Kasteel Hillenraad bij Swalmen

Een van de mooiste kastelen van midden-Limburg

Kasteel Hillenraad is een van de mooiste kastelen van midden-Limburg. Het kasteel heeft alle kenmerken van een middeleeuws kasteel. Hillenraad ligt tussen de dorpen Boukoul en Swalmen, ten noordoosten van Roermond.

Middeleeuws

Het hoofdgebouw van het kasteel lijkt niet meer op een middeleeuws kasteel. Het lijkt meer een paleisje. Toch werd het kasteel al op het einde van de veertiende eeuw gebouwd. Het heeft nog steeds alle kenmerken van een middeleeuws kasteel. Een kasteel, omgeven door grachten en een burcht naar de voorburcht, die nu nog gedeeltelijk omgracht is. De voorburcht is aan drie zijden bebouwd; in een van de drie vleugels is een huiskapel aanwezig. De voorburcht heeft een poortgebouw, dat over een brug benaderd moet worden. Het hoofdgebouw heeft vier vierkante torens met een soort helmbekroning gedekt, die het kasteel het charmante uiterlijk verlenen, dat meer aan een buitenhuis doet denken dan aan een weerbaar kasteel, al heeft het nog wel die vorm.

Geschiedenis

In het begin was kasteel Hillenraad een eenvoudig rechthoekig gebouw, het huidige middengedeelte. Vermoedelijk heeft hier een toren tegenaan gestaan. Later werd deze toren gesloopt. De toren zal plaats hebben moeten maken voor de achterbouw. Deze achterbouw werd later tegen het rechthoekige gedeelte gebouwd zodat een T-vorm ontstond. Pas in de achttiende eeuw werden ter weerszijden van deze T-vorm twee grote vleugels gebouwd, die aan de voorzijde naar voren uitspringen. Daartussen ontstond een terras met de indrukwekkende trappartij. Op iedere hoek van de nieuwe vleugels werden torens gebouwd, die, als gezegd, gedekt werden met een helm. Op de wijzerplaat boven de ingang is het jaartal 1738 vermeld. Wellicht is dit het jaar van het gereedkomen van de nieuwbouw van kasteel Hillenraad.

Dirk van Oost

De man die Hillenraad oorspronkelijk bouwde was Dirk van Oost. Hij had van een neef het kasteel de Oudborch, waarvan de ruïne ten westen van het dorpje Swalmen ligt, gekocht met alle rechten die daaraan verbonden waren. Waarschijnlijk was de Oudborch te klein of niet comfortabel genoeg om te bewonen. Een van de dochters van een nazaat van de genoemde Dirk trouwde met Arnold Schenk van Nijdeggen, zodat het kasteel in een andere familie overging.

Schenk van Nijdeggen

Sinds de vijftiende eeuw behoorde Hillenraad aan het geslacht Schenk van Nijdeggen. Ene Arnold werd in 1695 door de Spaanse koning verheven tot markgraaf van Swalmen en Hillenraad. Waarschijnlijk heeft hij het kasteel verder uitgebouwd met de zaalbouw, die de poot van T vormt. De familie Schenk van Nijdeggen bleef enkele eeuwen eigenaar van kasteel Hillenraad, totdat het in 1709 overging in handen van de familie Van Hoensbroek. Tijdens het bewind van deze familie werden de beide vleugels aan het kasteel gebouwd, die het kasteel ten slotte de vorm gaven, waarin wij het nu kennen. Het interieur werd onder handen genomen en kreeg rijk gedecoreerd stucwerk en houtsnijwerk in Lodewijk XV-stijl. Ook kregen alle vensters natuurstenen omramingen.

Bewoners

Tegen het einde van de achttiende eeuw kwam het kasteel, wederom door vererving, in handen van de grafelijke familie Wolf-Metternich, in wier bezit het nu nog is. Er vonden nog enkele verbouwingen plaats in het derde kwart van de achttiende eeuw en in het begin van de twintigste eeuw, maar er zijn nog oudere bouwdelen bewaard gebleven. De bijgebouwen op de voorburcht en de kasteelboerderij werden pas gebouwd in de twintigste eeuw.

Achterzijde

Plattegrond Hillenraad

Het kasteel heeft niet alleen een imposante, maar ook bijzonder fraaie voorgevel. De wat wijkende middenpartij met zijn tot de eerste verdieping reikende klimopbegroeiing troont imposant tussen twee trotse vierkante, met fraaie helmdaken getooide vierkante torens. Het kasteel is toegankelijk over een smalle boogbrug, vanwaar via fraaie trappartijen de hoofdingang kan worden bereikt. De voorgevel draagt in een tekstband een chronogram dat het jaartal 1767 aangeeft. Het kasteel ligt op de hoek van een grote tuin, die aangelegd is in de tijd van de huidige bouw, maar in de twintigste eeuw geheel werd gerestaureerd. Het park is in Franse stijl aangelegd en verkeert in een goede staat van onderhoud. Het geheel, het zwierige kasteel met zijn fraaie park ligt in een landschappelijk ongeschonden omgeving.

Wereldnieuws

Kasteel Hillenraad was in november 1918 nog even wereldnieuws. In de voetsporen van zijn vader Wilhelm II, was zijn zoon, kroonprins Wilhelm, met een militair gevolg ook naar Nederland gevlucht. Hij was enkele dagen te gast op het kasteel, maar werd conform de regels van de Haagse conventie geïnterneerd en overgebracht naar het toenmalige eiland Wieringen, waar hij een door koningin Wilhelmina ter beschikking gestelde woning betrok.

Ligging Hillenraad

Huis en tuinen zijn in particulier bezit en helaas niet te bezichtigen, maar deels van de weg af goed te zien.

PS

Wie leest weet meer en begrijpt beter. In onze gewaardeerde nieuwsbrief schenken we veel aandacht aan kastelen. Lees Nederlandse kastelen: van motte tot buitenplaats als u meer wilt weten over de geschiedenis van Nederlandse kastelen en het leven op kastelen door de eeuwen heen. Kasteel Hillenraad bij Swalmen is opgenomen in Kastelen in Nederland.

Ontvang elke werkdag gratis geschiedenis per e-mail

Literatuur

J. Vemer, Kastelen in het land van Midden- en Noord-Limburg, Maastricht, 1967.

Drs H. Tromp en Drs. T. Henry-Buitenhuis, Historische buitenplaatsen in particulier bezit, Utrecht, 1991.

Wim Hupperetz e.a. (red.), Kastelen in Limburg, burchten en landhuizen (1000-1800), Utrecht, 2005.

Eigen documentatie.

Lees verder over kastelen: meer kasteelinformatie

Kastelen Nederland

Met 'Nederlandse kastelen: van motte tot buitenplaats' heeft Ben Hendriks een zeer toegankelijke studie geschreven over de geschiedenis van Nederlandse kastelen en het leven op kastelen door de eeuwen heen.
Kastelen: Van motte tot buitenplaats


Met 'Kastelen in Nederland' laten wij u genieten van de rijkdom van onze vaderlandse geschiedenis en in het bijzonder van de prachtigste en interessantste kastelen en huizen in Nederland.
Dankzij de vele illustraties is de uitgave 'Kastelen in Nederland' ook een kijkspel. Hierdoor krijgt u niet alleen een goede indruk hoe het kasteel in het Nederlandse landschap staat, maar wordt u ook geattendeerd op de uiterlijke bouwkundige bijzonderheden.
Kastelen in Nederland

Betrouwbare informatie kost veel tijd en geld, maar dankzij onze populaire producten heeft u op onze website toch gratis toegang.