Willem V naar Engeland in 1795

Franse inval

De Franse generaal Jean-Charles Pichegru stak op 10 januari 1795 de Waal bij Zaltbommel over en trok vijf dagen later over de bevroren Lek. Ook de noordelijke provincies van de Nederlanden werden nu door Frankrijk bezet. Stadhouder Willem V schreef op 18 januari 1795 een afscheidsbrief aan de Staten-Generaal, gaf het bevel over aan Willem Anne de Constant Rebecque en scheepte zich in Scheveningen in op de pink Johanna Hoogenraadde van rederij Michel de Heijer.

Evacuatie

De evacuatie van de stadhouder was een omvangrijke logistieke operatie. Het gevolg voer met een grote vloot naar Engeland. De schepen werden beladen met de goederen van de vluchtelingen: goud, zilver, schilderijen, porselein en andere kunstvoorwerpen werden meegenomen. Een zwijgende menigte op het strand zag de familie van Oranje-Nassau vertrekken.

Kew Palace

Willem V bracht zijn eerste weken in ballingschap door in Kew Palace, een koninklijk paleis bij Brentford aan de Theems vlakbij Londen. Het kleinste koninklijke paleis van Engeland wordt ook wel Dutch House genoemd, maar deze naam heeft geen relatie met Willem V. Het met rode bakstenen opgetrokken paleis uit 1631 werd gebouwd in de Nederlandse stijl. De Britse koninklijke familie gebruikte Kew Palace in de achttiende en negentiende eeuw als zomerhuis.

Brieven van Kew

De eerste belangrijke actie in zijn nieuwe ballingsoord was het schrijven van een aantal brieven, de zogenaamde 'Brieven van Kew'. In deze brieven riep hij op tot opstand tegen de Fransen en gaf hij het bevel aan de koloniale gouverneurs om de Nederlandse overzeese gebieden aan Engeland over te dragen. Hiermee wilde Willem V voorkomen dat de kolonies in Franse handen zouden vallen. De gouverneurs van Ambon, Makka, en Sumatra zorgden voor een snelle overdracht. Kochi kwam na een bombardement in Britse handen die hierna ook de andere enclaves in India innamen. Bovendien werden Ceylon, Guyana en de Kaapkolonie onder Brits bestuur geplaatst. Achteraf kunnen we vaststellen dat dit een verstandige zet was. Toen Napoleon definitief verdreven was kreeg Nederland de meeste gebieden weer terug. De Brieven van Kew leidde uiteraard tot grote woede in de Bataafse Republiek en de Fransen namen de resterende privé-bezittingen van Willem V in beslag.

Brieven van Oranienstein

Willem V verhuisde naar Hampton Court Palace, het paleis aan de Theems bij Londen dat in op dracht van koning-stadhouder Willem III door Christopher Wren ingrijpend was verbouwd. Willem V trok zich na de mislukte Britse inval in de Nederlanden terug in Slot Oranienstein in Dietz an der Lahn, in de huidige Duitse deelstaat Rijnland-Pallts. Hij woonde hier van 1801 tot 1806. De tuinen rond het slot werden op initiatief van de verbannen stadhouder aangelegd.
Hier schreef Willem zijn 'Brieven van Oranienstein', waarin hij de Bataafse Republiek erkende en afstand deed van zijn rechten als erfstadhouder. Hij schreef deze brieven uit eigenbelang, want dit was een belangrijke voorwaarde van Napoleon Bonaparte om in aanmerking te komen voor compensatie: hij kreeg het vorstendom Nassau-Oranje-Fulda.

Bijzetting

Willem V zou nooit meer in Nederland terugkeren. Hij overleed op 58-jarige leeftijd tijdens een bezoek aan zijn dochter Louise in Brunswijk en werd daar begraven. Pas in 1958 werd het gebalsemde lichaam van de laatste stadhouder van Nederland overgebracht naar ons land en bijgezet in de grafkelder van de Oranjes in de Nieuwe Kerk in Delft.

PS

Wie leest weet meer en begrijpt beter. In onze gewaardeerde nieuwsbrief schenken we veel aandacht aan royalty en koninklijke huizen. Lees Koninklijke Geschiedenis als u meer wilt weten over de geschiedenis van de belangrijkste koninklijke huizen.

Ontvang elke werkdag gratis geschiedenis per e-mail

Lees verder: meer Koninklijk Huis

Koninklijk Huis
Koninklijk Huis in Nederland
Koninklijke Geschiedenis

In deze bundel is een eerste selectie opgenomen van de artikelen die Ruud van Capelleveen over het Koninklijk Huis schreef. Voor deze uitgave werden de meeste artikelen herschreven, geactualiseerd en aangevuld. Door deze wijzigingen blijven de artikelen interessant; nu en later.
Koninklijke geschiedenis


In deze publicatie in de serie Kastelen in Nederland van Ben Hendriks staan vooral veel kastelen en paleizen die zijn bewoond of eigendom zijn geweest van de koninklijke familie die zijn bewoond of eigendom zijn geweest van de koninklijke familie, zoals Huis ten Bosch, Soestdijk, Drakensteyn, Noordeinde, Paleis Het Loo, het Oude Loo. Ook deze uitgave van Ben Hendriks staat weer garant voor veel leesplezier.
Kastelen in Nederland


Met deze uitgave over het Britse vorstenhuis komt u veel te weten: niet alleen over het wel en wee van alle Engelse koningen en koninginnen, maar ook over de tijd waarin zij leefden, de machtsstrijd waarin de koningen verwikkeld raakten en de oorlogen die zij voerden. In dit digitale boek staan alle Britse koningen en koninginnen vanaf Willem de Veroveraar.
Engelse koningen en koninginnen

Betrouwbare informatie kost veel tijd en geld, maar dankzij onze populaire producten heeft u op onze website toch gratis toegang.