Karel IV van Spanje (1748-1819)

Koning van Spanje

Karel IV van Spanje regeerde twintig jaar over Spanje. Tijdgenoten noemden hem traag en niet erg intelligent. De koning werd totaal overvleugeld door zijn echtgenote, Maria Louisa en zijn premier Manuel de Godoy. Het drietal leefde jarenlang innig samen. Karel IV werd in 1808 door Napoleon Bonaparte verjaagd als koning van Spanje en overleed als balling in Rome.

Eerste jaren

Karel IV werd op 11 november 1748 in het Italiaanse Portici geboren als Karel Anton Pascal Frans Xavier Johan Nepomuceen Jozef Januarius Serafijn Didacus. Hij was de zoon van koning Karel III en Maria Amalia van Saksen. Karel III was de koning van Napels en Sicilië. Karel IV was niet de oudste zoon van Karel III, toch werd hij de opvolger, want zijn oudste broer Filips was geestelijk gehandicapt. Karel blonk ook niet uit door zijn intellectuele gaven, maar was wel goed in worstelen. Als jonge man nam hij het op tegen de beste worstelaars van het koninkrijk Napels.

Huwelijk

Karel trad op 4 september 1765 in het huwelijk met Maria Louisa van Bourbon-Parma. Deze prinses was een dochter van Filips van Parma en Louise-Elisabeth van Frankrijk. Zij waren neef en nicht van elkaar. De vader van Maria Louisa was een zoon uit het tweede huwelijk van koning Filips V van Spanje, de grootvader van Karel. Uit het huwelijk van Karel en Maria Louisa kwamen veertien kinderen voort.

Koning

Karel III, overleed op 14 december 1788 en Karel IV werd koning van Spanje. Zijn vader had die functie sinds 1759 bekleed, toen zijn kinderloze broer Ferdinand VI plotseling in Villaviciosa de Odón overleed. Karel IV hield niet van regeren. Hij ging met zijn vrienden jagen en liet de staatszaken grotendeels aan zijn echtgenote en zijn premier over. Maria Louisa was een sterke en intelligente vrouw. Zij domineerde haar echtgenoot. Maria Louisa werd in alle opzichten geholpen door minister Manuel de Godoy. Maria Louisa en Manuel hadden een liefdesrelatie die oogluikend door koning Karel III werd goedgekeurd. De koning zou de minister zijn leven lang blijven steunen.

Coalitieoorlog

Louisiana was in de achttiende eeuw veel groter dan de huidige Amerikaanse staat. De Spanjaarden hadden zich in de zestiende eeuw in dit gebied aan de monding van de Mississippi gevestigd. Zij verloren later hun belangstelling en in 1682 vernoemde een Fransman het gebied naar koning Lodewijk XIV. Honderd jaar later waren de Spanjaarden weer heer en meester in Louisiana, maar toen Karel IV in 1793 betrokken raakte bij de Coalitieoorlog tegen Frankrijk verloor Spanje de Amerikaanse kolonie in 1800. Karel koos nu voor een ander plan; hij sloot een bondgenootschap met Frankrijk in de strijd tegen Engeland. De Spaanse heerschappij op zee bleek al snel op een illusie te berusten. De gecombineerde Spaanse en Franse vloot werd in 1805 tijdens de Zeeslag bij Trafalgar vernietigd door Horatio Nelson.

Franse bezetting

Er brak een moeilijke tijd aan voor Karel IV van Spanje. Op aanraden van zijn Frans gezinde premier Manuel de Godoy stond koning Karel Napoleon Bonaparte in 1807 toe om met het Franse leger door Spanje naar Portugal te marcheren. Deze Franse intocht betekende een feitelijke bezetting van Spanje. Na een volksoproer in Aranjuez ontsloeg hij zijn premier. Karel werd door zijn zoon Ferdinand tot abdicatie gedwongen en trachtte naar Amerika te vluchten. Ferdinand VII was in 1808 van 19 maart tot 6 mei koning van Spanje. Hij moest aftreden toen Napoleon Bonaparte de Spaanse troon aan zijn broer Jozef Bonaparte schonk.

Latere jaren

Napoleon Bonaparte gaf Karel IV van Spanje een jaargeld en dwong hem naar het buitenland te vertrekken. Karel vestigde zich uiteindelijk met Maria Louisa en Manuel de Godoy in het Palazzo Barberini in Rome. Na de Slag bij Waterloo en de verbanning van Napoleon Bonaparte naar Sint-Helena, werd zijn zoon als koning Ferdinand VII van Spanje ingehuldigd. Zijn echtgenote Maria Louisa van Parma stierf op 2 januari 1819. Karel IV van Spanje overleed achttien dagen later, op 20 januari 1819, in Rome. Manuel de Godoy publiceerde in 1836 in Parijs zijn memoires en hij zou nog lang genoeg leven om ook in Spanje genoegdoening te krijgen. In 1847 kreeg hij zijn geconfisqueerde bezittingen en titels terug. Manuel de Godoy overleed op 7 oktober 1851 in Parijs. Hij werd begraven op Père-Lachaise.

PS

Wie leest weet meer en begrijpt beter. In onze gewaardeerde nieuwsbrief schenken we veel aandacht aan royalty en koninklijke huizen. Lees Koninklijke Geschiedenis als u meer wilt weten over de geschiedenis van de belangrijkste koninklijke huizen.

Ontvang elke werkdag gratis geschiedenis per e-mail

Lees verder: Koningshuis Spanje

Koninklijk Huis
Koningshuis Spanje
Koninklijke Geschiedenis

In deze bundel is een eerste selectie opgenomen van de artikelen die Ruud van Capelleveen over het Koninklijk Huis schreef. Voor deze uitgave werden de meeste artikelen herschreven, geactualiseerd en aangevuld. Door deze wijzigingen blijven de artikelen interessant; nu en later.
Koninklijke geschiedenis


In deze publicatie in de serie Kastelen in Nederland van Ben Hendriks staan vooral veel kastelen en paleizen die zijn bewoond of eigendom zijn geweest van de koninklijke familie die zijn bewoond of eigendom zijn geweest van de koninklijke familie, zoals Huis ten Bosch, Soestdijk, Drakensteyn, Noordeinde, Paleis Het Loo, het Oude Loo. Ook deze uitgave van Ben Hendriks staat weer garant voor veel leesplezier.
Kastelen in Nederland


Met deze uitgave over het Britse vorstenhuis komt u veel te weten: niet alleen over het wel en wee van alle Engelse koningen en koninginnen, maar ook over de tijd waarin zij leefden, de machtsstrijd waarin de koningen verwikkeld raakten en de oorlogen die zij voerden. In dit digitale boek staan alle Britse koningen en koninginnen vanaf Willem de Veroveraar.
Engelse koningen en koninginnen

Betrouwbare informatie kost veel tijd en geld, maar dankzij onze populaire producten heeft u op onze website toch gratis toegang.