Gorinchem

Vestingstad in Zuid-Holland

De vestingstad Gorinchem ligt aan de rivieren de Linge en de Boven-Merwede in Zuid-Holland. Gorinchem ontstond rond het jaar 1000 op de hoger gelegen gebieden rond deze rivieren. Gorinchem kreeg in 1382 stadsrechten van Otto van Arkel. Aan het einde van de dertiende eeuw de wallen aangelegd om de stad te beschermen tegen Holland en Gelre.

Geschiedenis

De naam Gorinchem komt voor het eerst voor in een document uit 1224, waarmee Floris IV de inwoners tolvrijdom in Holland gaf. Aan het einde van de dertiende eeuw werden er wallen opgeworpen die werden versterkt met palissaden. De wallen werden in de veertiende eeuw versterkt met een stenen muur, 23 torens en 7 poorten.

Holland

Bij een stadsbrand in 1388 gingen vijftienhonderd huizen in vlammen op. Gorinchem werd in 1417 door Jacoba van Beieren ingenomen. Hierdoor kwam de de stad definitief in handen van de graven van Holland. Hierdoor bloeide de handel op en werd Gorinchem de achtste stad van Holland. Het stadje vormde in die dagen een knooppunt van belangrijke handelswegen.

Tachtigjarige Oorlog

De Tachtigjarige Oorlog ging niet ongemerkt aan Gorinchem voorbij. De stad werd in juni 1572 ingenomen door de watergeuzen. Negentien katholieke priesters en broeders werden naar Brielle gebracht en daar vermoord. De slachtoffers werden bekend als de Martelaren van Gorcum.

Vesting

De stadsmuren werden in de zestiende eeuw vervangen door een nieuwe ruimere vestingwal met elf bastions en vier stadspoorten. Van deze stadspoorten bestaat alleen de Dalempoort nog. Gorinchem werd in augustus 2021 door de ANWB uitgeroepen tot de allermooiste vestingstad van Nederland. "Schitterend bewaard gebleven zijn de wallen: een groen lint om de stad met knoeperds van kastanjes en platanen om onder te flaneren en met zicht op de ommelanden, de rivier en de vele verdedigingswerken," schreef de jury van de ANWB.

Sint-Janstoren

De Sint-Janstoren is een kerktoren van de Grote Kerk van Gorinchem uit de vijftiende eeuw verzakte al snel na de bouw. Dankzij een restauratie tussen 1941 en 1950 werd verder onheil voorkomen. De gotische hallenkerk naast de toren werd in 1263 gewijd. Het gebouw raakte beschadigd in de Franse tijd. De kerk moest 1844 gesloten worden wegens bouwvalligheid. Het nieuwe kerkgebouw van architect Isaäc Warnsinck kon in 1851 in gebruik genomen worden.

Bezienswaardigheden

Gorinchem heeft tal van bezienswaardigheden. Een deel van Gorinchem is een beschermd stadsgezicht. Op de plaats waar vroeger kasteel De Blauwe Toren stond, werd in 1598 het Tolhuis gebouwd. Het Tolhuis bevindt zich aan het einde van de Molenstraat op het zuidelijkste bastion van de vestingstad. De toren van de Heilige Geestkapel of Sint-Nicolaaskapel in de Arkelstraat is ongeveer vijfhonderd jaar oud. Aan de Burgstraat, de Gasthuisstraat, de Hoogstraat en de aan de Markt vindt u oude herenhuizen en panden met interessante voorgevels.

PS

Wie leest weet meer en begrijpt beter. In onze gewaardeerde nieuwsbrief staan veel tips en wetenswaardigheden over geschiedenis en cultuur waar u echt iets aan heeft. Lees Door de Nederlandse Geschiedenis en Leven in de delta als u meer wilt weten over de geschiedenis van Nederland.

Ontvang elke werkdag gratis geschiedenis per e-mail

Lees verder: geschiedenis Zuid-Holland

Zuid-Holland

Leven in de delta is een aantrekkelijke geschiedenisbundel en een reis door de tijd en door Nederland. U ziet Nederland door de ogen van een liefhebber van geschiedenis: beleef het verleden van ons land aan de hand van opzienbarende feiten en mooie verhalen.
Leven in de delta


Met 'Nederlandse kastelen: van motte tot buitenplaats' heeft Ben Hendriks een zeer toegankelijke studie geschreven over de geschiedenis van Nederlandse kastelen en het leven op kastelen door de eeuwen heen.
Nederlandse kastelen

Betrouwbare informatie kost veel tijd en geld, maar dankzij onze populaire producten heeft u op onze website toch gratis toegang.