Willem Aalders en Bert ter Schegget

Hervormde theologen

Willem Aalders en Bert ter Schegget waren beiden hervormde theologen. Zij waren echter ook zeer verschillend. Willem Aalders vond dat de christenen geen kabaal moesten maken in de maatschappij. Hij vond dat politieke uitspraken niet tot de taak van de kerk behoorden. Vanaf de kansel kon Ter Schegget zich flink kwaad maken over alles wat er in de wereld gebeurde.

Bert ter Schegget

De hervormde theoloog Gijsbertus Hendricus (Bert) ter Schegget (1927-2001) werd geboren als domineeszoon. Hij groeide op in Amsterdam. Van 1947 tot 1953 studeerde hij theologie aan de Universiteit van Amsterdam. Na zijn studie was hij predikant in Vreeland aan de Vecht, Willemstad op Curaçao, Caracas, Berlijn en in Noord-Italië. Bert ter Schegget was uiterst links georiënteerd.

Zuid-Amerika

Bert ter Schegget vormde zijn politieke denkbeelden in Zuid-Amerika. Hier zag hij met eigen ogen hoe de kapitalisten de arme bevolking uitbuitten. Ter Schegget was met zijn dissertatie 'Het beroep op de stad der toekomst' één van de eerste Nederlandse theologen die schreef over de 'theologie der bevrijding'. Geloof in God was niet mogelijk zonder protest tegen de structuur van de maatschappij. Hij vond ook dat revolutie niet mogelijk was zonder geloof in God. Deze strijdbaarheid werd hem niet in dank afgenomen. Keer op keer werd Bert ter Schegget gepasseerd bij kerkelijke benoemingen. Pas in 1981 benoemde de hervormde synode deze bijzonder bevlogen theoloog tot kerkelijk hoogleraar in Leiden. Sommige van zijn vrienden, waaronder de politicus Willem Aantjes, noemden hem een 'echte Bergrede-christen'.

Willem Aalders

Willem Aalders (1909-2005) werd geboren in een gereformeerde pastorie. Na het conflict in de Gereformeerde Kerken van 1926 sloot vader Aalders zich aan bij de zienswijze van Johannes Geelkerken (1879-1960). De familie werd uiteindelijk hervormd. Willem Aalders studeerde theologie in Utrecht, waar hij in 1941 promoveerde op de Franse denker Blaise Pascal. Aalders was predikant in Koudum, Groningen en Den Haag.

Karl Barth

Na de Tweede Wereldoorlog verwachtte Willem Aalders veel van de Zwitserse theoloog Karl Barth (1886-1968). Barth was de grondlegger van de dialectische theologie. Kenmerkend voor zijn theologie was de gedachte "Senkrecht von Oben". God zou zich loodrecht van boven openbaren en alleen in die openbaring was God te ontmoeten. Volgens Karl Barth kon alleen de Bijbel als bron van de Godskennis dienen. Hij wees alle andere wegen naar Godskennis af: "alles wat een mens over God te weten komt is louter uit genade."
Al snel keerde Willem Aalders zich af van de theologie van Karl Barth. Het stoorde hem dat Barth vooral door linkse denkers werd gebruikt om de politiek in de kerk te smokkelen. Volgens Aalders moest het evangelie gevrijwaard worden van deze nieuwe politieke en ideologische binding. Daarmee zette Aalders zich af tegen de toen heersende mode onder de theologen. Hij voelde zich vooral thuis bij de theologen uit de negentiende eeuw als Søren Kierkegaard en Guillaume Groen van Prinsterer.

Bevrijdingstheologie

In 1967 aanvaarde Willem Aalders een benoeming tot lector protestante theologie aan de Katholieke Universiteit van Nijmegen. Hij bleef tot 1978 in Nijmegen. Willem Aalders behoorde tot de opstellers van 'Het Getuigenis'. Met dit geruchtmakende geschrift zette een groep vooraanstaande theologen in 1971 zich af tegen de identificatie van de Bijbelse boodschap met linkse idealen. Willem Aalders moest niets hebben van de bevrijdingstheologie, die uit Zuid-Amerika de kerken in Europa bereikte. Volgens veel theologen sloeg Aalbers wel erg ver door. Hij legde teveel nadruk op de relatie tussen de mens en God. De aardse werkelijkheid, een van de uitgangspunten van de bevrijdingstheologie, raakte totaal buiten beeld.

Lector in Nijmegen

Willem Aalders was als conservatief ook een tegenstander van de vorming van de Protestantse Kerk in Nederland en was ongelukkig met de ontwikkelingen binnen de kerk. Ook Bert ter Schegget had veel zorgen over de ontwikkelingen binnen de kerk. Vernieuwing was nauwelijks van de grond gekomen en de kerken waren alsmaar leger geworden.

PS

Wie leest weet meer en begrijpt beter. In onze gewaardeerde nieuwsbrief staan veel tips en wetenswaardigheden over geschiedenis en cultuur waar u echt iets aan heeft. Lees Door de Nederlandse Geschiedenis en Leven in de delta als u meer wilt weten over de geschiedenis van Nederland.

Ontvang elke werkdag gratis geschiedenis per e-mail

Lees verder: meer informatie over Kerk en Samenleving

Kerk en Samenleving
Protestantisme

Leven in de delta is een aantrekkelijke geschiedenisbundel en een reis door de tijd en door Nederland. U ziet Nederland door de ogen van een liefhebber van geschiedenis: beleef het verleden van ons land aan de hand van opzienbarende feiten en mooie verhalen.
Leven in de delta


Met 'Nederlandse kastelen: van motte tot buitenplaats' heeft Ben Hendriks een zeer toegankelijke studie geschreven over de geschiedenis van Nederlandse kastelen en het leven op kastelen door de eeuwen heen.
Nederlandse kastelen

Betrouwbare informatie kost veel tijd en geld, maar dankzij onze populaire producten heeft u op onze website toch gratis toegang.