Rutte wil onderzoek naar compensatieregeling
Tekst: Ruud van Capelleveen, oktober 2016
Auteur van Door de Nederlandse Geschiedenis en Koninklijke Geschiedenis
Auteur van Door de Nederlandse Geschiedenis en Koninklijke Geschiedenis
Compensatieregeling
Naar aanleiding van de onthulling van RTL over een geheime compensatieregeling van premier Piet de Jong met het Koninklijk Huis in de jaren zeventig kondigde premier Mark Rutte op 11 oktober 2016 aan een onderzoek te zullen uitvoeren naar de manier waarop het inkomen van de Oranjes is samengesteld. Rutte stuurde aan de vooravond van het debat over uitgaven voor het Koninklijk Huis op 27 oktober een brief naar de Tweede Kamer over de voortgang van zijn onderzoek naar belastingvrijdom.Stelselwijziging
In de jaren zeventig nam het kabinet-De Jong naar aanleiding van een advies van de commissie-Simons uit 1969 het initiatief tot een stelselherziening van de financiering van het koningschap. Het koningshuis werd tot 1973 gefinancierd uit de opbrengsten uit het kroondomein, de ter beschikking gestelde paleizen en een uitkering die periodiek werd aangepast. Het koningshuis genoot een ruime belastingvrijdom. "Koningin Juliana en enkele leden van het koninklijk huis ontvingen uit de rijksbegroting een wettelijke uitkering voor personele en materiële kosten maar geen inkomen," schreef Rutte aan de Kamerleden. "Deze wijze van financiering bleek in het begin van de jaren zestig door de algemene ontwikkeling van lonen en prijzen en teruglopende opbrengsten uit het kroondomein, niet langer toereikend."Ondoorzichtig
Piet de Jong koos niet voor duidelijkheid. Hij bracht de kosten van het Koninklijk Huis onder bij verschillende departementen. Hierdoor werd nooit duidelijk hoeveel belastinggeld Nederland uitgaf aan de monarchie. De inkomsten uit de kroondomeinen zouden niet langer rechtstreeks naar het koningshuis vloeien. Bovendien kwam er een einde aan de belastingvrijdom. Er kwam een nieuwe grondwettelijke uitkering met zowel een geïndexeerd, belastingvrij inkomensbestanddeel als geïndexeerde bedragen voor personele en materiële kosten.Bewijs
Rutte schreef geen bewijs voor een belastingafspraak met het Koninklijk Huis te hebben gevonden, maar hij kondigde wel een historisch onderzoek aan, dat zich zou moeten richten op de overwegingen die een rol hebben gespeeld bij de bepaling van het inkomensbestanddeel. RTL publiceerde op 26 oktober een fragment van een verslag over de totstandkoming van het inkomstenbestanddeel in april 1970.Brief uit 1970
Dit zou het bewijs van een compensatieregeling zijn: "Het gesprek tussen de minister-president en minister Witteveen dat heden plaats vond, heeft tot de slotsom geleid dat beide ministers overeenstemming hebben verkregen over de bedragen genoemd aan het slot van mijn notitie voor de minister dd. heden [28 april 1970], alsmede over de vergoeding na 1973 voor incidentele functionele kosten van 150.000 gulden. Een belangrijk element vormde dat op deze wijze in de belastingsfeer voor functionele uitgaven minder [handmatig veranderd in 'geen'] faciliteiten zouden kunnen worden geclaimd; dit dient in de memorie van toelichting in passende bewoordingen met zoveel woorden te worden gezegd."Rapport Van Baalen
De Nederlandse regering heeft geen geheime belastingdeal met het koninklijk huis gemaakt. Minister-president Mark Rutte nam op 1 december 2017 op het ministerie van Algemene Zaken het rapport van het historisch onderzoeksteam onder leiding van Carla van Baalen in ontvangst. Dit rapport kreeg de titel 'Het inkomen van de Koning'.Rapport Van Baalen
PS
Wie leest weet meer en begrijpt beter. In onze gewaardeerde nieuwsbrief schenken we veel aandacht aan royalty en koninklijke huizen. Lees Koninklijke Geschiedenis als u meer wilt weten over de geschiedenis van de belangrijkste koninklijke huizen.Ontvang elke werkdag gratis geschiedenis per e-mail
Lees verder: meer Koninklijk Huis
Koninklijk HuisKoninklijk Huis in Nederland
Koninklijke Geschiedenis
Leestip
Een informatieve gratis nieuwsbrief over geschiedenis. Interessante verhalen over Historische Plaatsen, Kastelen, Royalty, WO2 en Wetenschap.
Al twintig jaar een begrip in Nederland bij liefhebbers van geschiedenis.
Mis niets ...
Neem nu een abonnement op onze
Gratis Nieuwsbrief
Mis niets ...
Neem nu een abonnement op onze
Gratis Nieuwsbrief
Koninklijke geschiedenis
In deze bundel is een eerste selectie opgenomen van de artikelen die Ruud van Capelleveen over het Koninklijk Huis schreef. Voor deze uitgave werden de meeste artikelen herschreven, geactualiseerd en aangevuld. Door deze wijzigingen blijven de artikelen interessant; nu en later.Koninklijke geschiedenis
Kastelen en paleizen
In deze publicatie in de serie Kastelen in Nederland van Ben Hendriks staan vooral veel kastelen en paleizen die zijn bewoond of eigendom zijn geweest van de koninklijke familie die zijn bewoond of eigendom zijn geweest van de koninklijke familie, zoals Huis ten Bosch, Soestdijk, Drakensteyn, Noordeinde, Paleis Het Loo, het Oude Loo. Ook deze uitgave van Ben Hendriks staat weer garant voor veel leesplezier.Kastelen in Nederland
Engelse koningen en koninginnen
Met deze uitgave over het Britse vorstenhuis komt u veel te weten: niet alleen over het wel en wee van alle Engelse koningen en koninginnen, maar ook over de tijd waarin zij leefden, de machtsstrijd waarin de koningen verwikkeld raakten en de oorlogen die zij voerden. In dit digitale boek staan alle Britse koningen en koninginnen vanaf Willem de Veroveraar.Engelse koningen en koninginnen
Betrouwbare informatie kost veel tijd en geld, maar dankzij onze populaire producten heeft u op onze website toch gratis toegang.