Oude Stadhuis in brand

Middeleeuws stadhuis

Het eerste stadhuis van Amsterdam brandde op 7 juli 1652 volledig af. Het middeleeuwse stadhuis werd vervangen door het nieuwe stadhuis dat sinds 1808 Paleis op de Dam wordt genoemd. De brand van het Oude Stadhuis maakte veel indruk. Een groot aantal kunstenaars hebben de brand en de gevolgen daarvan vastgelegd.

Middeleeuwen

Aanvankelijk vergaderde het stadsbestuur in een plaatselijke herberg. Ook werd op deze locatie recht gesproken. Nadat de stad kort na 1300 stadsrechten had gekregen en een snel in omvang was toegenomen, besloot men een representatief pand te bouwen. Amsterdam kocht hiervoor het erf met het huis tussen de Kalverstraat en Nieuwendijk naast het Heilige Geestgasthuis bij de Dam. Het huis werd gesloopt en de gemeente bouwde er een nieuw gebouw. Het werd een eenvoudig gebouw van twee bouwlagen met een zadeldak.

Dam

Vanaf de veertiende eeuw werd het stadhuis verschillende keren uitgebreid en vergroot. Het pand moest ook enkele keren hersteld worden, want Amsterdam werd in 1421 en 1452 te maken met stadsbranden. Na de laatste brand werd het stadhuis van Amsterdam uitgebreid met een toren en een vierschaar. De vierschaar was in de middeleeuwen de naam van de rechtbank. Het complex bestond uiteindelijk uit een samenraapsel van gebouwtjes, huizen en een toren aan de Dam.

Brand

Van het middeleeuwse stadhuis bestaan verschillende afbeeldingen. Jan Abrahamsz. van Beerstraten (1622-1666) maakte verschillende schilderijen van het pand. Hierdoor weten we goed hoe het eruit heeft gezien. Door de groei waren er steeds meer mensen op het stadhuis komen werken. Men besloot tot de bouw van een nieuw stadhuis, maar voordat dit kon worden opgeleverd, het latere Paleis op de Dam, brandde het oude stadhuis op 7 juli 1652 af.

Jan Abrahamsz van Beerstraate

De kunstenaar maakte ook enkele schilderijen van de verwoestende brand en de treurige restanten. Het schilderij van Jan Abrahamsz van Beerstraaten kon in 1986 verworven worden door het Amsterdam Museum. Het kunstwerk was lange tijd in Scandinavië. Mogelijk is de kunstenaar daar ook geweest, maar daar bestaan geen duidelijk aanwijzingen voor. De kunstenaar heeft het grootste deel van zijn leven in Amsterdam gewoond. Hij schilderde vooral zeestukken en stadsgezichten. Jan Abrahamsz van Beerstraaten heeft veel plekken in Amsterdam vastgelegd die nu totaal veranderd zijn.

Troosteloze ruïne

We weten dat Jan Abrahamsz van Beerstraate op 7 juli 1652 met zijn zoon naar de brand van het oude stadhuis is gaan kijken. De brand maakte grote indruk. Hij is nog enkele keren teruggegaan om ook schetsen te maken van de troosteloze ruïne. Dit resulteerde in een aantal schilderijen, waaronder het schilderij met de brand op 7 juli 1652.

Paleis op de Dam

In de zeventiende eeuw had Amsterdam een nieuw stadhuis nodig. Omdat Amsterdam in die tijd een belangrijk handelscentrum was, moest het nieuwe stadhuis dat de wereld laten zien. Alle belangrijke kunstenaars van die tijd werden bij de bouw betrokken. Jacob van Campen was een vooraanstaand architect. Hij ontwierp het gebouw en de meeste versieringen van de gevels.
Paleis op de Dam

PS

Wie leest weet meer en begrijpt beter. In onze gewaardeerde nieuwsbrief schenken wij regelmatig aandacht aan geschiedenis van Amsterdam. Lees Amsterdam: Stadsgeschiedenis in 150 episoden als u uw bezoek aan Amsterdam wilt voorbereiden of meer wilt weten over de geschiedenis van Amsterdam. Het Oude Stadhuis komt ook voor in onze uitgave Amsterdam: Stadsgeschiedenis in 150 episoden.

Ontvang elke werkdag gratis geschiedenis per e-mail

Vervolg uw reis door Amsterdam

Amsterdam Hoofdpagina
ABC van Amsterdam

Ruud van Capelleveen schrijft regelmatig een artikel over de rijke geschiedenis van de hoofdstad van Nederland. In dit e-book verzamelde hij 150 verhalen die zijn grote interesse en betrokkenheid tonen. Deze uitgave over Amsterdam bevat 150 episoden uit de rijke geschiedenis van Amsterdam aan de hand van interessante plaatsen en opmerkelijke verhalen. U kunt de geschiedenis van deze prachtige stad en zijn soms eigenwijze inwoners volgen vanaf de middeleeuwen tot in deze tijd.
Amsterdam


In 'Door de Nederlandse geschiedenis' vertelt Ruud van Capelleveen veel over de Nederlandse geschiedenis: over de moordenaar van Willem van Oranje, Balthasar Gerards, over raadpensionaris Johan van Oldenbarnevelt, die met prins Maurits in conflict raakte, over de invloed van koning Lodewijk Napoleon, die door zijn broer Napoleon Bonaparte aangewezen werd om de Franse belangen te dienen als koning over Nederland, over de Slavenhandel van de WIC en andere belangrijke episodes uit onze vaderlandse geschiedenis.
Door de Nederlandse geschiedenis

Betrouwbare informatie kost veel tijd en geld, maar dankzij onze populaire producten heeft u op onze website toch gratis toegang.