Hermann Rauschning in gesprek met Hitler

Burgermannetje

In 1932 bezocht Hermann Rauschning (1887-1982) Adolf Hitler op de Obersalzberg. Hij beschreef zijn bezoek in Gespräche mit Hitler (Zürich, 1940). Hij was verbaasd over de simpele aankleding van Haus Wachenfeld: "Katoenen gordijnen, quasi-boerenmeubels: allemaal nogal klein, popperig. Geen passende entourage voor de toekomstige bevrijder van Duitsland. En de indruk die Hitler persoonlijk op iemand maakte? Het is me al zo vaak gevraagd. Ik moet zeggen dat het in elk geval ambivalente gevoelens waren die hij in mij wekte. De grote volksredenaar verbleekte in deze omgeving tot een klein burgermannetje."

Belediging

Het verslag van de in ongenade gevallen nationaalsocialist uit Danzig, het tegenwoordige Gdansk in Polen, maakte grote indruk aan het einde van de jaren dertig. In Nederland verscheen een vertaling van Menno ter Braak (1902-1940) en Max Nord (1916-2008). De Nederlandse overheid meende dat in dit boek het bevriende staatshoofd, Adolf Hitler, opzettelijk beledigd werd en eiste de inbeslagname van het boek. Het proces tegen de uitgever Rob Leopold zou plaatsvinden op 15 mei 1940 bij de arrondissementsrechtbank in Den Haag. Het proces heeft echter nooit plaatsgevonden. Op 9 mei 1940, een dag voor de Duitse aanval in Nederland, trok Justitie de klacht tegen de uitgever plotseling in.

Gesprekken met Hitler

Na de Tweede Wereldoorlog werd 'Gesprekken met Hitler' in diskrediet getrokken. Hermann Rauschning zou de Führer slechts enkele keren - minstens vier, mogelijk zes keer - gesproken hebben en Adolf Hitler veelvuldig woorden in de mond gelegd hebben. Zo zijn verschillende uitspraken van Hitler te herleiden naar Hitlers eigen publicaties, waaronder zijn redevoeringen en 'Mein Kampf'. 'Gesprekken met Hitler' was bedoeld als een onthullende waarschuwing. "De grote indruk die het maakte en de invloed op het Hitlerbeeld die het heeft gehad, vallen te verklaren uit het feit dat zowel een bevestiging als een schokachtige verdieping betekende van wat buiten Duitsland en bij tal van antinazi's al de gangbare voorstelling was," schreef historicus H.W. von der Dunk in het nawoord van de in 2003 verschenen Nederlandse heruitgave.

Polen

In 1934 ontmoette Hermann Rauschning Adolf Hitler nog een keer op de Obersalzberg. "Hij liet mij vrijuit spreken en maakte aanvankelijk geen tegenwerpingen. Af en toe stelde hij een vraag," schreef Rauschning. Adolf Hitler had net een niet-aanvalsverdrag met Polen gesloten. Rauschning: "Het verdrag zou het begin kunnen zijn van een grootschalige Duitse federatiepolitiek. Volgens zogenaamde ingewijde kringen betrof het slechts een tijdelijke noodoplossing, totdat Duitsland zover was dat het zonder gevaar voor westerse interventie de voormalige Pruisische gebieden in Polen zou kunnen inlijven. Maar dat kon evengoed zijn gezegd ter geruststelling van de partij om Hitlers werkelijke plannen aan te duiden. De camouflage die Hitler voor het buitenland gebruikte, benutte hij ook binnen zijn eigen partij."

Begin wereldoorlog

Adolf Hitler wist dat elke overeenkomst met Polen een tijdelijke zou zijn. "Ik kan Polen verdelen wanneer en hoe ik maar wil, zou de Führer tegen Rauschning gezegd hebben. Op 1 september 1939 viel Hitler Polen aan. Binnen vier weken werd het westen van Polen door Duitsland met een Blitzkrieg veroverd. In zijn eerste zinnen van zijn boek 'Gesprekken met Hitler' voorspelde Hermann Rauschning een nieuw type oorlog: "De komende oorlog zal er geheel anders uitzien dan de laatste wereldoorlog. Infanterieaanvallen en massale troepenbewegingen zijn niet meer van belang. Deze jarenlange frontale worsteling in verstarde posities zal niet meer terugkomen, daar sta ik voor in," zou Adolf Hitler volgens Hermann Rauschning gezegd hebben.

PS

Wie leest weet meer en begrijpt beter. In onze gewaardeerde nieuwsbrief schenken we regelmatig aandacht aan de beslissende momenten en belangrijkste personen in de Tweede Wereldoorlog. Lees Tweede Wereldoorlog: de Hoofdrolspelers als u meer wilt weten over de geschiedenis van de Tweede Wereldoorlog.

Ontvang elke werkdag gratis geschiedenis per e-mail

Lees verder: meer Tweede Wereldoorlog

Tweede Wereldoorlog
Duitsland in WO2

'Tweede Wereldoorlog: de hoofdrolspelers' is de 'wie is wie' van deze oorlog. In deze publicatie nam Ruud van Capelleveen de belangrijkste personen op die een rol van betekenis speelden in dit wereldomvattende conflict. U kunt in deze biografiën snel de belangrijkste feiten opzoeken.
In 'Tweede Wereldoorlog: de hoofdrolspelers' van Ruud van Capelleveen treft u de biografieën aan van 165 mannen en vrouwen die in deze oorlog een beslissende rol speelden.
Tweede Wereldoorlog: de hoofdrolspelers


In 'Door de Nederlandse geschiedenis' vertelt Ruud van Capelleveen veel over de Nederlandse geschiedenis: over de moordenaar van Willem van Oranje, Balthasar Gerards, over raadpensionaris Johan van Oldenbarnevelt, die met prins Maurits in conflict raakte, over de invloed van koning Lodewijk Napoleon, die door zijn broer Napoleon Bonaparte aangewezen werd om de Franse belangen te dienen als koning over Nederland, over de Slavenhandel van de WIC en andere belangrijke episodes uit onze vaderlandse geschiedenis.
'Door de Nederlandse geschiedenis' is een bundeling van de beste artikelen van Ruud van Capelleveen over de geschiedenis van Nederland.
Door de Nederlandse geschiedenis

Betrouwbare informatie kost veel tijd en geld, maar dankzij onze populaire producten heeft u op onze website toch gratis toegang.