Jan Palach (1948-1969)
Tsjecho-Slowaakse student en demonstrant
Foto Chmee2 (CC BY): Herdenking bij monument van Jan Palach in Praag
De Tsjecho-Slowaakse student en demonstrant Jan Palach stak zichzelf op 16 januari 1969 in brand uit protest tegen de bezetting van Tsjecho-Slowakije door de Warschaupacttroepen, die daarmee een einde maakten aan de Praagse Lente. Het graf van Jan Palach op de begraafplaats werd Olsany werd al snel een pelgrimsoord.Opleiding
Jan Palach werd op 11 augustus 1948 geboren in Vsetaty bij Melnik in de regio Midden-Bohemen. Jan was de zoon van een snoephandelaar, die zijn zaak genationaliseerd zag worden toen de communisten aan de macht kwamen. Na de lagere school waar hij een grote belangstelling aan de dag legde voor geschiedenis en vooral de Boheemse historie, ging Jan Palach in 1963 naar het gymnasium van Melnik. In 1969 studeerde Jan Palach geschiedenis aan de universiteit van Praag.Praagse Lente
Tsjecho-Slowakije maakte in 1968 onder president Alexander Dubcek een periode van liberalisering door. Dubcek schafte de censuur af en gaf ruimte aan andere politieke partijen. Deze liberalisatie viel niet in goede aarde bij de leiders van de Sovjet-Unie en de andere landen van het Warschaupact. Zij waren waarschijnlijk bang dat de Praagse Lente ook in hun land in vruchtbare aarde zou vallen. In de nacht van 20 op 21 augustus viel een groot leger van de Sovjet-Unie en andere landen van het Warchaupact Tsjecho-Slowakije binnen om Alexander Dubcek af te zetten en de orde te herstellen.Zelfverbranding
De student Jan Palach schreef enkele protestbrieven naar de nieuwe communistische leiders, waarin hij vroeg om opheffing van censuur en propaganda en zijn daad op het Wenceslausplein in Praag aankondigde. Jan Palach ging op 16 januari 1969 het plein, overgoot zich met benzine, ontstak het vuur en werd de eerste fakkel die hij in zijn brief aan de machthebbers had gemeld. Jan Palach raakte zeer ernstig gewond. Hij werd naar het ziekenhuis vervoerd, waar hij drie dagen later overleed.Begrafenis
De begrafenis van Palach op de Olsany-begraafplaats in Praag liep uit op een grote demonstratie tegen de bezetting. Ook in latere jaren bleef zijn graf een pelgrimsoord. In 1973 besloot de overheid tot de opgraving en de verbranding van zijn lichaam. De urn met de as van Jan Palach kreeg een plaatsje in zijn geboorteplaats Vsetaty.NAVOlging
De daad van Jan Palach kreeg navolging. Hij was niet de enige student in Tsjecho-Slowakije die zich op deze manier uit protest van het leven beroofde. Jan Zajic stak zich op 25 februari 1969 als protest tegen het regeringsbeleid in brand. Anderen zouden nog volgen. Uiteindelijk staken tien personen zichzelf in brand. Op het Wenceslasplein in Praag herinnert sinds een plaquette van de beeldhouwer Olbram Zoubek aan Jan Palach en Jan Zajic. Na de omwenteling werd in december 1989 in Praag een plein naar Jan Palach vernoemd.PS
Wie leest weet meer en begrijpt beter. In onze gewaardeerde nieuwsbrief staan veel tips en wetenswaardigheden over geschiedenis en cultuur waar u echt iets aan heeft. Lees Door de Nederlandse Geschiedenis en Leven in de delta als u meer wilt weten over de geschiedenis van Nederland.Ontvang elke werkdag gratis geschiedenis per e-mail
Lees verder: meer Politiek
PolitiekLeestip
Een informatieve gratis nieuwsbrief over geschiedenis. Interessante verhalen over Historische Plaatsen, Kastelen, Royalty, WO2 en Wetenschap.
Al twintig jaar een begrip in Nederland bij liefhebbers van geschiedenis.
Mis niets ...
Neem nu een abonnement op onze
Gratis Nieuwsbrief
Mis niets ...
Neem nu een abonnement op onze
Gratis Nieuwsbrief
Geschiedenis Nederland
Leven in de delta is een aantrekkelijke geschiedenisbundel en een reis door de tijd en door Nederland. U ziet Nederland door de ogen van een liefhebber van geschiedenis: beleef het verleden van ons land aan de hand van opzienbarende feiten en mooie verhalen.Leven in de delta
Nederlandse Kastelen
Met 'Nederlandse kastelen: van motte tot buitenplaats' heeft Ben Hendriks een zeer toegankelijke studie geschreven over de geschiedenis van Nederlandse kastelen en het leven op kastelen door de eeuwen heen.Nederlandse kastelen
Betrouwbare informatie kost veel tijd en geld, maar dankzij onze populaire producten heeft u op onze website toch gratis toegang.