Koningshuis geeft roofkunst terug

Koninklijke verzameling

In 2013 begon het Koninklijk Huis met een onderzoek naar de herkomst van de kunstobjecten in de zogenaamde Koninklijke Verzamelingen. De commissie van het koningshuis stelde vast dat een schilderij, dat in de jaren zestig door de toenmalige koningin Juliana werd aangekocht, als roofkunst aangemerkt dient te worden.

Oorlog

Het kunstwerk kwam in de oorlogsjaren in handen van de Duitse bezetter. Koningin Juliana treft geen blaam. Zij kocht het schilderij bij een Nederlandse kunsthandelaar. Het Koninklijk Huis heeft contact opgenomen met de erfgenamen van de oorspronkelijke eigenaar. "Het koningspaar vindt het van groot belang dat onafhankelijk herkomstonderzoek heeft plaatsgevonden en heeft op voorhand aangegeven het belangrijk te vinden dat de stichting handelt conform de criteria die het Rijk heeft gesteld ten aanzien van restitutie," schrijft de Rijksvoorlichtingsdienst in een persbericht. Vanwege de privacy worden geen mededelingen gedaan over de erven. Zij willen niet bekend worden.

Oordeel

Het Koninklijk Huis kondigde in november 2013 een onderzoek aan naar de herkomst van alle sinds 1933 aangekochte werken. De kunstcommissie presenteerde haar bevindingen in maart 2015. "Tot de Koninklijke Verzamelingen behoren tienduizenden objecten," zegt de Rijksvoorlichtingsdienst. "Alle objecten behorende tot de deelcollecties schilderkunst, portretminiaturen, beeldhouwkunst, tekenkunst, zilveren en gouden objecten en kroonjuwelen zijn onder de loep genomen," schreef de commissie die onderzoek deed naar de herkomst van de kunstwerken in haar rapport. "Er is één schilderij aangetroffen waarvan de herkomstgeschiedenis naar het oordeel van de begeleidingscommissie verwijst naar onvrijwillig bezitsverlies tijdens de Duitse bezetting. Het gaat om het schilderij 'Het Haagse Bos met gezicht op Paleis Huis ten Bosch' van Joris van der Haagen dat in 1960 door Koningin Juliana is aangekocht van een Nederlandse kunsthandel zonder kennis te hebben van de herkomstgeschiedenis van het schilderij." Bij de verkoop van dit schilderij is sprake geweest van onvrijwillig bezitsverlies, zegt de commissie. Met andere woorden: de eigenaar werd gedwongen om afstand te doen van het gezicht op Paleis Huis ten Bosch.

Joris van der Haagen

De Nederlandse kunstenaar Joris van der Haagen werd omstreeks 1615 geboren in Arnhem. Hij was een zoon van de kunstschilder Abraham van der Haagen. Joris vestigde zich na enkele jaren in Amsterdam te hebben gewerkt in 1639 in Den Haag, waar hij vier jaar later lid werd van het Haagse schildersgilde. In 1656 was hij betrokken bij de oprichting van Congrerie Pictura, een genootschap van kunstenaars dat tot 1849 bestond. Joris van der Haagen schilderde vooral landschappen en stadsgezichten. Hij overleed in 1669 in Den Haag.

Paleis Huis ten Bosch

Paleis Huis ten Bosch werd aan het begin van de zeventiende eeuw door architect Pieter Post gebouwd als zomerverblijf voor stadhouder Frederik Hendrik en zijn echtgenote Amalia van Solms. Centraal op het schilderij van Joris van der Haagen torent de koepel van de Oranjezaal boven het paleis uit. Na het overlijden van haar echtgenoot in 1647 liet Amalia van Solms deze zaal decoreren met schilderijen die de glorie van Frederik Hendrik tonen. Sindsdien wordt deze zaal aangeduid als Oranjezaal. Er werkten een groot aantal kunstenaars aan de historiestukken voor de Oranjezaal. Jacob van Campen en Constantijn Huygens kozen in samenspraak met de weduwe kunstenaars die werkten in de stijl van de Vlaamse barokschilder Peter Paul Rubens (1577-1640). Deze kunstenaars werden destijds gezien als de belangrijkste schilders van historiestukken in de Nederlanden. In onze tijd worden de 31 schilderijen over het leven van stadhouder Frederik Hendrik vanuit historisch en artistiek oogpunt van groot belang beschouwd.

PS

Wie leest weet meer en begrijpt beter. In onze gewaardeerde nieuwsbrief schenken we veel aandacht aan royalty en koninklijke huizen. Lees Koninklijke Geschiedenis als u meer wilt weten over de geschiedenis van de belangrijkste koninklijke huizen.

Ontvang elke werkdag gratis geschiedenis per e-mail

Lees verder: meer Koninklijk Huis

Koninklijk Huis
Koninklijk Huis in Nederland
Koninklijke Geschiedenis

In deze bundel is een eerste selectie opgenomen van de artikelen die Ruud van Capelleveen over het Koninklijk Huis schreef. Voor deze uitgave werden de meeste artikelen herschreven, geactualiseerd en aangevuld. Door deze wijzigingen blijven de artikelen interessant; nu en later.
Koninklijke geschiedenis


In deze publicatie in de serie Kastelen in Nederland van Ben Hendriks staan vooral veel kastelen en paleizen die zijn bewoond of eigendom zijn geweest van de koninklijke familie die zijn bewoond of eigendom zijn geweest van de koninklijke familie, zoals Huis ten Bosch, Soestdijk, Drakensteyn, Noordeinde, Paleis Het Loo, het Oude Loo. Ook deze uitgave van Ben Hendriks staat weer garant voor veel leesplezier.
Kastelen in Nederland


Met deze uitgave over het Britse vorstenhuis komt u veel te weten: niet alleen over het wel en wee van alle Engelse koningen en koninginnen, maar ook over de tijd waarin zij leefden, de machtsstrijd waarin de koningen verwikkeld raakten en de oorlogen die zij voerden. In dit digitale boek staan alle Britse koningen en koninginnen vanaf Willem de Veroveraar.
Engelse koningen en koninginnen

Betrouwbare informatie kost veel tijd en geld, maar dankzij onze populaire producten heeft u op onze website toch gratis toegang.