Kasteel Heusden
Tekst: Ben Hendriks
Kastelenkenner en auteur van Nederlandse kastelen: van motte tot buitenplaats en Kastelen in Nederland
Kastelenkenner en auteur van Nederlandse kastelen: van motte tot buitenplaats en Kastelen in Nederland
Mooi Brabants stadje
Foto Ben Hendriks: Kasteel Heusden
Heusden, een mooi Brabants stadje ten noordwesten van 's-Hertogenbosch, dankt zijn bekendheid aan de wallen. Die wallen dateren uit de Tachtigjarige Oorlog en werden na de Tweede Wereldoorlog grondig gerestaureerd. Nu prijken er standerdmolens op de bastions van de dicht bij de Maas gelegen wallen, die de stad destijds moesten beschermen. En Heusden biedt nog meer. Rond de hele oude stad vindt men nog meer fortificaties uit vervlogen tijden.St. Catharinakerk
Kort na de Tweede Wereldoorlog werd de St. Catharinakerk gebouwd op de plaats, waar vroeger de voorburcht van het kasteel van Heusden lag. De opgravingen naar het kasteel waren in 1948 nog in volle gang toen deze kerk al in aanbouw was. Van het kasteel van Heusden kon dus alleen het kasteel zelf goed onderzocht worden.Heusden heeft drie eeuwen als kasteel bestaan
Het kasteel van Heusden heeft ruim drie eeuwen als kasteel bestaan. Het kasteel werd gesticht in de twaalfde eeuw en eindigde haar feitelijke bestaan in 1667. Toen sloeg de bliksem in in de donjon, die als kruitmagazijn werd gebruikt, en dat leidde uiteindelijk tot de sloop van het kasteel.Afbeeldingen en beschrijvingen
Roghman: Kasteel Heusden omstreeks 1650
We weten vrij nauwkeurig hoe het kasteel er uit heeft gezien, want het is in verschillende prenten vereeuwigd en het komt ook op bekende kaarten voor. Zo heeft Blauw het in zijn stede-atlas van omstreeks 1630 opgenomen en werd het kasteel onder meer ook getekend door de befaamde en betrouwbare tekenaar Roelant Roghman, die leefde van 1627 tot 1692.Kasteelinrichting
Het kasteel van Heusden bestond uit een voorburcht in de vorm van een letter D. De rechte zijde was gericht op het noordwesten. Ook de burcht stond in het water en was met een brug verbonden met de voorburcht, die dus op de plaats van de huidige kerk lag. Ten zuidoosten van de burcht stond de achtkantige toren, die hoog boven de burchtgebouwen uitstak. De toren was via een brug vanaf de burcht bereikbaar.Ruïne
De resten van het Heusdense kasteel hebben jarenlang verborgen gelegen onder de oppervlakte van de plaats, die bekend was als het Burchtplein. In 1948 werd begonnen met de opgravingen onder leiding van de bekende archeoloog Dr. J.G.N. Renaud, waarna het terrein weer werd geëgaliseerd en de fundamenten bedekt.Hertenkamp
Enige tientallen jaren lang waren de resten van kasteel Heusden verborgen onder een hertenkamp met plantsoen en kinderspeelgelegenheid. In het begin van de tachtiger jaren van de vorige eeuw ontstonden er plannen om het kasteel zichtbaar te maken voor het publiek. In 1987 begonnen de werkzaamheden. De hertenkamp werd opgedoekt en de fundamenten werden opgemetseld. Ook delen van het poortgebouw en de grachten werden "hersteld", zodat het publiek kan zien hoe het middeleeuwse kasteel van Heusden er uit heeft gezien. Nou ja, hoe het er vroeger heeft uitgezien? Op de plaats waar vroeger de fundamenten lagen, ziet de bezoeker nu wel erg gaaf gemetselde muurtjes, die met mooie vertandingen hier en daar eindigen. De bezoeker kan wandelen over wat vroeger de fundamenten waren en hij kan via enkele trappetjes in het deels weer aanwezig poortgebouw een verdieping hoger klimmen, waar hij een fraai uitzicht heeft over het gave metselwerk. Maar of hij na alles gezien te hebben enig idee heeft over hoe het kasteel van Heusden, laat staan een middeleeuws kasteel in zijn algemeenheid, er vroeger heeft uitgezien, kun je grote twijfels hebben. Daarbij wordt de binnenplaats opgesierd door fraaie moderne kinderspeeltuigen, geschilderd in opwekkende kleuren, waar de middeleeuwse jeugd zelfs niet over zou kunnen dromen. Een grote brug leidt naar al dit schoons. De brug ligt over een opnieuw gegraven, tamelijk ondiepe, gracht, die nu helaas droog staat.Ligging
Foto Ben Hendriks: Kasteel Heusden
De poging om het kasteel van Heusden aan het publiek te tonen lijkt te ver doorgeschoten, maar het is toch wel aardig om hier rond te lopen over de muurtjes en je te realiseren, dat hier vroeger een burcht stond, die een zeer goed verdedigingswerk is geweest. En vanaf de wallen heeft de bezoeker al eeuwen lang een fraai uitzicht op de Maas, die hier niet ver vandaan van oost naar west stroomt.Heusden ligt aan de Maas ten noordwesten van 's-Hertogenbosch. Het stadje kan bereikt worden via de afslag Heusden, halfweg aan de snelweg A59 van Waalwijk naar 's-Hertogenbosch. Kasteel Heusden ligt juist achter de St. Catharinakerk, direct ten westen van het centrum van Heusden.
PS
Wie leest weet meer en begrijpt beter. In onze gewaardeerde nieuwsbrief schenken we veel aandacht aan kastelen. Lees Nederlandse kastelen: van motte tot buitenplaats als u meer wilt weten over de geschiedenis van Nederlandse kastelen en het leven op kastelen door de eeuwen heen. Kasteel Heusden is opgenomen in Kastelen in Nederland.Ontvang elke werkdag gratis geschiedenis per e-mail
Kastelen in Nederland 5
Ben Hendriks toont in 'Kastelen in Nederland' de mooiste en interessantste kastelen en buitenplaatsen van Nederland. Ook deze uitgave is weer een genot voor de liefhebber van Nederlandse kastelen. Ben Hendriks laat weer zien dat er in ons land talrijke pareltjes staan.Kastelen in Nederland 5
Literatuur
Lees verder over kastelen: meer kasteelinformatie
Kastelen NederlandLeestip
Een informatieve gratis nieuwsbrief over geschiedenis. Interessante verhalen over Historische Plaatsen, Kastelen, Royalty, WO2 en Wetenschap.
Al twintig jaar een begrip in Nederland bij liefhebbers van geschiedenis.
Mis niets ...
Neem nu een abonnement op onze
Gratis Nieuwsbrief
Mis niets ...
Neem nu een abonnement op onze
Gratis Nieuwsbrief
Kasteelgeschiedenis
Met 'Nederlandse kastelen: van motte tot buitenplaats' heeft Ben Hendriks een zeer toegankelijke studie geschreven over de geschiedenis van Nederlandse kastelen en het leven op kastelen door de eeuwen heen.Kastelen: Van motte tot buitenplaats
Nederlandse Kastelen
Met 'Kastelen in Nederland' laten wij u genieten van de rijkdom van onze vaderlandse geschiedenis en in het bijzonder van de prachtigste en interessantste kastelen en huizen in Nederland.Dankzij de vele illustraties is de uitgave 'Kastelen in Nederland' ook een kijkspel. Hierdoor krijgt u niet alleen een goede indruk hoe het kasteel in het Nederlandse landschap staat, maar wordt u ook geattendeerd op de uiterlijke bouwkundige bijzonderheden.
Kastelen in Nederland
Betrouwbare informatie kost veel tijd en geld, maar dankzij onze populaire producten heeft u op onze website toch gratis toegang.