onze populaire producten heeft u op onze website toch gratis toegang.