Horst Köhler (1943-2024)

Duitse bondspresident

De Duitse bondspresident Horst Köhler verraste zijn landgenoten door af te treden. Hij maakte zijn vertrek op 31 mei 2010 tijdens een persconferentie in zijn ambtswoning, slot Bellevue, in Berlijn bekend. Nooit eerder trad een zittend bondspresident in Duitsland af. Horst Köhler trad af na uitlatingen over de Duitse missie in Afghanistan. Zijn aftreden werd niet begrepen in Duitsland.

Afghanistan

Horst Köhler gaf als reden het gebrek aan respect voor het presidentiële ambt. Horst Köhler kwam onder vuur te liggen door een uitspraak over de reden van de Duitse interventie in Afghanistan. In het Pinksterweekend bracht Horst Köhler met zijn vrouw een bezoek aan de Duitse troepen in het noorden van Afghanistan. Na afloop verklaarde Horst Köhler dat "een land van onze grootte en met nadruk op de export moet weten dat in noodgevallen militaire inzet nodig is om onze belangen te verdedigen, zoals vrije handelswegen." Köhler leek een lans te breken voor militaire interventies in het buitenland voor de bescherming van de handelsbetrekkingen. Jürgen Trittin, voorzitter van de Groenen, eiste dat Horst Köhler zijn woorden terugnam. De militaire inzet van Duitsland in het buitenland lag zeer gevoelig, door de loop van de geschiedenis in de twintigste eeuw. Bewapende handelspolitiek is strijdig met de huidige Duitse grondwet.

Commotie

In een reactie op de commotie zei Horst Köhler dat hij totaal verkeerd begrepen was en dat sommigen zijn woorden expres verkeerd uitlegden. Köhler was diep gegriefd; hij voelde zich moedwillig verkeerd begrepen: "deze kritiek mist elke grond." Twee uur voordat Horst Köhler zijn aftreden bekend maakte, informeerde hij Angela Merkel over zijn aftreden. Bondskanselier Angela Merkel trachtte vergeefs Köhler van zijn besluit af te houden. Merkel zegde een bezoek aan het Duitse voetbalelftal in Italië af. Zij moest alles uit de kast halen om haar regering bij elkaar te houden. De coalitie van Merkel stond op dat moment historisch laag in de opiniepeiling, terwijl de gevolgen van de kredietcrisis haar dwongen om pijnlijke oplossingen aan de Duitse kiezer voor te leggen.

Bondspresident van Duitsland

Horst Köhler was de negende bondspresident van Duitsland. Hij werd op 4 maart 2004 als lid van de CDU door de CDU, CSU en FDP genomineerd voor het presidentschap. In 2009 werd hij voor een tweede ambtstermijn van vijf jaar herkozen door de Bondsvergadering. De Duitse bondspresident heeft een andere functie dan het Nederlandse staatshoofd. De bondspresident is niet slechts lintenknipper. De bondspresident staat boven de partijen en kan zich zekere vrijheden veroorloven met het doen van politieke uitspraken. De Duitsers verwachten van de bondspresident dat hij op belangrijke momenten toespraken houdt over maatschappelijke thema's. Horst Köhler werd tijdelijk opgevolgd door Jens Böhrnsen. Duitsland koos op 30 juni 2010 een nieuwe bondspresident. Dit gebeurde door de Bondsvergadering, een kiescollege van de afgevaardigden van de Bondsdag en van de deelstaatparlementen. De Bondsvergadering koos Christian Wulff.

Opleiding

Horst Köhler werd op 22 februari 1943 geboren in Skierbieszow in het tijdens de Tweede Wereldoorlog bezette oostelijk centraal Polen. Toen de Russen dit gebied dreigden te veroveren aan het einde van de oorlog, vluchtte de familie Köhler naar Leipzig. Deze stad kwam in 1945 in de Russische zone te liggen, de latere DDR. In 1953 vestigde de familie zich via Berlijn in Ludwigsburg in de West-Duitse deelstaat Baden-Württemberg. Köhler studeerde economie en politieke wetenschappen aan de universiteit van Tübingen.

Loopbaan

Van 1969 tot 1976 was hij wetenschappelijk adviseur bij het IAW, het Instituut voor Toegepast Economisch Onderzoek in Tübingen. Vervolgens ging hij naar het Federale Ministerie van Economische Zaken. Na verschillende functies werd hij in 1990 onder leiding van Theo Waigel (CSU) staatssecretaris bij het Federale Ministerie van Financiën. Köhler was tussen 1990 en 1993 onder meer Duitslands hoofdonderhandelaar voor het Verdrag van Maastricht betreffende de Europese Monetaire Unie. In 1993 stapte hij over naar de financiële wereld. Hij was eerst als president van de Duitse Spaarbanken en Girovereniging en daarna als president van de Europese Bank voor Wederopbouw en Ontwikkeling in Londen. In 2000 werd hij hoofd van het Internationale Monetaire Fonds (IMF). In 2004 werd Köhler de negende bondspresident, als opvolger van Johannes Rau.

Overlijden

Horst Köhler overleed op 1 februari 2025 op 81-jarige leeftijd na een kort ziekbed. Bondspresident Frank-Walter Steinmeier prees de overledene in een condoleancebrief aan zijn weduwe Eva Luise Köhler als een "geluk voor ons land."

(Dit artikel kwam met hulp van L.A. Dumonde tot stand)

PS

Wie leest weet meer en begrijpt beter. In onze gewaardeerde nieuwsbrief schenken wij veel aandacht aan de geschiedenis van Duitsland en de mooiste plekjes in dit land. Lees Duitsland: Geschiedenis en Wetenswaardigheden als u uw vakantie in Duitsland wilt voorbereiden of meer wilt weten over de geschiedenis van dit interessante land.

Ontvang elke werkdag gratis geschiedenis per e-mail

Lees verder: meer Politiek

Politiek
Politiek Duitsland
Overzicht Politiek 2010

Leven in de delta is een aantrekkelijke geschiedenisbundel en een reis door de tijd en door Nederland. U ziet Nederland door de ogen van een liefhebber van geschiedenis: beleef het verleden van ons land aan de hand van opzienbarende feiten en mooie verhalen.
Leven in de delta


Met 'Nederlandse kastelen: van motte tot buitenplaats' heeft Ben Hendriks een zeer toegankelijke studie geschreven over de geschiedenis van Nederlandse kastelen en het leven op kastelen door de eeuwen heen.
Nederlandse kastelen

Betrouwbare informatie kost veel tijd en geld, maar dankzij onze populaire producten heeft u op onze website toch gratis toegang.