Uitleg van Amsterdam

Stadsuitbreidingen

In de zeventiende eeuw vonden vier grote stadsuitbreidingen van Amsterdam plaats, omdat de bevolking van de stad in de Gouden Eeuw snel toenam. De eerste uitleg vond plaats in 1578. De vierde uitleg gebeurde in 1685.

Wallen en bastions

De geschiedenis van Amsterdam begon in de middeleeuwen met de bouw van een dam in de Amstel. Vissers en schippers wierpen hier terpen op en door dit graafwerk ontstonden greppels. De dijken werden verstevigd met keien die over het water werden aangevoerd. Per schip kwamen ook de houten palen naar de plaats bij de dam in de Amstel en op deze houten palen bouwden de Amsterdammers hun huizen. Stedenbouw kon niet zonder waterbouw. Eeuwenlang hebben de Amsterdammers gegraven, gebaggerd en geheid. Op deze manier ontstonden de burgwallen en vervolgens aan het einde van de middeleeuwen de uitleg binnen de Singel. Daarna volgde in de vijftiende eeuw de stadsuitleg met wallen en bastions.

Stadsbestuur

De handel nam toe en door de toenemende welvaart was al snel een nieuwe stadsuitbreiding nodig. De handelaren hadden al lang bij het bestuur aangedrongen om vaart te maken met de uitbreidingsplannen. Hun kans kwam in 1578, het jaar waarin het katholieke Spaansgezinde bestuur aan de kant werd geschoven en hun plaats werd ingenomen door protestantse kooplieden.

Uitleg

De Eerste en de Tweede Uitleg richtte zich dan ook vooral op het gebied aan de oost- en westzijde van de stad bij het IJ die meer lucht zouden geven aan de scheepsbouw, de houthandel en de haven. Bij de Derde en de Vierde Uitleg lag de nadruk meer op de woningbouw, hoewel tot de Vierde Uitleg werd besloten door de noodzaak om de Oostelijke Eilanden met fortificaties te beschermen.

Verdedigingswerken

Bij alle uitbreidingen moesten steeds nieuwe verdedigingswerken en poorten gebouwd worden, want de oude stadsmuur lag nu binnen de stad. Men bouwde na de Vierde Uitleg een aarden stadswal met bastions. De stad werd omringd door een gracht. Op de bastions stonden kanonnen die de vijand op ruime afstand konden houden.

Stenen huizen

De uitleg in de zeventiende eeuw zou Amsterdam wijdvermaarde roem brengen. Na een aantal stadsbranden mochten geen houten huizen meer gebouwd worden. Deze bepaling werd in 1669 door het gemeentebestuur van Amsterdam vastgesteld. De bakstenen huizen waren aanvankelijk smal en klein. Ze kregen een trapgevel. Deze huizen zijn nog altijd te vinden langs de grachten. Er staan nog ongeveer honderd panden met een oorspronkelijke bakstenen trapgevel. Een voorbeeld daarvan staat op de hoek van de Brouwersgracht met de Prinsengracht. Andere voorbeelden treft u aan langs de Herengracht, de Bloemgracht en het Kattengat.

PS

Wie leest weet meer en begrijpt beter. In onze gewaardeerde nieuwsbrief schenken wij regelmatig aandacht aan geschiedenis van Amsterdam. Lees Amsterdam: Stadsgeschiedenis in 150 episoden als u uw bezoek aan Amsterdam wilt voorbereiden of meer wilt weten over de geschiedenis van Amsterdam. De Uitleg van Amsterdam komt ook voor in onze uitgave Amsterdam: Stadsgeschiedenis in 150 episoden.

Ontvang elke werkdag gratis geschiedenis per e-mail

Vervolg uw reis door Amsterdam

Amsterdam Hoofdpagina
ABC van Amsterdam

Ruud van Capelleveen schrijft regelmatig een artikel over de rijke geschiedenis van de hoofdstad van Nederland. In dit e-book verzamelde hij 150 verhalen die zijn grote interesse en betrokkenheid tonen. Deze uitgave over Amsterdam bevat 150 episoden uit de rijke geschiedenis van Amsterdam aan de hand van interessante plaatsen en opmerkelijke verhalen. U kunt de geschiedenis van deze prachtige stad en zijn soms eigenwijze inwoners volgen vanaf de middeleeuwen tot in deze tijd.
Amsterdam


In 'Door de Nederlandse geschiedenis' vertelt Ruud van Capelleveen veel over de Nederlandse geschiedenis: over de moordenaar van Willem van Oranje, Balthasar Gerards, over raadpensionaris Johan van Oldenbarnevelt, die met prins Maurits in conflict raakte, over de invloed van koning Lodewijk Napoleon, die door zijn broer Napoleon Bonaparte aangewezen werd om de Franse belangen te dienen als koning over Nederland, over de Slavenhandel van de WIC en andere belangrijke episodes uit onze vaderlandse geschiedenis.
Door de Nederlandse geschiedenis

Betrouwbare informatie kost veel tijd en geld, maar dankzij onze populaire producten heeft u op onze website toch gratis toegang.