Arc de Triomphe

Triomfboog voor Napoleon

Op een druk verkeerspunt in Parijs staat de grootste triomfboog van Europa ter nagedachtenis aan de spectaculaire overwinning van Napoleon bij Austerlitz. De Arc de Triomphe werd gebouwd op de Place de l'Étoile. Later werd dit plein vernoemd naar de staatsman die zich in de Tweede Wereldoorlog opwierp voor een vrij Frankrijk en na de oorlog tot het einde van de jaren zestig een belangrijke rol speelde in de Franse politiek, Charles de Gaulle. Op de Place Charles de Gaulle komen een aantal belangrijke verkeersaders van Parijs bij elkaar. De bekendste straat die naar de Arc de Triomphe voert is de Champs-Élysées.

Slag bij Austerlitz

De Slag bij Austerlitz vond plaats op 2 december 1805, tijdens de Derde Coalitieoorlog. Napoleon versloeg tijdens dit treffen de legers van Oostenrijk en Rusland. De slag werd genoemd naar de plaats Austerlitz waar Napoleon zegevierde. Tegenwoordig heet deze Tsjechische plaats Slavkov u Brna. Bij Austerlitz was Napoleon numeriek in de minderheid. De Franse veldheer moest met 75.000 man de strijd aanbinden tegen 90.000 tegenstanders. Dankzij de goed gekozen strategische opstelling van het leger in het dal, lokte Napoleon de Oostenrijkers naar een minder verdedigde flank, waardoor bij de hoofdmacht van de tegenstanders de aandacht verschoof. Na te hebben afgewacht tot de hoofdmacht was uitgedund, startte Napoleon in de mist zijn befaamde tegenaanval. Een Franse troepenmacht van 17.000 man bezette de hoogte en splitste zo de troepen van de tegenstander in twee delen die vervolgens vanaf de hoogte beide werden aangevallen. Als noodgreep wierp de Russische tsaar zijn keizerlijke garde in de strijd. Deze garde richtte veel schade aan, maar kwam te laat om de Fransen te verdrijven.

Heldenverering

Parijs is een bijzondere metropool. De stad overleefde in de laatste eeuwen zonder noemenswaardige schade elke oorlog. Hierdoor zijn alle historische gebouwen en bouwwerken bewaard gebleven. Alleen tijdens de Franse Revolutie aan het einde van de achttiende eeuw richtte de woede van de bevolking enige schade aan. De grootste ingreep in de stad was de renovatie van Parijs onder leiding van de stadsarchitect Georges-Eugène Haussmann (1809-1891). Oude krottenwijken werden gesloopt en Parijs kreeg parken en brede lanen. Ook de omgeving van het plein met de Arc de Triomphe werd opnieuw aangelegd. Het werd een belangrijk verkeersknooppunt, waarbij zeven brede avenues samenkwamen.
Doordat alleen in overleg werd gesloopt in de Franse hoofdstad worden we in Parijs ook vandaag nog op veel plaatsen in de stad herinnerd aan vervlogen tijden en heroïsche overwinningen. De Arc de Triomphe op de Place Charles de Gaulle in het 8e arrondissement van Parijs is daar een voorbeeld van. Het is een heldenverering die voor ons, nuchtere Nederlanders met een doe-maar-gewoon-mentaliteit, toch respect afdwingt. De grootsheid van de triomfboog, een vijftig meter hoge kolos, is onvergetelijk.

Bouw Arc de Triomphe

Iedereen in Frankrijk moet doordrongen worden van mijn genialiteit, moet Napoleon gedacht hebben toen hij in Parijs terugkeerde. Een jaar na de overwinning bij Austerlitz gaf hij opdracht voor de bouw van de Arc de Triomphe. De triomfboog werd ontworpen door Jean-François Chalgrin (1739-1811), de architect die in Parijs ook verantwoordelijk was voor de bouw van het Collège de France, de Jardin du Luxembourg en de Saint-Sulpice. Chalgrin ontwierp de Arc de Triomphe naar het voorbeeld van de oude Romeinse triomfbogen. De beelden op het monument werden gemaakt door bekende beeldhouwers als Jean-Pierre Cortot, François Rude en Antoine Étex. In de binnenkant van de boog zijn namen gegraveerd van 558 belangrijke Franse generaals. Boven de boog, herinneren dertig schilden aan de belangrijkste overwinningen van Napoleon.
Hoewel de bouw van de Arc de Triomphe begon in 1806 duurde het tot 1834 voor de bouw werd voltooid. Het duurde twee jaar voor het grondwerk en de fundamenten en de onderaardse gewelven van de Arc de Triomphe klaar waren. In 1811, toen men tot een hoogte van tien meter was gevorderd, werd de bouw stilgelegd na de dood van architect Chalgrin. Bovendien daalde de animo in Parijs om Napoleon te eren na enkele militaire tegenslagen. Pas dertig jaar later, in de regeringsperiode van koning Lodewijk Filips, werd de Arc de Triomphe in Parijs voltooid.

Oorlogsmonument

Na de Eerste Wereldoorlog werd de functie van oorlogsmonument voor de Arc de Triomphe verbreed. In 1920 werd het lichaam van een onbekende soldaat uit de Eerste Wereldoorlog onder het oorlogsmonument begraven. Drie jaar later, in 1923, kwam ook een herdenkingsvlam in de vorm van een eeuwig brandend vuur. Tijdens de dodenherdenking en bevrijdingsfeesten wordt het verkeer in Parijs rond het plein stilgezet en worden de doden geëerd met een kranslegging en militair vertoon.

Christo

De inpakkunstenaar Christo maakte in 1962 zijn eerste plannen voor het inpakken van de Arc de Triomphe, maar lange tijd kreeg hij geen toestemming van de Franse overheid om zijn plan uit te voeren. Wel konden Christo en zijn echtgenote Jeanne-Claude in 1985 Pont Neuf inpakken. Miljoenen mensen kwamen naar de ingepakte brug kijken. Uiteindelijk kreeg Christo toch nog toestemming voor het inpakken van de Arc de Triomphe, maar de kunstenaar maakte het niet meer mee. Hij overleed in 2020. De Arc de Triomphe werd op 18 september 2021 verhuld achter een blauwgrijs doek. Er was 25.000 vierkante meter doek en zeven kilometer rood touw nodig om de triomfboog aan het einde van de Champs-Élysées veertien dagen aan het oog te onttrekken.

Arc de Triomphe du Carrousel

Bij het Louvre in Parijs staat een kleine versie van de Arc de Triomphe. Deze triomfboog werd in 1809 gebouwd in opdracht van Napoleon Bonaparte. De Boog van Septimius Severus in Rome diende daarbij als voorbeeld.
Arc de Triomphe du Carrousel

PS

Wie leest weet meer en begrijpt beter. In onze gewaardeerde nieuwsbrief staan veel tips en wetenswaardigheden over geschiedenis en cultuur waar u echt iets aan heeft. Hierin schrijven ook regelmatig over Frankrijk en Parijs. Lees Parijs: Geschiedenis en wetenswaardigheden als u meer wilt weten over deze interessante stad. De Arc de Triomphe komt ook voor in onze uitgave over Parijs.

Ontvang elke werkdag gratis geschiedenis per e-mail

Lees verder: meer geschiedenis Frankrijk

Frankrijk
Bezienswaardigheden Parijs

Elke keer als u de Franse hoofdstad bezoekt wordt u verrast door de allure, de schoonheid en de geschiedenis van Parijs. Deze stad is het resultaat van een ontwikkeling van tweeduizend jaar. In de wereldstad Parijs kunt u uren ronddwalen. Het is gemakkelijk om van deze stad te gaan houden. Over bijna elk gebouw in het centrum van Parijs is een interessant verhaal te vertellen.
Parijs


Leven in de delta is een aantrekkelijke geschiedenisbundel en een reis door de tijd en door Nederland. U ziet Nederland door de ogen van een liefhebber van geschiedenis: beleef het verleden van ons land aan de hand van opzienbarende feiten en mooie verhalen.
Leven in de delta

Betrouwbare informatie kost veel tijd en geld, maar dankzij onze populaire producten heeft u op onze website toch gratis toegang.