Stadskasteel

Versterkte woning

Een stadskasteel is een versterkte stenen woning die in de middeleeuwen binnen de stadsmuren werd gebouwd. Deze huizen waren zodanig stevig gebouwd dat zij bij rellen enige tijd veiligheid konden bieden, maar zij waren niet zo goed verdedigbaar dat de stadskastelen een belegering konden doorstaan.

Binnen de vesting

Het huis stond binnen de vestingwerken in de stad en het was daarom niet nodig dat zij een belegering konden doorstaan. Zij waren daar ook niet groot genoeg voor. Een kasteel buiten de stadsmuren kon dat wel, want dat was zo groot dat de bewoners enkele maanden voor zichzelf konden zorgen: er was een waterput en binnen de kasteelmuren waren opslagplaatsen voor voedsel.

Kasteel

Stadskastelen ontberen meestal de belangrijkste kasteelkenmerken: er is geen ophaalbrug, er zijn geen torens en geen kasteelmuren met weergangen, kantelen en schietgaten. Soms wordt een kasteel dat is opgenomen in de verdedigingswerken van de stad ook stadskasteel genoemd, maar dit is, zoals u nu begrijpt, niet geheel juist. Vaak stond het kasteel er al voordat er een stad was.

Utrecht

Bekend zijn de Utrechtse stadskastelen, waaronder Oudaen. De meeste stadskastelen stammen uit de twaalfde tot de zestiende eeuw, toen in handelssteden een vermogende bovenlaag ontstond. Deze stadskastelen in Utrecht werden vooral gebouwd rond het handelscentrum bij de Oudegracht. De stenen huizen werden gebouwd voor adellijke en patriciërsfamilies. Dit gebeurde in een tijd waarin de meeste huizen in de stad nog van hout waren. De eerste stadskastelen stonden veelal op percelen die door de Utrechtse bisschop ter beschikking waren gesteld.

Voorbeelden

Ook in andere steden bouwde men stadskastelen. Voorbeelden hiervan zijn kasteel Heusden en het kasteel van Gouda. Ook in het buitenland bouwde men stadskastelen. In Bologna, Keulen, Regensburg, San Gimignano en Trier treft u fraaie voorbeelden aan. De stadskastelen van het Italiaanse stadje San Gimignano hebben een bijzondere vorm. Deze huizen werden tussen de twaalfde en de veertiende eeuw door rijke families gebouwd in de vorm van een kasteeltoren. San Gimignano staat nu bekend om de veertien torens die het silhouet van de stad domineren.

PS

Wie leest weet meer en begrijpt beter. In onze gewaardeerde nieuwsbrief schenken we veel aandacht aan kastelen. Lees Nederlandse kastelen: van motte tot buitenplaats als u meer wilt weten over de geschiedenis van Nederlandse kastelen en het leven op kastelen door de eeuwen heen.

Ontvang elke werkdag gratis geschiedenis per e-mail

Lees verder over kastelen: meer kasteelinformatie

Nederlandse Kastelen
Kasteel en geschiedenis

Met 'Nederlandse kastelen: van motte tot buitenplaats' heeft Ben Hendriks een zeer toegankelijke studie geschreven over de geschiedenis van Nederlandse kastelen en het leven op kastelen door de eeuwen heen.
Kastelen: Van motte tot buitenplaats


Met 'Kastelen in Nederland' laten wij u genieten van de rijkdom van onze vaderlandse geschiedenis en in het bijzonder van de prachtigste en interessantste kastelen en huizen in Nederland.
Dankzij de vele illustraties is de uitgave 'Kastelen in Nederland' ook een kijkspel. Hierdoor krijgt u niet alleen een goede indruk hoe het kasteel in het Nederlandse landschap staat, maar wordt u ook geattendeerd op de uiterlijke bouwkundige bijzonderheden.
Kastelen in Nederland

Betrouwbare informatie kost veel tijd en geld, maar dankzij onze populaire producten heeft u op onze website toch gratis toegang.