Grebbeberg

Mei 1940

Vanwege de strategische ligging werd aan het begin van de Tweede Wereldoorlog fel gevochten om de Grebbeberg. Op de tweeënvijftig meter hoge berg bij Rhenen verloren vierhonderd Nederlandse soldaten in de meidagen van 1940 hun leven. Aan Duitse zijde kwamen iets meer dan driehonderd soldaten om.

Nederlandse verdedigingslinie

De 52 meter hoge Grebbeberg vormde in de meidagen een van de sterkste Nederlandse verdedigingslinies, door zijn strategische ligging met uitzicht op de Nederrijn en de Betuwe De Grebbeberg was een onderdeel van de Grebbelinie die het westen van Nederland moest beschermen. Deze verdedigingslinie liep vanaf het IJsselmeer via Amersfoort en Veenendaal tot de Nederrijn bij Rhenen.

Slag om de Grebbeberg

Op 11 mei, een dag na het begin van de Duitse inval, openden Duitse eenheden de aanval op de Grebbelinie. De Duitse artillerie vuurde onophoudelijk op de Nederlandse stellingen. De Nederlandse soldaten werden beschoten door zware artillerie en duikbommenwerpers. De Nederlandse troepen leverden hardnekkig tegenstand, maar zij kregen al snel te maken met een tekort aan munitie en mankracht. Ook de omliggende plaatsen Rhenen en Wageningen kregen het zwaar te verduren. Meer dan de helft van Wageningen werd verwoest. Er vielen gelukkig geen burgerslachtoffers, omdat de bevolking op 10 mei 1940 was geëvacueerd. Ook de bevolking van Rhenen werd zwaar op de proef gesteld. Dit plaatsje lag in het schootsveld van de Duitse artillerie en werd voor meer dan de helft verwoest.

Ereveld Grebbeberg

Na drie dagen moesten de verdedigers bij de Grebbelinie de ongelijke strijd staken. Op 13 mei beval generaal Winkelman dat alle troepen zich moesten terugtrekken op de Vesting Holland. De strijd rond de Grebbeberg kostte aan 400 Nederlandse soldaten het leven. De Nederlandse en Duitse doden werden op het Militaire Ereveld Grebbeberg begraven. Na de oorlog werden de Duitse gesneuvelden herbegraven in het Limburgse Ysselsteyn.

Johan Meijer

Op de Grebbeberg verloren niet alle soldaten hun leven door vijandelijk toedoen. Een voorbeeld hiervan is sergeant Johan Meijer. Meijer werd terechtgesteld door een Nederlands vuurpeloton. Hoe kwam het zover? Toen de oorlog uitbrak bevond Meijer zich met zijn manschappen in een stelling op de Grebbeberg. Zij waren slecht bewapend. Zijn soldaten hadden alleen de beschikking over antitankgranaten, waarmee zij niets konden beginnen tegen de Duitse overmacht. Door de beschietingen was zijn verbinding met het commandocentrum verbroken. Op de tweede dag besloot Meijer zich met zijn manschappen terug te trekken. Johan Meijer werd bij de plaats Loenen gearresteerd. Omdat hij zich zonder toestemming had teruggetrokken werd hij van desertie beschuldigd. Op 11 mei werd het vonnis voltrokken. De snelle veroordeling van de gedeserteerde sergeant Meijer zou als voorbeeld dienen. Maar daar was geen sprake van. Het vonnis en de executie werden niet bekend gemaakt. Hierdoor bleef de afschrikwekkende werking achterwege.

Herdenking

Honderden Duitse en Nederlandse soldaten kregen een laatste rustplaats op de Grebbeberg. De eerste dodenherdenking op de Grebbeberg vond al plaats op 21 mei 1940. Het militaire ereveld op de Grebbeberg werd de eerste officiële oorlogsbegraafplaats in Nederland. De Duitse doden werden elders herbegraven. Op de erebegraafplaats Grebbeberg zijn daarom nu alleen nog de graven van Nederlandse militairen te bezoeken.

PS

Wie leest weet meer en begrijpt beter. In onze gewaardeerde nieuwsbrief schenken we regelmatig aandacht aan de beslissende momenten en belangrijkste personen in de Tweede Wereldoorlog. Lees Tweede Wereldoorlog: de Hoofdrolspelers als u meer wilt weten over de geschiedenis van de Tweede Wereldoorlog.

Ontvang elke werkdag gratis geschiedenis per e-mail

Tweede Wereldoorlog

'Tweede Wereldoorlog: de hoofdrolspelers' is de 'wie is wie' van deze oorlog. In deze publicatie nam Ruud van Capelleveen de belangrijkste personen op die een rol van betekenis speelden in dit wereldomvattende conflict. U kunt in deze biografiën snel de belangrijkste feiten opzoeken.
Tweede Wereldoorlog: de Hoofdrolspelers

Leven in de delta

'Leven in de delta' is een reis door de tijd en door Nederland. De teksten en de vele foto's verduidelijken veel.
U komt veel te weten door het lezen van 'Leven in de delta'. Ruud van Capelleveen heeft veel geschreven over kastelen, de ontwikkeling van de spoorwegen in Nederland en de Tweede Wereldoorlog. Ook deze onderwerpen zijn goed vertegenwoordigd in 'Leven in de delta'.
Leven in de delta

Lees verder: meer Tweede Wereldoorlog

Tweede Wereldoorlog

'Tweede Wereldoorlog: de hoofdrolspelers' is de 'wie is wie' van deze oorlog. In deze publicatie nam Ruud van Capelleveen de belangrijkste personen op die een rol van betekenis speelden in dit wereldomvattende conflict. U kunt in deze biografiën snel de belangrijkste feiten opzoeken.
In 'Tweede Wereldoorlog: de hoofdrolspelers' van Ruud van Capelleveen treft u de biografieën aan van 165 mannen en vrouwen die in deze oorlog een beslissende rol speelden.
Tweede Wereldoorlog: de hoofdrolspelers


In 'Door de Nederlandse geschiedenis' vertelt Ruud van Capelleveen veel over de Nederlandse geschiedenis: over de moordenaar van Willem van Oranje, Balthasar Gerards, over raadpensionaris Johan van Oldenbarnevelt, die met prins Maurits in conflict raakte, over de invloed van koning Lodewijk Napoleon, die door zijn broer Napoleon Bonaparte aangewezen werd om de Franse belangen te dienen als koning over Nederland, over de Slavenhandel van de WIC en andere belangrijke episodes uit onze vaderlandse geschiedenis.
'Door de Nederlandse geschiedenis' is een bundeling van de beste artikelen van Ruud van Capelleveen over de geschiedenis van Nederland.
Door de Nederlandse geschiedenis

Betrouwbare informatie kost veel tijd en geld, maar dankzij onze populaire producten heeft u op onze website toch gratis toegang.