Leo Tindemans (1922-2014)

Belgische politicus

De Belgische politicus Leo Tindemans overleed op 26 december 2014 aan een longontsteking in zijn woning in Edegem. De oud-premier, minister van Staat en Europarlementariër werd 92 jaar. CD&V- voorzitter Wouter Beke zei dat zijn partij afscheid moest nemen van een van haar iconen en wellicht voor altijd de populairste politicus. Hij refereerde hiermee naar de grote verkiezingsoverwinning van Leo Tindemans bij de eerste Europese verkiezingen in 1979.

Voorkeurstemmen

Tindemans was de eerste Belgische politicus die een miljoen voorkeurstemmen haalde. Deze score werd later niet meer verbeterd. Leo Tindemans had het imago van een onkreukbare politicus en had daarnaast een groot redenaarstalent, waarmee hij mensen in veel geledingen van de Belgische maatschappij kon inpakken.

Federatie

Tindemans sprak niet van papier. Hij kon een samenhangend verhaal over de noodzaak van internationale samenwerking geven en werd daarmee een belangrijk man in de Europese politiek. Toen de Europese Unie in 2012 de Nobelprijs voor Vrede won, ging de toenmalige voorzitter van de Europese Raad, Herman Van Rompuy, op bezoek bij Tindemans om de prijs te laten zien. "Jij had die ook in ontvangst kunnen nemen," zei Van Rompuy toen aan de man die in België als een van de architecten van de Europese Unie wordt gezien. Leo Tindemans stond ook aan de basis van de Belgische federatie. Als minister van Communautaire Betrekkingen werkte hij in 1968 aan voorstellen, die onder de regering van Gaston Eyskens in 1971 tot de eerste staatshervorming zou leiden, waarin de deelstaten meer te vertellen kregen.

Loopbaan

Tindemans werd op 16 april 1922 geboren in Zwijndrecht. Hij studeerde handelswetenschappen in Antwerpen en economie aan de Gentse universiteit. Hij begon zijn politieke loopbaan binnen de CVP, de voorloper van de CD&V, als nationaal secretaris. In 1961 werd hij parlementslid. Van 1965 tot 1973 was hij burgemeester van Edegem. In 1974 werd Tindemans premier van een minderheidskabinet van christendemocraten en liberalen. In 1977 viel de regering. Langdurige onderhandelingen volgden. Uiteindelijk werd een oplossing gevonden voor de Vlaams-Waalse tegenstellingen.

Grondwet geen vodje

Er kwam een staatshervorming, het zogenaamde Egmontpact, waarin België werd omgevormd tot een federale staat met een groot aantal regelingen voor de verhoudingen tussen de taalgemeenschappen. Dit Egmontpact betekende het einde van het kabinet van Leo Tindemans. Het inschrijfrecht voor Franstaligen in Brussel, in ruil voor de splitsing van het kiesdistrict Brussel-Halle-Vilvoorde, bleek een te hoge horde. Nadat de Raad van State kritiek uitte op de grondwettigheid van deze regeling diende Tindemans het ontslag in van zijn regering. "Voor mij is de grondwet geen vodje papier," zei de premier op 11 oktober 1978 in de Kamer. "Ik ga van deze tribune weg; ik ga naar de koning en ik bied het ontslag van de regering aan."

Buitenlandse Zaken

In de jaren tachtig was Leo Tindemans in vier achtereenvolgende kabinetten van premier Wilfried Martens minister van Buitenlandse Zaken. Tijdens zijn ambtstermijn besloot België in 1985 tot de plaatsing van 48 kruisraketten. Internationale samenwerking was een speerpunt in het beleid van Tindemans.

Tindemans Groep

In 1989 werd hij weer lid van het Europees Parlement. Hij vervulde deze functie tot 1999. In de jaren 1994-1995 was hij voorzitter van de Tindemans Groep, de commissie die zich boog over de toekomst van de Europese instituties. Dit gebeurde met het oog op de uitbreiding van de unie met nieuwe lidstaten in Oost-Europa. Het IJzeren Gordijn was verdwenen, de invloed van Rusland tanende en daar wilde de Europese Unie gebruik van maken. In 1995 werden Finland, Oostenrijk en Zweden lid van de EU. In 2004 kwamen daar nog tien landen bij: Cyprus, Estland, Hongarije, Letland, Litouwen, Malta, Polen, Slovenië, Slowakije en Tsjechië. Drie jaar later traden ook nog Bulgarije en Roemenië tot de Europese Unie toe. De rol van Rusland was gemarginaliseerd: het grootste deel van de bevolking in Oost-Europa werd nu in Brussel vertegenwoordigd.

PS

Wie leest weet meer en begrijpt beter. In onze gewaardeerde nieuwsbrief staan veel tips en wetenswaardigheden over geschiedenis en cultuur waar u echt iets aan heeft. Lees Door de Nederlandse Geschiedenis en Leven in de delta als u meer wilt weten over de geschiedenis van Nederland.

Ontvang elke werkdag gratis geschiedenis per e-mail

Lees verder: meer Politiek

Politiek

Leven in de delta is een aantrekkelijke geschiedenisbundel en een reis door de tijd en door Nederland. U ziet Nederland door de ogen van een liefhebber van geschiedenis: beleef het verleden van ons land aan de hand van opzienbarende feiten en mooie verhalen.
Leven in de delta


Met 'Nederlandse kastelen: van motte tot buitenplaats' heeft Ben Hendriks een zeer toegankelijke studie geschreven over de geschiedenis van Nederlandse kastelen en het leven op kastelen door de eeuwen heen.
Nederlandse kastelen

Betrouwbare informatie kost veel tijd en geld, maar dankzij onze populaire producten heeft u op onze website toch gratis toegang.