Pierre Cambronne (1770-1842)

Franse generaal

Pierre Cambronne was een Franse generaal van Napoleon Bonaparte die tijdens de Slag bij Waterloo leiding gaf aan de keizerlijke garde. "De garde sterft en geeft zich niet over," zou hij geantwoord hebben toen hij door de Britten werd aangespoord om zich over te geven. Volgens een andere bron zou Cambronne vloek hebben voortgebracht, maar die paste niet in de heroïesche verhalen en de Franse geschiedenisboekjes.

Woord van Cambronne

Toch zijn de werkelijke woorden die Pierre Cambronne sprak toen hij zich met zijn elitekorps moest overgeven niet verloren gegaan. Pierre Cambronne zou 'merde' hebben geroepen toen hij zag dat hij zich moest overgeven. Als de Fransen het woord 'merde' willen aanduiden, maar niet willen uitspreken, gebruiken zij nog altijd de uitdrukking 'le mot de Cambronne', het woord van Cambronne.

Carrière

Pierre Cambronne had een lange loopbaan in het Franse leger en daardoor al veel meegemaakt, voordat hij zich in Waterloo had moeten overgeven. Hij werd op 26 december 1770 geboren in Nantes. Hij meldde zich in 1792 als vrijwilliger aan bij de grenadiers. Cambronne nam deel aan campagnes in de Zuidelijke Nederlanden, de Vendée, de Slag van Quiberon en de Ierse Expeditie van generaal Hoche. Daarna nam hij deel aan de veldtocht in Zwitserland van generaal Masséna, waar hij gepromoveerd werd tot commandant van een compagnie van de grenadiers. Daarna volgden meer promoties. Uiteindelijk werd hij generaal, maar toen had hij al veel veldslagen meegemaakt, zoals Bautzen, Dresden en Leipzig.

Grande Armée

Cambronne kreeg te maken met veel hervormingen. De Franse republiek had na de revolutie een aantal afzonderlijke legers, genoemd naar de streek waar ze opereerden, zoals het Rijnleger, het Italiëleger en het Samber- en Maasleger. Napoleon Bonaparte smolt deze legers samen tot één groot leger: de Grande Armée. In de Grande Armée heerste een onaantastbare korpsgeest, die oudgedienden en rekruten verenigden. De Keizerlijke Garde was de elite-eenheid van Napoleon. De garde bestond uit zorgvuldig geselecteerde militairen. De keizer exploiteerde de brandende eerzucht van zijn ondergeschikten tot op de bodem door een persoonsverheerlijking, waaraan zelfs de buitenlandse hulptroepen niet ontkwamen, schreef Enzo Orlandi.

Proces

Na de Zevende Coalitieoorlog moest Pierre Cambronne zich wegens de overgave in Waterloo verantwoorden voor een Franse rechtbank. Zijn slimme advocaat Pierre-Antoine Berryer voorkwam een langdurige gevangenisstraf. Cambronne werd in april 1816 vrijgelaten en trad in het huwelijk met Mary Osburn, de Schotse verpleegster die hem na de Slag bij Waterloo had verzorgd. Lodewijk XVIII benoemde hem tot commandant in Rijssel. Hij ging in 1823 met pensioen. Pierre Cambronne overleed in 1842 in Nantes.

Charles Édouard Armand-Dumaresq

De Franse historieschilder Charles Édouard Armand-Dumaresq schilderde ter gelegenheid van de wereldtentoonstelling in 1867 een voorstelling met Pierre Cambronne voor Napoleon III. Deze Franse illustrator en historieschilder was gespecialiseerd in militaire stukken. Hij werd op 1 januari 1826 geboren in Parijs. Aan het einde van zijn loopbaan werkte hij met de Belgische schilder Louis Van Engelen (1856-1940) aan een panorama over de Slag bij Bapaume (1871) tijdens de Frans-Pruisische oorlog. Dit schilderij hangt nu in het stadhuis van Bapaume. Charles Édouard Armand-Dumaresq overleed op 6 maart 1895 in Parijs.

PS

Wie leest weet meer en begrijpt beter. In onze gewaardeerde nieuwsbrief staan veel tips en wetenswaardigheden over geschiedenis en cultuur waar u echt iets aan heeft. Hierin schrijven ook regelmatig over Frankrijk en Parijs. Lees Parijs: Geschiedenis en wetenswaardigheden als u meer wilt weten over deze interessante stad.

Ontvang elke werkdag gratis geschiedenis per e-mail

Lees verder: meer geschiedenis Frankrijk

Frankrijk
Napoleon Bonaparte

Elke keer als u de Franse hoofdstad bezoekt wordt u verrast door de allure, de schoonheid en de geschiedenis van Parijs. Deze stad is het resultaat van een ontwikkeling van tweeduizend jaar. In de wereldstad Parijs kunt u uren ronddwalen. Het is gemakkelijk om van deze stad te gaan houden. Over bijna elk gebouw in het centrum van Parijs is een interessant verhaal te vertellen.
Parijs


Leven in de delta is een aantrekkelijke geschiedenisbundel en een reis door de tijd en door Nederland. U ziet Nederland door de ogen van een liefhebber van geschiedenis: beleef het verleden van ons land aan de hand van opzienbarende feiten en mooie verhalen.
Leven in de delta

Betrouwbare informatie kost veel tijd en geld, maar dankzij onze populaire producten heeft u op onze website toch gratis toegang.