Filips IV de Schone tegen Kerk en Tempeliers

Machtigste vorst van zijn tijd

Filips IV de Schone (1268-1314) was de machtigste vorst van zijn tijd. Hij versterkte de macht van het Franse koningshuis. Filips IV de Schone beperkte de macht van de katholieke kerk. Filips de Schone duldde geen kerkelijke inmenging van de kerk in zijn politek. De paus verbood zijn vertegenwoordigers in Frankrijk om belasting te betalen over de inkomsten en de bezittingen van de kerk. Filips de Schone reageerde hierop met een uitvoerverbod van goud en zilver. Hierdoor ontving paus Bonifatius VIII (1235-1303) geen inkomsten meer uit Frankrijk.

Conflict met Rome

In het jaar 1300 escaleerde het conflict met de kerk in Rome. Filips de Schone liet een bisschop arresteren en deze geestelijke moest zich voor een wereldlijke rechtbank verdedigen tegen een beschuldiging van hoogverraad. Paus Bonifatius VIII reageerde hierop met zijn schrijven 'Unam Sanctam' (1302), waarin hij stelde dat de geestelijke macht boven de wereldlijke macht gesteld moest worden. Met andere woorden: de paus zou de koning wel vertellen hoe het zat en niet andersom. Filips de Schone was furieus. In 1303 beschuldigde hij tijdens een proces in het Louvre in Parijs de paus van ketterij, sodomie en moord. Filips wilde de paus afzetten. Paus Bonifatius VIII sprak de banvloek over de Franse koning uit. Filips werd alsmaar kwader: hij stuurde zijn vertrouweling Willem van Nogaret naar Anagni om de paus tot andere gedachten te brengen. Bonifatius werd met de dood bedreigd en korte tijd gevangengezet. Na zijn vrijlating leefde de 84-jarige paus nog maar een paar weken. Bonifatius overleed als een gebroken man, zegt men.

Tempeliers

Filips de Schone bond ook de strijd aan met de orde van de tempeliers. Men neemt aan, dat deze orde omstreeks 1129 ontstond uit een aantal vrijbuitende zeer gelovige kruisvaarders. De Franse edelman Hugo van Payns (1070-1136) wordt gezien als de oprichter van dit bonte gezelschap. Van Payns vocht tijdens de eerste kruistocht in Jeruzalem aan de zijde van Godfried van Bouillon (1060-1100). De tempeliers deden afstand van hun aardse goederen. Zij schonken hun bezit aan de orde. Hierdoor werd de orde van de tempeliers in korte tijd zeer rijk. De orde bezat onder meer veel landgoederen. De orde hoefde geen belasting af te dragen en kreeg zelf het recht om belasting te heffen in de door de orde gecontroleerde gebieden.

Macht

De orde werd een belangrijke financiële macht: de tempeliers bezaten de belangrijkste bank in de westerse wereld. Tot de klantenkring van de tempeliers behoorde ook het Franse koningshuis. Ook Filips de Schone had een grote schuld aan de tempeliers opgebouwd. In oktober 1307 gaf hij opdracht om de tempeliers gevangen te nemen. De tempeliers werden veroordeeld wegens ketterij en terechtgesteld. Filips de Schone kreeg hierbij hulp van de door hem aan de macht gebrachte paus Clemens V (1264-1314). In november 1307 gaf Clemens met zijn 'Pastoralis praeeminentiae' opdracht om de tempeliers te arresteren en beslag te leggen op hun bezittingen.

Unam Sanctam

De regering van Filips de Schone luidde het begin in van het verval van de pauselijke almacht in de Europese politiek. In de toekomst zou de koning de scepter zwaaien over het aardse Frankrijk en mocht de paus alleen invloed uitoefenen op het geestelijke leven. Het pauselijke dictaat 'Unam Sanctam' werd door de wereldlijk leiders alleen nog aangehaald als zij dat voordelig vonden. Hierdoor bleven regelmatig conflicten ontstaan met de hoogste vertegenwoordiger van Gods koninkrijk op aarde.

PS

Wie leest weet meer en begrijpt beter. In onze gewaardeerde nieuwsbrief schenken we veel aandacht aan royalty en koninklijke huizen. Lees Koninklijke Geschiedenis als u meer wilt weten over de geschiedenis van de belangrijkste koninklijke huizen.

Ontvang elke werkdag gratis geschiedenis per e-mail

Lees verder: meer Koninklijk Huis

Koninklijk Huis

In deze bundel is een eerste selectie opgenomen van de artikelen die Ruud van Capelleveen over het Koninklijk Huis schreef. Voor deze uitgave werden de meeste artikelen herschreven, geactualiseerd en aangevuld. Door deze wijzigingen blijven de artikelen interessant; nu en later.
Koninklijke geschiedenis


In deze publicatie in de serie Kastelen in Nederland van Ben Hendriks staan vooral veel kastelen en paleizen die zijn bewoond of eigendom zijn geweest van de koninklijke familie die zijn bewoond of eigendom zijn geweest van de koninklijke familie, zoals Huis ten Bosch, Soestdijk, Drakensteyn, Noordeinde, Paleis Het Loo, het Oude Loo. Ook deze uitgave van Ben Hendriks staat weer garant voor veel leesplezier.
Kastelen in Nederland


Met deze uitgave over het Britse vorstenhuis komt u veel te weten: niet alleen over het wel en wee van alle Engelse koningen en koninginnen, maar ook over de tijd waarin zij leefden, de machtsstrijd waarin de koningen verwikkeld raakten en de oorlogen die zij voerden. In dit digitale boek staan alle Britse koningen en koninginnen vanaf Willem de Veroveraar.
Engelse koningen en koninginnen

Betrouwbare informatie kost veel tijd en geld, maar dankzij onze populaire producten heeft u op onze website toch gratis toegang.